Romualda Adamczewska, znana również jako Roma Juszkatówna czy Roma Juszkat, to jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci polskiego baletu. Urodziła się 4 grudnia 1942 roku w Lublinie, gdzie rozpoczęła swoją niezwykłą muzyczno-taneczną karierę.
Specjalizowała się w tańcu baletowym, zdobywając liczne wyróżnienia, w tym Srebrny Krzyż Zasługi oraz Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”. Jej osiągnięcia artystyczne zostały docenione przez środowisko, co potwierdza fakt, że w 1981 roku została laureatką prestiżowego plebiscytu na najpopularniejszych aktorów, co stanowi znaczące wyróżnienie w jej karierze.
Jako artystka o wybitnych zdolnościach tanecznych, Romualda Adamczewska z powodzeniem łączyła elementy klasyczne z nowoczesnymi, co czyniło jej występy wyjątkowymi i niespotykanymi. Jej talent przekładał się zarówno na klasykę baletową, jak i tance współczesne, co dało jej możliwość osiągnięcia wielkiego sukcesu i uznania w całym kraju.
Życiorys
Roma Juszkat przyszła na świat 4 grudnia 1942 roku w Lublinie. To miejsce, w którym przyszła na świat, wiązało się z historią jej rodziny, która podczas okupacji hitlerowskiej została przymusowo przesiedlona z Bydgoszczy. Po licznych wydarzeniach, jakie miały miejsce w trakcie II Wojny Światowej, rodzice Romy, Tadeusz i Wanda, wraz z dziećmi, sześciolatkiem Ryszardem i prawie trzyletnią Romą, osiedli w Lubniewicach. Wkrótce potem rodzina osiedliła się w Poznaniu, co na zawsze związało Romę z tym miastem nad rzeka Warta.
Gdy Roma miała cztery i pół roku, jej mama Wanda podjęła starania, aby dostarczyć córkę na lekcje rytmiki i tańca do Madame Pruskiej. Mimo młodego wieku, została przyjęta na zajęcia. W 1951 roku Roma rozpoczęła naukę w Państwowej Podstawowej Szkole Choreograficznej. Jej talent został dostrzeżony przez Olgę Sławską, która jako wizytator wybrała ją na promocję do czwartej klasy Państwowej Szkoły Choreograficznej. W 1952 roku Roma rozpoczęła dziewięcioletnią przygodę z tańcem, która odkrywała jej życiową pasję i umożliwiała zdobywanie wiedzy w zawodzie tancerki. Ukończyła szkołę z wyróżnieniem, a w 1961 roku, tuż po ukończeniu matury, otrzymała ofertę pracy w Operze i Operetce w Bydgoszczy.
W 1963 roku do Poznania powrócił Conrad Drzewiecki, uzyskując funkcję choreografa w Operze Poznańskiej, gdzie zaproponował Romie stanowisko koryfejki, które z radością przyjęła. Ten moment oznaczał początek jej kariery, której szczyty osiągała głównie tańcząc partie solowe. W 1971 roku podczas zjazdu pracowników, odrodziła się grupa tancerzy, tworząc zespół taneczny pod kierownictwem Conrada Drzewieckiego. Z tego zespołu w 1973 roku powstał Polski Teatr Tańca – Balet Poznański na mocy uchwały Rady Narodowej Miasta Poznań.
Działalność artystyczna w Operze w Bydgoszczy
W Teatrze Muzycznym Opery i Operetki w Bydgoszczy Roma Juszkat rozpoczęła pracę na stanowisku koryfejki. Jej pierwsza rola polegała na występie w zespole gości weselnych w „Halce” S. Moniuszki w reżyserii W. Wolskiego z choreografią R. Sobiesiaka. Kolejne artystyczne wcielenia reprezentowały role Zaremy w „Fontannie Bachczysataju”, Afrodyty w „Nocy Walpurgi” oraz Kleopatry w „Fauście” Charlesa Gounoda. Jej pierwsza rola solowa przypadła na premierę baletu „Romeo i Julia” S. Prokofjewa, która miała miejsce 7 maja 1962, odnosiła niewiarygodny sukces. Po tej premierze Roma otrzymała szereg zawodowych propozycji, w tym stypendium zagraniczne. Ostatnia premiera Romy w Bydgoszczy to sztuka „Król Wichrów” F. Nowowiejskiego.
Działalność artystyczna w Operze Poznańskiej
1 września 1963 roku Roma Juszkat została przyjęta do Państwowej Opery im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu jako koryfejka baletu. Zadebiutowała w roli „Aidy” Giuseppe Verdiego, a ponownie zmierzyła się z rolą Julii w „Romeo i Julia”. Przełomowym wystąpieniem młodej artystki było jej wystąpienie w operetce „Zemsta Nietoperza” J. Straussa. W latach 1963-1973 Roma Juszkat tańczyła liczne solowe role w spektaklach takich jak: „Faust z nocą w Walpurgi”, „Eros i Psyche”, „Trzy Balety – La velse”, „Esik w Ostendzie”, „Wieczór Galowy”, „Giselle”, „Jezioro Łabędzie”.
Pierwsza solistka Polskiego Teatru Tańca – Baletu Poznańskiego
Roma Juszkat została Pierwszą Solistką Polskiego Teatru Tańca – Baletu Poznańskiego. Uroczyste otwarcie tej instytucji przypadło na wznowienie baletu „Cudowny Mandaryn”, w którym zagrała Dziewczynę. Zespół udał się na swoje pierwsze tournee do Niemiec. Jedną z kolejnych ról, które zagrała, była rola Elwiry w „Epitafium dla Don Juana”. W uznaniu jej zasług, 25 marca 1974 roku, z rąk Prezydenta Miasta Poznania Andrzeja Wituskiego, Roma otrzymała Honorową Odznakę Miasta Poznania. Przez całą swoją karierę związana była z Polskim Teatrem Tańca, gdzie zrealizowała wiele solowych ról oraz wystąpiła w kilku filmach, takich jak „Cudowny Mandaryn”, „Epitafium dla Don Juana”.
Nagrody i odznaczenia
- odznaczenie na 50-lecie Opery Poznańskiej w 1969 roku,
- Odznaka Honorowa Miasta Poznania przyznana 25 marca 1974 roku,
- Odznaka Honorowa za zasługi w rozwoju Województwa Poznańskiego w 1970 roku,
- laureatka Plebiscytu na najpopularniejszych aktorów w 1981 roku,
- imienny medal Leona Wójcikowskiego w 1981 roku,
- medal Wojciecha Bogusławskiego w 1981 roku,
- Srebrny Krzyż Zasługi w dniu 8 czerwca 1983 roku,
- odznaka Zasłużonego Działacza Kultury w dniu 26 kwietnia 1984 roku,
- medal na 200-lecie Polskiego Baletu w 1985 roku,
- jubileuszowa nagroda specjalna Instytutu Muzyki i Tańca w dniu 20 stycznia 2021 roku.
Przypisy
- [wyszukiwanie w katalogu] [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 05.05.2024 r.]
- Irena Turska, Almanach Baletu Polskiego [online], pwm.com.pl [dostęp 05.05.2024 r.]
- Opera Poznańska 1919-1969 : dzieje teatru muzycznego [online], katalogi.pbp.poznan.pl [dostęp 05.05.2024 r.]
- Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk – Link3 [online], www.ispan.pl [dostęp 05.05.2024 r.]
- Małgorzata Komorowska, Zbiory Romy Juszkat, „Taniec” (Zeszyt nr 4), 01.06.1977 r., s. 28.
- Paweł Chynowski, „Życie Warszawy”, Warszawa, 13.10.1973 r.
- Teodor Śmiełowski, „Gazeta Poznańska”, Poznań, 26.01.1974 r.
- Janusz Drozdowski, Julia na codzień, „Dziennik wieczorny”, Bydgoszcz, 10.10.1962 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Izabella Bielińska | Małgorzata Panecka | Urszula Gierszon | Krzysztof Zalewski (piosenkarz) | Łukasz Szymanek | Grażyna Chrostowska | Piotr Kajetan Matczuk | Krzysztof Łukasiewicz (architekt) | Jarosław Kozidrak | Przemysław Skwirczyński | Jerzy Chojnacki (rzeźbiarz) | Janusz Opryński | Jolanta Banak | Danuta Mostwin | Lech L. Przychodzki | Stanisław Serwaczyński | Krzysztof Janusz Paczuski | Artur Kasperek | Tadeusz Wacław Budynkiewicz | Wojciech SadleyOceń: Romualda Adamczewska