Władysław Żmuda (ur. 1954)

---

Wczesne życie

Władysław Żmuda, urodzony w 1954 roku, to postać związana z Lublinem, gdzie spędził swoje dzieciństwo. Jego ojciec, rzemieślnik, specjalizował się w szyciu czapek, co miało wpływ na rodzinne życie. Natomiast matka koncentrowała się na zarządzaniu domem, co pozwalało na utrzymanie rodziny w dobrych warunkach.

Władysław był najmłodszy w rodzinie, mając trójkę starszego rodzeństwa – dwóch braci oraz siostrę, co znacząco wpłynęło na jego wczesne życie i rozwój.

Kariera piłkarska

Władysław Żmuda rozpoczął swoją piłkarską przygodę w Szkołach Podstawowych, najpierw uczęszczając do Bronowic, a następnie przeniósł się do Szkoły Podstawowej nr 11, gdzie grał w szkolnej drużynie. Zauważony przez Stanisława Świerka, będącego zawodnikiem Motoru Lublin, Żmuda został zaproszony na trening trampkarzy. W 1966 roku rozpoczął swoją profesjonalną karierę piłkarską, a już w 1970 roku przeszedł do drużyny seniorów, z debiutem pod okiem swojego mentora – Stanisława Świerka. Jego pierwsze kroki na boisku seniorskim miały miejsce w meczu przeciwko Garbarni Kraków, gdzie zastąpił Olka Pokin-Sochę.

W 1971 roku, z młodzieżową drużyną, zdobył mistrzostwo Polski juniorów. Jednak po odejściu trenera Świerka, nie miał zbyt wielu szans na występy w pierwszej drużynie. W 1970 roku dołączył do Stali Mielec, gdzie grał do 1972 roku. Następnie, w październiku 1972 roku, przeszedł do Gwardii Warszawa, z którą awansował do Pucharu UEFA. W tym okresie, w październiku 1973, stawił czoła drużynie Ferencvárosi TC, gdzie po raz pierwszy w karierze zobaczył dwie żółte kartki, a przez dyskwalifikację nie mógł wystąpić w przegranym meczu z Feyenoordem Rotterdam.

Po intensywnych występach w Gwardii w latach 1972–1974, Żmuda zadebiutował w ekstraklasie w sezonie 1972/1973, zdobywając z drużyną 3. miejsce. Kolejnym jego krokiem była przygoda z Śląskiem Wrocław, w którym sięgnął po mistrzostwo Polski w 1977 roku oraz wicemistrzostwo w 1978 roku. W sezonie 1974/1975 zajął z klubem 3. miejsce w ekstraklasie oraz zdobył Puchar Polski w 1976 roku, a następnie dotarł do ćwierćfinału Pucharu Zdobywców Pucharów w 1977 roku. Po zakończeniu sezonu 1978/1979 odszedł z drużyny, w której rozegrał 97 meczów ligowych.

Następnie, po krótkim okresie pozostawania bez klubu, Żmuda w 1980 roku zasilił szeregi Widzewa Łódź, z którym odniósł wiele sukcesów, w tym wicemistrzostwo Polski w sezonie 1979/1980 oraz mistrzostwa Polski w latach 1981–1982. W 1981/1982 wygrał także grupę 2 Pucharu Intertoto, a dla Widzewa rozegrał 68 meczów ligowych, zdobywając 2 bramki.

Po udanych mistrzostwach świata w Hiszpanii w 1982 roku, Władysław Żmuda dołączył do włoskiego klubu Hellas Werona, gdzie w latach 1982–1984 zagrał w zaledwie 7 meczach ligowych, ale dwukrotnie dotarł do finału Pucharu Włoch w latach 1983 i 1984. Po nieudanym okresie w Hellas Werona, przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, aby występować w klubie NASL – Cosmos Nowy Jork. Po dwóch meczach w tym zespole, wrócił do Serie A z US Cremonese, gdzie po zakończeniu sezonu 1986/1987 i rozegraniu 43 meczów, zakończył karierę w wieku 33 lat.

W 2019 roku został uhonorowany tytułem jednego z najlepszych zawodników w historii polskiego futbolu, znalazłszy się w jedenastce stulecia PZPN na pozycji środkowego obrońcy.

Kariera reprezentacyjna

W roku 1971 młody Władysław Żmuda miał zaszczyt otrzymać powołanie od selekcjonera Andrzeja Strejlaua do reprezentacji Polski U-18. Choć w początkowych spotkaniach był rezerwowym, to już w trzecim meczu przeciwko Anglii pokazał swój potencjał. W rok później, na mistrzostwach Europy U-18, które odbyły się w Hiszpanii pod okiem selekcjonera Mariana Szczechowicza, Żmuda zdobył brązowy medal, co było jego pierwszym sukcesem w reprezentacyjnym futbolu.

W latach 1973–1986 zagrał w seniorskiej reprezentacji Polski, uczestnicząc w 91 meczach i zdobywając 2 bramki. Jego debiut przypadł na 21 października 1973 roku, kiedy to pod okiem selekcjonera Kazimierza Górskiego, w meczu towarzyskim z Irlandią na Dalymount Park, Żmuda wystąpił w przegranym spotkaniu 1:0.

Mundial 1974

W trakcie mistrzostw świata 1974 w RFN, Władysław Żmuda był najmłodszym zawodnikiem w kadrze prowadzonej przez Kazimierza Górskiego. Pierwszy mecz rozegrał przeciwko reprezentacji Argentyny, który zakończył się wynikiem 3:2 na korzyść Polski. Żmuda wziął również udział w efektownym zwycięstwie 7:0 z Haiti, a także w pamiętnym meczu z Włochami, zakończonym wynikiem 2:1. Kolejno grał w drugiej rundzie w spotkaniach przeciwko Szwecji (0-1) oraz Jugosławii (2-1). Polska zajęła trzecie miejsce na tym turnieju, a Żmuda, biorąc udział we wszystkich 7 meczach, został uznany za Najlepszego Młodego Piłkarza turnieju.

Montreal 1976

Władysław Żmuda był uczestnikiem turnieju olimpijskiego w Montrealu w 1976 roku, gdzie także grał w podstawowym składzie. Niestety w finale Polska przegrała 3:1 z reprezentacją NRD, co w kraju zinterpretowano jako porażkę. W wyniku tego trener Kazimierz Górski zrezygnował z zajmowanego stanowiska.

Mundial 1978

Kolejne mistrzostwa świata w 1978 roku w Argentynie to czas kolejnego powołania dla Żmudy przez selekcjonera reprezentacji Polski, Jacka Gmocha. Polska drużyna zakończyła swoje zmagania w drugiej rundzie, notując porażki z Argentyną (2:0) oraz Brazylią (3:1), a także odnosząc jedno zwycięstwo nad Peru (0:1).

Mundial 1982

W 1982 roku Żmuda po raz trzeci wziął udział w mistrzostwach świata, tym razem w Hiszpanii, gdzie reprezentacja była prowadzona przez selekcjonera Antoniego Piechniczka. Drużyna zajęła trzecie miejsce na turnieju, a Żmuda był niezbędnym elementem zespołu, występując we wszystkich 7 meczach.

Mundial 1986

W 1986 roku Żmuda wziął udział w swoich czwartych mistrzostwach świata, które odbyły się w Meksyku. W tym turnieju, w zespole prowadzonym przez Antoniego Piechniczka, rozegrał jeden mecz – w 1/8 finału z Brazylią na Estadio Jalisco w Guadalajarze. W dwudziestej czwartej minucie meczu zastąpił Jana Urbana. Mecz zakończył się porażką Biało-Czerwonych 0:4, co oznaczało ich koniec przygody na tym turnieju. Po tym występie Żmuda ogłosił zakończenie swojej kariery reprezentacyjnej.

Kariera trenerska

Władysław Żmuda ukończył Akademię Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, a także Międzynarodową Szkołę Trenerską we Włoszech. Z racji swojego wykształcenia, pełni rolę nauczyciela wychowania fizycznego oraz trenera pierwszej klasy piłki nożnej. Po zakończeniu swojej piłkarskiej kariery, w latach 1987–1989, skupił się na trenowaniu młodzieży, korzystając z doświadczeń zdobytych we Włoszech.

W kolejnych latach, od 1989 do 1990 roku, prowadził turecki klub Altay SK, występujący w lidze Süper Lig. Jego przygoda w tym klubie zakończyła się w sezonie 1989/1990, gdy zajął 16. miejsce, co skutkowało spadkiem do niższej ligi.

Pomiędzy 1997 a 1999 rokiem był asystentem selekcjonerów najlepszych drużyn młodzieżowych, najpierw współpracując z Edwardem Lorensem, a później z Pawłem Janasem w reprezentacji Polski U-21. Dalsza współpraca zaowocowała także podczas przygotowań reprezentacji olimpijskiej, która niestety nie zakwalifikowała się do turnieju olimpijskiego w Sydney.

W latach 2000-2002 Żmuda był asystentem selekcjonera Jerzego Engela w seniorskiej reprezentacji Polski, również podczas Mistrzostw Świata w 2002 roku, które miały miejsce w Korei Południowej oraz Japonii. Po zakończonym turnieju objął rolę selekcjonera reprezentacji Polski U-20, a w 2003 roku powrócił na stanowisko asystenta Pawła Janasa w seniorskiej ekipie.

W następnych latach, Władysław Żmuda pełnił funkcje trenerskie, prowadząc: reprezentację Polski U-21 w latach 2004–2005, reprezentację Polski U-17 w latach 2009–2010, oraz reprezentację Polski U-19 w latach 2010–2011, a w 2012 roku zajął się prowadzeniem reprezentacji Polski U-20.

Klub Wybitnego Reprezentanta

W dniu 7 stycznia 2009 roku, po objęciu przez Grzegorza Latę stanowiska prezesa PZPN-u, Władysław Żmuda objął rolę przewodniczącego Klubu Wybitnego Reprezentanta. Jego kadencja na tym stanowisku trwała aż do 31 października 2012 roku, kiedy to został zastąpiony przez Dariusza Dziekanowskiego.

Sukcesy

Motor Lublin

W roku 1971, Władysław Żmuda zdobył mistrzostwo Polski juniorów, co stało się ważnym krokiem w jego piłkarskiej karierze.

Gwardia Warszawa

W barwach Gwardii Warszawa, w 1973 roku, zespół zajął trzecie miejsce w ekstraklasie.

W roku następnym, drużyna dotarła do finału Pucharu Polski, co dodatkowo umocniło jego reputację na polskiej scenie piłkarskiej.

Śląsk Wrocław

W drużynie Śląska Wrocław, Żmuda odniósł wiele sukcesów, w tym zdobycie mistrzostwa Polski w 1977 roku oraz wicemistrzostwa w 1978 roku.

W 1975 roku zespół zakończył sezon na trzecim miejscu w ekstraklasie.

Również w 1976 roku, zdobył Puchar Polski, a w 1977 roku drużyna osiągnęła ćwierćfinał Pucharu Zdobywców Pucharów.

Widzew Łódź

Widzew Łódź okazał się również korzystnym miejscem dla kariery Żmudy, gdzie w latach 1981 i 1982 zdobył mistrzostwo Polski, a także wicemistrzostwo w 1980 roku.

W 1982 roku zespół zdobył także Puchar Intertoto.

Hellas Werona

Podczas występów w Hellas Werona, Żmuda dotarł do finału Pucharu Włoch w 1983 i 1984 roku.

Reprezentacyjne

Na arenie międzynarodowej, Władysław Żmuda reprezentował Polskę, zdobywając trzecie miejsce na mistrzostwach świata w 1974 i 1982 roku.

Dodatkowo, w 1976 roku, wywalczył wicemistrzostwo olimpijskie, co stanowi znaczącą część jego osiągnięć.

Indywidualne

Żmuda został również wyróżniony tytułem najlepszego młodego piłkarza mistrzostw świata w 1974 roku, co wskazuje na jego talent i potencjał w młodym wieku.

Odznaczenia

W uznaniu za swoje zasługi w sporcie, w 1982 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Dodatkowo, w 2024 roku, został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Lublina, co podkreśla jego znaczenie w lokalnej społeczności.

---

Oceń: Władysław Żmuda (ur. 1954)

---