XXI Liceum Ogólnokształcące im. św. Stanisława Kostki w Lublinie, które w codziennej mowie funkcjonuje również pod nazwą Biskupiak, ma bogatą historię, sięgającą czasów jego powstania w 1923 roku. Wówczas placówka była znana jako Wyższe Gimnazjum Biskupie Męskie, działające do 1949 roku. Po tym okresie, w latach 1949-1962, transformowała się w Niższe Seminarium Duchowne, które niestety zostało zlikwidowane.
Po 31 latach od zamknięcia, w 1993 roku, szkoła została reaktywowana jako XXI Liceum Ogólnokształcące im. św. Stanisława Kostki w Lublinie, przywracając tradycję edukacyjną. Warto również wspomnieć, że od 1999 do 2018 roku w tym samym budynku funkcjonowało również gimnazjum noszące tę samą nazwę, co stanowiło kontynuację lokalnej tradycji kształcenia.
Historia
Historia XXI Liceum Ogólnokształcącego im. św. Stanisława Kostki w Lublinie sięga 1923 roku, kiedy to z inicjatywy biskupa Mariana Leona Fulmana powstała prywatna szkoła katolicka dla chłopców. Początkowo placówka miała swoją siedzibę w budynku Seminarium Duchownego przy ulicy Zamojskiej 6. Wkrótce jednak przeniosła się na ulicę Krzywą, gdzie 30 czerwca 1927 roku odbyła się ceremonia poświęcenia kamienia węgielnego pod nową szkołę. Jej działalność rozpoczęła się na dobre w 1934 roku.
Pierwszym dyrektorem został ks. Zenon Kwiek, który jednocześnie pełnił funkcję rektora seminarium duchownego. W 1925 roku dyrekcję objął ks. Kazimierz Dąbrowski, a niedługo potem, w tym samym roku, stanowisko to zajmował ks. Antoni Poboży. Warto zauważyć, że najbardziej znanym dyrektorem lubelskiego Gimnazjum Biskupiego był bł. ks. Kazimierz Gostyński, który szczególnie przyczynił się do finalizacji budowy nowego budynku szkoły. Niestety, w 1935 roku, z powodów osobistych, zrezygnował z pełnionej funkcji, a jego miejsce zajął ks. Michał Słowikowski.
W 1939 roku, niestety dla społeczności szkolnej, Niemcy aresztowali dyrektora oraz nauczycieli, przekształcając szkołę w koszary i szpital wojskowy. „Biskupiak” wznowił swoją działalność we wrześniu 1944 roku, przenosząc się do budynku przy ul. Ogrodowej 12. Wiosną 1945 roku szkoła odzyskała pięć pomieszczeń w dawnym gmachu, a dzięki interwencji biskupa lubelskiego Stefana Wyszyńskiego zyskała także połowę ostatniego piętra i strych. Mimo trudności, represji oraz zniszczeń w czasie wojny, liczba chętnych uczniów rosła z roku na rok.
W 1949 roku, za zgodą Ministra Oświaty, „Biskupiak” uzyskał status Niższego Seminarium Duchownego. W latach 1949-1950 liczba uczniów wynosiła 220, a już w roku szkolnym 1951-1952 wzrosła do 530. Podczas PRL-u szkoła, wówczas Liceum Biskupie, była dotknięta represjami ze strony władz komunistycznych, co skutkowało odebraniem przywilejów maturalnych.
W czerwcu 1962 roku kurator oświaty planował zamknąć Liceum Biskupie, jednakże, napotykając na sprzeciw ze strony Kościoła oraz rodziców, odstąpił od tych zamiarów. Mimo to, 24 lipca, pod nieobecność nauczycieli oraz rodziców, urzędnicy kuratoryjni wraz z oddziałami milicji zajęli placówkę. Pomimo protestów dyrektora ks. Słowikowskiego, w budynku wymieniono zamki, a klucze przekazano dyrektorowi szkół pedagogicznych. Ostatecznie Liceum Biskupie zostało zlikwidowane.
Reaktywacja szkoły miała miejsce we wrześniu 1993 roku za pośrednictwem abpa Bolesława Pylaka. Po gruntownym remoncie XXI Liceum Ogólnokształcące im. św. Stanisława Kostki w Lublinie wznowiło swoją działalność, a dyrektorem został ks. Krzysztof Kazimierz Targoński, przyjmując także dziewczęta w swoich progach. Szkoła obecnie mieści się przy ul. ks. Michała Słowikowskiego, a 2 września 2004 roku Rada Miasta Lublin zmieniła nazwę ul. Krzywej na cześć byłego dyrektora.
W wyniku reformy oświaty w 1999 roku, a następnie w 2000 roku, stworzono przy tej samej placówce gimnazjum o tej samej nazwie. Przy szkole funkcjonuje również internat, w którym przebywa około 60 uczniów. W latach 1999–2005 dyrektorem był ks. Krzysztof Kłysiak, a obecnym dyrektorem od czerwca 2012 roku jest ks. Grzegorz Strug, a stanowiska zastępców zajmują mgr Grzegorz Niećko oraz mgr Paweł Putowski.
Dyrektorzy
W historii XXI Liceum Ogólnokształcącego im. św. Stanisława Kostki w Lublinie, można dostrzec wiele wybitnych postaci, które pełniły funkcję dyrektorów tej placówki. Ich działania i decyzje miały istotny wpływ na rozwój szkoły oraz jej społeczności.
- ks. Zenon Kwiek (1923–1924),
- ks. Kazimierz Dąbrowski (1924–1926),
- ks. Antoni Poboży (1926–1933),
- bł. ks. Kazimierz Gostyński (1933–1935),
- ks. Michał Słowikowski (1935–1962),
- ks. kan. Krzysztof Targoński (1993–1999),
- ks. Krzysztof Kłysiak (1999–2005),
- ks. Mirosław Zając (2005–2012),
- ks. Grzegorz Strug (od 2012).
Te postacie są nie tylko częścią historii szkoły, ale również symbolem jej tradycji i wartości, które są pielęgnowane w edukacji młodzieży.
Znani wychowawcy
W historii XXI Liceum Ogólnokształcącego im. św. Stanisława Kostki w Lublinie istniało wielu wybitnych wychowawców, którzy pozostawili znaczący ślad w edukacji i społeczności lokalnej.
- ks. Zygfryd Berezecki (1937–1939) – znany pedagog oraz Sługa Boży,
- ks. Feliks Taranek (1952–1962) – także pedagog, Sługa Boży,
- bp Edmund Ilcewicz – biskup pomocniczy diecezji lubelskiej (1969–1981),
- Emilia Józefacka – historyk, pedagog, działaczka ZWZ-AK, a także wykładowca KUL,
- abp Bolesław Pylak (1951–1952) – arcybiskup lubelski (1992–1997),
- bp Henryk Strąkowski – biskup pomocniczy diecezji lubelskiej (1958–1965).
Każda z tych postaci przyczyniła się do wzbogacenia tradycji i wartości edukacyjnych w liceum, a ich osiągnięcia są godne pamięci i uznania.
Znani wychowankowie
- bp Józef Drzazga – pełnił funkcję biskupa warmińskiego w latach 1972–1978,
- ks. Stanisław Zieliński – znany polski duchowny katolicki, uznany działacz w obszarze charytatywnym,
- ks. Czesław Bartnik (1947–1948) – publicysta związany z „Naszym Dziennikiem”, profesor teologii wykładający przez dłuższy czas,
- abp Zygmunt Kamiński (1947–1950) – arcybiskup i metropolita szczecińsko-kamieński w okresie 1999–2009,
- bp Ryszard Karpiński (1949–1953) – pełnił funkcję biskupa pomocniczego w Archidiecezji Lubelskiej,
- ks. Henryk Misztal (1950–1953) – wybitny profesor prawa kanonicznego,
- o. Florian Jerzy Duchniewski (1950–1952) – zakonnik kapucyn, specjalista w dziedzinie historii zakonów, wykładowca KUL oraz rektor WSD Kapucynów w Lublinie w latach 1975–1976,
- Andrzej Czuma (1951–1955) – szeroko znany polityk, prawnik i historyk, który piastował urząd ministra sprawiedliwości w rządzie Donalda Tuska,
- bp Antoni Dydycz (1952–1954) – biskup drohiczyński, urzędujący od 1994 do 2014 roku,
- abp Stanisław Wielgus (1952–1956) – arcybiskup-senior warszawski od 2007 roku, były rektor KUL w latach 1989–1998 oraz biskup płocki w latach 1999–2007,
- Benedykt Czuma (1954–1958) – zaangażowany działacz opozycji politycznej w czasach PRL, współzałożyciel ZChN,
- Marian Szczerbetka (absolwent 1961) – dyrygent Chóru „Fletnia Pana” należącego do Parafii Najświętszego Serca Jezusowego we Włodawie, który zdobył całe spektrum wyróżnień,
- bp Mieczysław Cisło – biskup pomocniczy pełniący posługę w Archidiecezji Lubelskiej,
- Marta Kwiecień (absolwentka 1999) – zdobywczyni tytułu Miss Polonia w roku 1999.
Przypisy
- Kontakt. biskupiak.lublin.pl. [dostęp 03.11.2023 r.]
- Fiołka 2004 ↓, s. 51.
- Fiołka 2004 ↓, s. 26–27.
- Fiołka 2004 ↓, s. 25.
- Fiołka 2004 ↓, s. 24.
- Fiołka 2004 ↓, s. 23.
- Absolwent Biskupiaka – Ministrem Sprawiedliwości RP. biskupiak.lublin.pl. [dostęp 05.02.2009 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Szkoły":
I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Lublinie | II Liceum Ogólnokształcące im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Lublinie | III Liceum Ogólnokształcące im. Unii Lubelskiej w Lublinie | IV Liceum Ogólnokształcące im. Stefanii Sempołowskiej w Lublinie | Międzynarodowe Liceum Ogólnokształcące Paderewski w Lublinie | Młodzieżowy Dom Kultury „Pod Akacją” w Lublinie | V Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie | VI Liceum Ogólnokształcące im. Hugona Kołłątaja w Lublinie | VIII Liceum Ogólnokształcące im. Zofii Nałkowskiej w Lublinie | XIX Liceum Ogólnokształcące im. Marii i Jerzego Kuncewiczów w LublinieOceń: XXI Liceum Ogólnokształcące im. św. Stanisława Kostki w Lublinie