Wiesław Stanisławski


Wiesław Jan Stanisławski, urodzony 15 listopada 1909 roku w Lublinie, to postać, która zapisała się w historii polskiego taternictwa jako jeden z najwybitniejszych alpinistów w okresie od 1928 do 1933 roku.

Jego działalność w górach zakończyła się tragicznie 4 sierpnia 1933 roku, kiedy to zginął w Tatrach, jednak jego osiągnięcia do dziś inspirują wielu miłośników górskich wypraw.

Życiorys

W Warszawie, młody Wiesław Stanisławski uczęszczał do Gimnazjum im. Ludwika Lorenza, gdzie nawiązał cenne znajomości z osobami, które później staną się jego partnerami w wspinaczce – Justynem Wojsznisem oraz Bolesławem Chwaścińskim.

Jego pierwsze spotkanie z Tatrami miało miejsce w 1925 roku. Od tego momentu, niemal każdego lata oraz w niektóre zimowe sezony, odwiedzał te majestatyczne góry. Często wspinał się z mniej doświadczonymi taternikami, chociaż zdarzały mu się również wyprawy z bardziej utytułowanymi kolegami, takimi jak Mieczysław Szczuka w 1927 roku czy Bronisław Czech w latach 1928-1929. Na początku swojej kariery bywał brawurowy, co kosztem tragedii, m.in. niemożnością przejścia południowej ściany Zamarłej Turni w 1928 roku, a także śmiercią towarzysza Zbigniewa Gieysztora podczas powrotu ze wspinaczki na Żabi Szczyt Wyżni w zimie 1930 roku. Z biegiem lat Wiesław zyskał doświadczenie i stał się bardziej ostrożny, choć jego wyprawy wciąż wyróżniały się imponującą determinacją.

Jego pierwszy znaczący sukces w taternictwie nastąpił w 1928 roku, kiedy razem z Justynem Wojsznisem pokonali zachodnią ścianę Kościelca nową drogą, która nie udała się wcześniej innym wspinaczom. Niestety, przy próbie powtórzenia tego osiągnięcia w roku następnym, zginął Mieczysław Świerz.

W 1929 roku Wiesław, w towarzystwie Bronisława Czecha i Lidy Skotnicówną, zdobyli północną ścianę Żabiego Konia, co stało się przełomowym wydarzeniem w historii taternictwa. W tej wyprawie to Czech zainicjował podejście, a obaj taternicy prowadzili na zmianę. Następnie większość osiągnięć była jego zasługą. W 1930 roku, podczas przejścia północno-wschodniej ściany Mnicha, po raz pierwszy zastosował technikę hakową, stając w pętlach zawieszonych w hakach. W 1932 roku pokonał północną ścianę Małego Kieżmarskiego Szczytu, co również uznano za duże osiągnięcie.

Do jego pierwszych przejść w Tatrach należy zaliczyć:

  • lewym filarem północno-wschodniej ściany Rumanowego Szczytu (1929),
  • lewa część zachodniej ściany Łomnicy (1929),
  • północna ściana Wołowej Turni (1929),
  • zachodnia ściana Żółtego Szczytu (1929),
  • zachodnia ściana Małej Śnieżnej Turni (1929),
  • północno-wschodnia ściana Żabiego Szczytu Wyżniego (1930),
  • północna ściana Lodowego Zwornika (1930),
  • nowa droga na północnej ścianie Małego Jaworowego Szczytu (1930),
  • nowa droga z Doliny Wielickiej na Gerlach (1930),
  • pierwsze wejście od wschodu na Gankową Przełęcz (1930),
  • południowo-zachodnia ściana Wołowej Turni (1931),
  • nowa droga północną ścianą Galerii Gankowej (technika hakowa, 1931),
  • nowa droga północną ścianą Wysokiej (1932),
  • trzy nowe drogi północną ścianą Jaworowego Szczytu (1932).

W zimie 1930 roku, przeszedł między innymi północno-zachodnią ścianę Zadniego Gerlachu oraz drogę na Wyżnią Lodową Przełęcz z Doliny Śnieżnej, co również potwierdziło jego umiejętności i zdolności wspinaczkowe.

Niestety, zginął mając zaledwie 24 lata, podczas tragicznej próby wspinaczki na zachodniej ścianie Kościółka w Dolinie Batyżowieckiej. Razem z nim zmarł towarzysz, Witold Wojnar. W roku jego śmierci Wiesław ukończył studia handlowe i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 144-4-14). Upamiętnia go tablica na Symbolicznym Cmentarzu Ofiar Tatr znajdującym się pod Osterwą w Tatrach Słowackich.

Wiesław Stanisławski pisał liczne wspomnienia ze swoich wypraw oraz artykuły, takie jak „Zrobiliśmy Małą Śnieżną”, „Nowa skala trudności najtrudniejszych dróg tatrzańskich” czy „Taternictwo Polskie”. Był aktywnym członkiem Sekcji Taternickiej AZS w Warszawie oraz KWOW PTT.

Wnieś na burtę rozwoju taternictwa, zmienił jego oblicze, atakując trudne ściany z niespotykaną dotąd determinacją. Jego imieniem są nazwane niektóre tatrzańskie formacje skalne, m.in. Komin Stanisławskiego w Wołowym Grzbiecie, Komin Stanisławskiego na Małym Kieżmarskim Szczycie, Żleb Stanisławskiego na Żabim Szczycie Wyżnim oraz Żleb Stanisławskiego w Ganku.

Przypisy

  1. Roman Szadkowski: Wiesław Stanisławski (1909-1933). Klub Wysokogórski Warszawa, 22.09.2017 r. [dostęp 09.11.2023 r.]
  2. Barbara Morawska-Nowak: Wiesław Stanisławski (1909-1933) - tragedia tatrzańska sprzed 75 lat. goryonline.com; „Góry”, nr 10 (173) październik 2008, 08.09.2009 r. [dostęp 09.11.2023 r.]
  3. MOJE CMENTARZE...: Wiesław Stanisławski [online], mojecmentarze.blogspot.com [dostęp 27.11.2017 r.]
  4. Cmentarz Stare Powązki: WIESŁAW JAN STANISŁAWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 22.02.2020 r.]

Oceń: Wiesław Stanisławski

Średnia ocena:4.76 Liczba ocen:24