Wspaniała rzeźba przedstawiająca Chrystusa Ukrzyżowanego na palmowym drzewie to niezwykłe dzieło barokowe, wykonane z drewna oraz pokryte polichromią. Pochodzi ona z około 1740 roku i jest znana jako wyjątkowy element kulturowy, który zachwyca zarówno wiernych, jak i miłośników sztuki.
Ta wyjątkowa rzeźba znajduje się w zakrystii środkowej kościoła oo. dominikanów w Lublinie. Jej obecność w tym historycznym miejscu sprawia, że staje się ona nie tylko obiektem religijnym, ale również cennym świadectwem artystycznym epoki baroku.
Historia
Losy drewnianej, polichromowanej rzeźby są pełne tajemnic, a ich szczegóły pozostają nieznane. W roku 1888 rzeźba znajdowała się w górnym korytarzu klasztornym, przy schodach prowadzących do kaplicy św. Krzyża.
Później, w oparciu o fotografie dr. Stanisława Michalczuka z 1962 roku, odkryto jej obecność w pomieszczeniu znanym jako Druga Zakrystia kościoła, na ścianie północnej.
Obecnie, w 2018 roku, dzieło to znajduje się w trzecim i ostatnim pomieszczeniu zakrystii kościoła.
Opis przedmiotu
Na krzyżu, który przyjmuje kształt palmy, można dostrzec dwa zasadnicze elementy: pień oraz pióropusz liści, które pełnią odpowiednio funkcje wertykalną i horyzontalną. W centralnej części znalazła się rzeźba przedstawiająca postać Chrystusa, starannie wykona z trzech fragmentów drewna. Zarówno palma, jak i figura Chrystusa oraz titulus zostały stworzone z drewna lipowego, a rzeźbione kołki, które przypominają gwoździe, z brzozy. Dodatkowe uzupełnienia umieszczone na samym szczycie palmy zrealizowano z topoli.
Ciało ukrzyżowanego zostało wyrzeźbione z wielką dbałością o anatomii. Głowa, opadająca na prawe ramię, ozdobiona jest długimi włosami i koroną cierniową. Rysy twarzy ukazują krótką brodę oraz wąsy, a w rozchylonych ustach ujrzymy zęby i język, co nadaje postaci szczególnej wyrazistości. Perizonium jest przewiązane sznurkiem od strony prawego boku. Co ciekawe, prawa stopa Chrystusa została przybita gwoździem do lewej stopy.
Warto zaznaczyć, że w ciągu lat dokonywane były różnorodne przemalowania i uzupełnienia, które niestety zafałszowały pierwotny wygląd rzeźby. Takie zabiegi, szczególnie na koronie cierniowej i perizonium, które pokryte zostały grubą warstwą olejnych przemalowań, sprawiły, że zatarła się ich oryginalna rzeźbiarska forma.
Pod względem wymiarów, całkowita wysokość wynosi 184 cm, szerokość 88 cm oraz głębokość 7 cm. Wymiary samej figury Chrystusa to: wysokość 70 cm, szerokość 60 cm, a głębokość 16 cm. Po przeprowadzeniu prac konserwatorskich, zauważalnie zwiększyła się również wysokość rzeźbionej palmy do 194 cm.
Konserwacja rzeźby
Rzeźba była wielokrotnie przedmiotem prowizorycznych napraw, które nie spełniały standardów fachowych. W ramach konserwacji, która miała miejsce w latach 2005–2007, dokonano gruntownej analizy zarówno pod kątem historycznym, jak i technologicznym. Cały proces był realizowany na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
W ramach tej konserwacji przeprowadzono szereg badań fizycznych i chemicznych, które odbyły się w Zakładzie Chemii Konserwatorskiej WKiRDS oraz w Zakładzie Fizyki Stosowanej. Dodatkowo, zostało zrealizowane zlecenie analizy dendrologicznej w Laboratorium Materiałoznawstwa Katedry Historii Technik i Technologii.
Warto zaznaczyć, że obiekt ten został wpisany do rejestru zabytków województwa lubelskiego już w 1982 roku, gdzie otrzymał numer B/233. Od 2006 roku jego status pozostaje aktualny z nowym numerem B/287.
Przypisy
- Kucia-Szymor 2016, s. 113.
- Kucia-Szymor 2016, s. 99.
- Kucia-Szymor 2016, s. 78.
- Kucia-Szymor 2016, s. 51.
- Kucia-Szymor 2016, s. 24.
- Kucia-Szymor 2016, s. 23.
- Kucia-Szymor 2016, s. 15.
- Kucia-Szymor 2016, s. 14.
- Kucia-Szymor 2016, s. 9.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Szlak Pamięci Żydów Lubelskich | 1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Lublinie | Czwartek (Lublin) | Wieża ciśnień przy Alejach Racławickich w Lublinie | Jezioro Zemborzyckie | Koziołki LubelskieOceń: Chrystus Ukrzyżowany na palmowym drzewie