Akademickie Centrum Kultury i Mediów UMCS Chatka Żaka w Lublinie, działające od 1965 roku, jest instytucją, która stworzyła niepowtarzalne miejsce dla studentów przy Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej. Stanowi ono jeden z nielicznych w Polsce przykładów uczelni posiadającej własne akademickie centrum kultury, które od lat wspiera rozwój zarówno naukowy, jak i kulturalny społeczności akademickiej.
W Chatce Żaka studenci mają możliwość nie tylko uczestniczenia w wydarzeniach kulturalnych, ale też aktywnego kształtowania ich. Centrum dzieli swoją działalność na sześć głównych linii programowych: ruch, dźwięk, kadr, słowo, lifestyle oraz visual art, co skutkuje organizowaniem różnorodnych wydarzeń. W ramach tych linii, regularnie odbywają się seanse filmowe z komentarzem profesjonalistów z branży, wernisaże, przedstawienia teatralne, koncerty uznanych artystów oraz festiwale, takie jak znane Mikołajki Folkowe i Bakcynalia, a także nowsze formaty, jak Przez Świat. Spotkania z podróżą oraz Inny Wymiar.
Akademickie Centrum Kultury i Mediów także przywraca do życia festiwale z długą tradycją, w tym Studencką Wiosnę Teatralną. Zespół Orkiestra św. Mikołaja, poprzez wydawanie periodyku Pismo Folkowe (wcześniej znane jako Gadki z Chatki), umacnia pozycję Lublina jako silnego ośrodka muzyki folkowej w Polsce.
Wśród celów działalności Chatki Żaka znajduje się integracja intelektualno-kulturalna środowiska akademickiego oraz stworzenie przestrzeni dla artystycznych inicjatyw. Centrum otacza opieką twórców i animatorów kultury, wspierając ich w realizacji pomysłów poprzez dofinansowanie projektów, promocję oraz zapewnienie niezbędnego zaplecza technicznego i lokalowego.
W ramach ACKiM UMCS Chatka Żaka funkcjonują następujące zespoły i inicjatywy:
- Akademickie Radio Centrum,
- Telewizja Akademicka - TV UMCS,
- Dyskusyjny Klub Filmowy "Bariera",
- Chór Akademicki UMCS im. Jadwigi Czerwińskiej,
- Zespół Tańca Ludowego UMCS im. Stanisława Leszczyńskiego,
- Teatr Tańca zMYsł,
- Teatr Imperialny,
- Grupa Teatralna Barter,
- Zespół "W Rytmie Chatki",
- Kabaret eM-Ce-eS.
Historia ACKiM UMCS Chatka Żaka
W ramach rozbudowy Miasteczka Akademickiego w Lublinie zrealizowane zostało istotne przedsięwzięcie – budowa Domu Społeczno-Usługowego. Projekt tego modernistycznego obiektu został przygotowany przez Krystynę Różyską z krakowskiego Przedsiębiorstwa Projektowania MIASTOPROJEKT w latach 1958-1960.
Budynek został usytuowany w bliskim sąsiedztwie akademików, przy głównym ciągu komunikacyjnym, który łączył akademiki z budynkami wydziałowymi. Główne wejście zostało umiejscowione od strony północnej, co zapewniało łatwy dostęp zarówno studentom wracającym z zajęć, jak i tym przebywającym w akademikach. Dzięki temu, Dom Społeczno-Usługowy stał się miejscem „po drodze” dla wielu użytkowników.
W zamyśle architektów, nowo powstały obiekt miał pełnić różnorodne funkcje: od stołówki studenckiej, przez teatr z widownią, aż po pomieszczenia dla samorządu studenckiego oraz lokalnych organizacji młodzieżowych. Budowa obiektu odbywała się w kilku etapach. Najwcześniej, bo już w styczniu 1962 roku, udostępniono część stołówkową.
W październiku 1962 roku zakończono budowę kolejnej sekcji, w której zlokalizowane były pomieszczenia administracyjne oraz usługowe. Z tego powodu Rada Okręgowa Związku Studentów Polskich zorganizowała konkurs na nazwę nowej placówki, ustalając termin nadsyłania propozycji na 1 listopada tego samego roku. Z pośród zaproponowanych nazw, jurorzy szczególnie zainteresowani byli tą, która ostatecznie zwyciężyła – „Chatka Żaka”.
Uroczystość nadania tej nazwy miała miejsce 9 marca 1963 roku, w obecności władz Uniwersytetu. Podczas obchodów 20-lecia Uczelni, które miały miejsce 23 października 1964 roku, oddano ostatnią część budynku – salę kinowo-estradową, która była przystosowana do przyjęcia ponad 400 widzów. Od 1965 roku Dom Społeczno-Usługowy funkcjonować zaczął jako Akademickie Centrum Kultury.
W 2018 roku przeprowadzono gruntowny remont obiektu, w tym renowację elewacji oraz przesunięcie części przestrzeni, która wcześniej służyła jako stołówka, a później jako klub muzyczny. Obecnie w tym miejscu znajduje się Mała Sala Widowiskowa, Zespół Studia Telewizyjnego, a także Akademickie Radio Centrum.
Po ponad dwóch latach prac remontowych, 23 września 2020 roku, odbyła się uroczystość odbioru odnowionego budynku Akademickiego Centrum Kultury UMCS – Chatki Żaka. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele władz uniwersytetu, lokalnej społeczności akademickiej oraz mieszkańcy Lublina i województwa. W ramach uroczystości zorganizowano koncert, w którym wystąpili Natalia Wilk i Tomasz Momot.
Przypisy
- O nas [online], ack.lublin.pl [dostęp 26.01.2015 r.]
- Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka” [online], pora.pl [dostęp 26.02.2009 r.]
Oceń: Akademickie Centrum Kultury w Lublinie