1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Lublinie

---

Charakterystyka

1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Lublinie to placówka zdrowotna, która wchodzi w skład sieci szpitali, stanowiącej podstawę systemu zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej. Szpital ten został zaliczony do grupy 6, czyli szpitali ogólnopolskich. Główna siedziba, mieszcząca się przy alei Racławickiej 23, dysponuje 211 łóżkami.

W jego strukturze znajduje się wiele specjalistycznych oddziałów, do których możemy zaliczyć:

• anestezjologii i intensywnej terapii,
• chorób wewnętrznych,
• chirurgii ogólnej i małoinwazyjnej,
• chirurgii onkologicznej,
• chirurgii urazowo-ortopedycznej,
• gastroenterologii,
• neurochirurgii,
• otolaryngologii,
• dermatologii,
• neurologii,
• oddziału udarowego,
• okulistyki,
• rehabilitacji,
• urologii ogólnej i onkologicznej.

Oprócz oddziałów szpitalnych, Szpital w Lublinie współpracuje z klinikami uniwersyteckimi w zakresie ginekologii i endokrynologii oraz kardiologii, co wzbogaca ofertę świadczonych usług medycznych. Placówka dysponuje nowoczesnym blokiem operacyjnym liczącym 8 sal, zakładem diagnostyki obrazowej, czy też centralną pracownią endoskopową. Na uwagę zasługuje również dział analityki lekarskiej z punktem pobrań, pracownia patomorfologii oraz centralna sterylizatornia.

Izba przyjęć pełni kluczową rolę, udzielając pierwszej pomocy i diagnozując pacjentów zgłaszających się z nagłymi zagrożeniami zdrowotnymi. Szpital przyjmuje pacjentów zarówno w stanach akutnych, jak i planowanych. Od 2020 roku, na terenie placówki, działa lądowisko dla helikopterów sanitarnych, co znacznie zwiększa możliwości szybkiego transportu medycznego – 1 WSzKzP SP ZOZ w Lublinie.

Równocześnie, obok szpitala znajduje się poliklinika, oferująca kompleksową opiekę zdrowotną, w tym usługi lekarza rodzinnego oraz pediatry. Poliklinika świadczy również usługi w zakresie ambulatoriów specjalistycznych, takich jak:

• chirurgiczne,
• stomatologiczne,
• dermatologiczne,
• gastroenterologiczne,
• ginekologiczne,
• kardiologiczne,
• neurologiczne,
• otolaryngologiczne,
• okulistyczne,
• neurochirurgiczne,
• diabetologiczne,
• urologiczne,
• psychiatryczne,
• urazowo-ortopedyczne.

Dodatkowo, w pobliżu ul. Skłodowskiej mieści się centrum rehabilitacji, które zapewnia wsparcie w powrocie do zdrowia. Dzięki różnorodności świadczonych usług, 1 Wojskowy Szpital Kliniczny w Lublinie stanowi istotny element systemu ochrony zdrowia w regionie.

Historia szpitala wojskowego w Lublinie

Szpitalnictwo wojskowe w Lublinie przed II wojną światową

Historia usług medycznych dla wojska w Lublinie sięga czasów I Rzeczypospolitej. Wówczas miasto zyskało stałą obecność regularnych oddziałów wojskowych, co doprowadziło do utworzenia garnizonu w Lublinie. Od 1789 roku, decyzją Komisji Wojskowej Obojga Narodów, okresowo rozmieszczano pododdziały z Dywizji Małopolskiej i Dywizji Wielkopolskiej, w tym jednostki takie jak regiment Czapskiego i regiment Królowej.

W tym kontekście warto wspomnieć o funkcjonującym w Lublinie lazarecie wojskowym, który działał na rzecz tych jednostek. W 1809 roku, wojska Księstwa Warszawskiego na czele z księciem Józefem Poniatowskim, wyzwoliły miasto z austriackiej okupacji, zajmując przy tym część obiektów, które przekształcone zostały w koszary i lazarety.

Na przykład, Pałac Tarłów przy ul. Narutowicza 2 pełnił rolę lazaretu aż do czasu powstania listopadowego, a kompleks klasztorny Sióstr Wizytek, obecnie znany jako Centrum Kultury, był wykorzystywany jako szpital wojskowy w czasie wojen napoleońskich oraz późniejszych zrywów niepodległościowych. Inne budynki, takie jak oficyny popijarskie, będące obecnie siedzibą Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego, również pełniły rolę tymczasowych lazaretów.

W latach 1921–1939 Lublin stał się siedzibą dowództwa Okręgu Korpusu Nr II, z filią 2 Szpitala Okręgowego znajdującą się przy ul. Peowiaków 12 (kompleks powizytkowski).

Collegium Bobolanum i Reserve Lazarett I Lublin „Kloster”

W okresie lat 1922–1926, w reprezentacyjnej osi alei Racławickich, dzięki wsparciu lokalnej społeczności zbudowano gmach zakonnego studium teologicznego Towarzystwa Jezusowego, który potem przekształcono w Wydział Teologiczny świętego Andrzeja Boboli Collegium Bobolanum. Budynek, zaprojektowany przez architekta Ignacego Kędzierskiego, stał się jednym z trzech wyższych uczelni w przedwojennym Lublinie, obok Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz Jeszywas Chachmej Lublin, a ich działalność została przerwana w 1939 roku.

W trakcie kampanii wrześniowej, Collegium Bobolanum zostało przekształcone w 201 szpital wojenny, a jego pomieszczenia służyły jako punkty medyczne podczas obrony miasta. Wydarzenia te znalazły odzwierciedlenie w tablicy pamiątkowej z 1989 roku oraz w zaplanowanej na 2024 roku rzeźbie Koziołki Lubelskie.

Po zajęciu Lublina przez Niemców, w Collegium Bobolanum powstał lazaret chirurgiczny dla niemieckich żołnierzy, znany jako Reserve Lazarett I Lublin „Kloster”. Niestety, Collegium Bobolanum nie wróciło na stałe do Lublina, a przeniesiono je do Warszawy, do ul. Rakowieckiej, gdzie stało się częścią Akademii Katolickiej.

Szpital wojskowy przy alejach Racławickich

Po wyzwoleniu Lublina 24 lipca 1944 roku, budynki szpitalne przy alejach Racławickich zostały zajęte przez 2 Polowy Szpital Chirurgiczny. Z początkiem sierpnia tamtejsze obiekty wykorzystywano jako 62 Szpital Ewakuacyjny, a jego dowództwo przechodziło przez kilku komendantów, w tym mjr. lek. L. Przysuskiego i mjr. lek. Mironowa. W wyniku zmiany sytuacji frontu, szpital pozostał w Lublinie do końca lutego 1945 roku, a w marcu jego miejsce zajmował 66 Szpital Ewakuacyjny.

Wkrótce potem przekształcony w 2 Szpital Okręgowy (a od 1948 w 7 Szpital Okręgowy), zatrudniał nowy personel i rozwinął swoje kompetencje. W połowie 1949 roku, w wyniku umowy z Wydziałem Lekarskim Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, na bazie szpitali stworzono nowe oddziały kliniczne, co umożliwiło przyjmowanie pacjentów z cywilnego obszaru. Współpraca z uczelnią miała kluczowe znaczenie dla rozwoju kadry medycznej oraz wprowadzania innowacji w diagnostyce i leczeniu.

W 1950 roku szpital zyskał nową nazwę jako 101 Wojskowy Szpital Rejonowy z 600 łóżkami. Kolejnym krokiem było utworzenie Punktu Krwiodawstwa w 1963 roku, a współpraca z uczelniami medycznymi trwała aż do ukończenia budowy Państwowego Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie w 1964 roku. Wkrótce potem, powstała nowa jednostka, 1 Wojskowy Szpital Okręgowy, który dysponował 300 łóżkami.

W 1978 roku, z powodu znakomitych osiągnięć, szpital otrzymał wyróżnienie w rozkazie Ministra Obrony Narodowej. W 1981 roku szpital ponownie zmienił nazwę na 1 Szpital Wojskowy z Przychodnią. W 1999 roku uzyskał status samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, co wiązało się z reorganizacją etatów w Siłach Zbrojnych RP oraz otwarciem na potrzeby lokalnej społeczności.

Rok 2005 przyniósł zmianę, kiedy stacja krwiodawstwa została wyłączona z obsługi szpitala i przekształciła się w terenową stację częścią Wojskowego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie. Znaczącym momentem w historii szpitala było nadanie nowej nazwy: od 2011 roku funkcjonuje jako 1. Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ. Warto również zaznaczyć, że w 1990 roku w szpitalu odtworzono kaplicę szpitalną pw. Matki Bożej Bolesnej.

Odznaki pamiątkowa i rozpoznawcza

W 2016 roku Minister Obrony Narodowej wprowadził nowe insignia dla szpitala, zabiegając o wyróżnienie jego zasług. Te odznaki składają się z dwóch kluczowych elementów: odznaki pamiątkowej oraz odznaki rozpoznawczej. Odznaka pamiątkowa przyjmuje formę maltańskiego krzyża w kolorze wiśniowym, otoczonego złotym obrzeżem, który spoczywa na wieńcu laurowo-dębowym.

Na centralnej części krzyża znajduje się owalna, granatowa tarcza. W jej obrębie widnieje srebrna laska Eskulapa, będąca symbolem medycyny i zdrowia, a poniżej umiejscowiona jest szarfa, która z kolei zawiera skrót nazwy szpitala: „1 WSzKzP”. Oznaka rozpoznawcza prezentuje tarczę herbową z wizerunkiem koziołka lubelskiego, który wspiera laskę Eskulapa. U podstawy tarczy znajduje się cyfra „1” na tle wiśniowym, lub w wersji polowej na zielonym tle, które jest częścią munduru ochronnego.

Wszystkie te elementy nawiązują do bogatej tradycji i historycznych barw wojskowej służby zdrowia, podkreślając zarówno międzynarodowe znaczenie koloru wiśniowego, jak i wojskowy charakter szpitala, a także jego związki z symboliką sztuki medycznej oraz lokalizacji stacjonowania.

Komendanci i pracownicy

Komendanci Szpitala

Historia komendantów szpitala zawiera wiele ważnych postaci, które przyczyniły się do jego rozwoju i wpływania na medycynę w regionie. W latach 1945-1949 szpital był zarządzany przez ppłk lek. Mariana Jaworskiego w pierwszych kilku miesiącach od jego powstania, a następnie mjr lek. Roberta Stryera. Kolejnym etapem była reorganizacja w latach 1949-1964, kiedy to mjr lek. Stryer oraz płk lek. Antoni Olszewski pełnili kluczowe role, kontynuując działalność szpitala, z jego przekształceniem w 101 Wojskowy Szpital Rejonowy.

Pomiędzy 1964 a 1981 rokiem szpitalu przewodził płk lek. Antoni Olszewski, a później płk lek. Zbigniew Kruszyński, który był aktywny w tej roli do roku 1981. Po przekształceniu w 1 Szpital Wojskowy z Przychodnią, dowództwo przeszło w ręce kolejnych wybitnych lekarzy, takich jak płk lek. Zbigniew Kruszyński, płk lek. Stanisław Goliszek oraz płk dr n. med. Jerzy Papuć. Ostatecznie, od 2011 roku, na czoło 1 Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką SPZOZ stawali kolejno płk dr n. med. Zbigniew Kędzierski, płk mgr Marcin Sygut, płk mgr Andrzej Skiba, a obecnie płk dr n. biol. Aleksander Michalski.

Pracownicy, kierownicy oddziałów i klinik

Wśród pracowników szpitala wyróżnia się wiele zasłużonych osobistości, które miały znaczący wpływ na jego działalność. Należą do nich gen. bryg. prof. dr hab. Sylwester Czaplicki, specjalista w dziedzinie interny i kardiologii, który pełnił ważne zadania już w 1945 roku.

Również prof. dr hab. Benedykt Dylewski, laryngolog oraz kierownik Kliniki Otolaryngologicznej, a także prof. dr hab. Antoni Falkiewicz, który był internistą i kardiologiem, odgrywali kluczowe role w organizacji szpitala. W latach 1953-1957 kierownikiem I Kliniki Chorób Wewnętrznych był prof. dr hab. Mieczysław Gamski, a tuż po nim, również w tej samej roli, znalazł się prof. dr hab. Aleksander Goldschmied (1949).

Inne ważne postaci to prof. dr hab. Edward Gorzkowski, który zajmował się interną oraz był zastępcą ds. lecznictwa, a także gen. bryg. dr. hab. Tadeusz Obara i prof. dr hab. Stanisław Piątkowski, który pełnił rolę kierownika Kliniki Ortopedycznej. Te postacie oraz wielu innych, jak prof. dr hab. Lechosław Putowski, czy prof. dr hab. Feliks Skubiszewski, przyczyniły się do kształtowania wysokich standardów medycznych w szpitalu przez lata jego działalności.

---

Oceń: 1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Lublinie

---