Tomasz Lengren

---

Życiorys

Wczesne lata

Tomasz Lengren, urodzony w Lublinie, dorastał w Warszawie, gdzie spędził swoje dzieciństwo z młodszą siostrą, Katarzyną, która przyszła na świat w 1951 roku. Jego matka, Zofia (1919–1989), pełniła zawód pielęgniarki i sanitariuszki, a ojciec, Zbigniew Lengren (1919–2003), był utalentowanym grafikiem. Para poznała się, gdy Zbigniew leżał ranny w szpitalu, co stanowi interesujący fragment ich historii rodzinnej.

Tomasz ukończył studia na Wydziale Architektury Wnętrz ASP w Warszawie w 1972 roku, a następnie kontynuował naukę na PWSFTViT w Łodzi, gdzie uzyskał dyplom na Wydziale Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej w 1976 roku.

Praca aktorska

Jako artysta teatralny, Tomasz Lengren wykazał się znakomitym talentem i inwencją twórczą, będąc autodydaktą, co oznacza, że swoją wiedzę i umiejętności rozwijał samodzielnie. Na przestrzeni swojej kariery miał przyjemność współpracować z wielu uznawanymi polskimi reżyserami. W jego filmografii można znaleźć takie nazwiska jak: Krzysztof Kieślowski, Andrzej Munk oraz Andrzej Wajda.

W ciągu swojej kariery stworzył niezapomniane postacie zarówno w rolach charakterystycznych, jak i epizodycznych. Jego talent można było podziwiać w takich filmach jak: Personel, Trzeba zabić tę miłość, Dzieje grzechu, oraz Ziemia obiecana.

Warto również wspomnieć, że zagrał główną rolę w filmie Klincz z 1979 roku, co dało mu szansę na zaprezentowanie swojego kunsztu aktorskiego w pełnej krasie.

Reżyser

Tomasz Lengren to ceniony reżyser, który zdobył uznanie zarówno w dziedzinie filmów dokumentalnych, jak i fabularnych. W jego dorobku artystycznym znajdują się tytuły takie jak „Tanie pieniądze” oraz „Choinka strachu”.

Jednym z jego znaczących projektów jest fabularny cykl „Portret współczesnej prozy polskiej”, który obejmuje 17 filmów. Wśród nich wyróżniają się takie produkcje jak „Numery”, stworzony na podstawie prozy Olgi Tokarczuk, jak również „Rozpacz z powodu utraty furmanki”, którego scenariusz oparty jest na twórczości Jerzego Pilcha.

Kolejną interesującą produkcją jest „Oficer i dezerter”, inspirowany tekstem Tadeusza Siejaka, oraz „Kwazimodo” na podstawie dzieła Dariusza Bitnera.

Praca pedagogiczna

Tomasz Lengren był znanym wykładowcą, który pełnił rolę adiunkta na Wydziale Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej w PWSFTViT w Łodzi. Jego doświadczenie dydaktyczne obejmowało również nauczanie w Podyplomowym Studium Public Relations oraz Akademii Telewizyjnej TVP.

Śmierć

Tomasz Lengren odszedł 9 lipca 2008 roku w Warszawie, w wyniku walki z rakiem, mając 63 lata.

Pozostawił po sobie wiele wspomnień i osiągnięć, a jego ciało spoczęło na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie, w kwaterze K-4-58.

Filmografia – role aktorskie

Filmografia Tomasza Lengrena przedstawia najistotniejsze role oraz epizody, które zdobyły uznanie w polskiej kinematografii. Poniżej znajduje się zestawienie najważniejszych produkcji, w których brał udział:

• Eroica (1957), jako harcerz, reż. Andrzej Munk, według scenariusza Jerzego Stefana Stawińskiego,
• Polowanie na muchy (1969), jako bywalec klubu, reż. Andrzej Wajda, na podstawie scenariusza Janusza Głowackiego,
• Hydrozagadka (1970), jako facet na zabawie, reż. Andrzej Kondratiuk, według scenariusza Andrzeja Bonarskiego oraz Andrzeja Kondratiuka,
• Kolumbowie (1970), w roli radiotelegrafisty Grzesia, reż. Janusz Morgenstern, na podstawie scenariusza Romana Bratnego,
• Krajobraz po bitwie (1970), jako żołnierz amerykański, reż. Andrzej Wajda, według scenariusza Andrzeja Wajdy oraz Andrzeja Brzozowskiego,
• Rejs (1970), jako uczestnik rejsu, reż. Marek Piwowski, scenariusz autorstwa Janusza Głowackiego i Marka Piwowskiego,
• Nie lubię poniedziałku (1971), jako pasażer samolotu, reż. i scenariusz Tadeusz Chmielewski,
• Trzeba zabić tę miłość (1972), w roli Staszka, reż. Janusz Morgenstern, według scenariusza Janusza Głowackiego,
• Ziemia obiecana (1974), gdzie grał majstra Kesslera, reż. i scen. Andrzej Wajda,
• Dzieje grzechu (1975), gdzie wcielił się w postać Fajtasia, reż. i scen. Walerian Borowczyk,
• Personel (1975), jako krojczy Romek, reż. i scen. Krzysztof Kieślowski,
• Układ krążenia (1977), jako trener drużyny piłkarskiej, reż. Andrzej Titkow, według scenariusza Aleksandra Minkowskiego,
• Aktor (1977), w roli kolegi z wojska, reż. Piotr Andrejew, zarówno reżyser, jak i scenarzysta,
• Klincz (1979), grając Jerzego Olejniczaka – Oleja, reż. Piotr Andrejew, według scenariusza Filipa Bajona oraz Piotra Andrejewa, to rola główna,
• Klakier (1982), jako wokalista w lokalu, reż. Janusz Kondratiuk, według scenariusza Janusza Kondratiuka oraz Włodzimierza Preyssa,
• Przesłuchanie (1982), w roli Kazimierza Olchy, reż. i scen. Ryszard Bugajski,
• Choinka strachu (1982), film reżyserski Tomasza Lengrena, na podstawie scenariusza Janusza Głowackiego,
• Czuję się świetnie (1983), jako nauczyciel, reż. Waldemar Szarek, według scenariusza Jacka Skalskiego,
• Tulipan (1986), reż. Janusz Dymek, według scenariusza Andrzeja Swata,
• Tanie pieniądze (1985), w roli Zygmunta Ozdoby, reż. i scen. Tomasz Lengren, na podstawie scenariusza Jacka Bielińskiego, Andrzeja Brzozowskiego oraz Tomasza Lengrena,
• Zabij mnie glino (1987), jako Kwapiński, reż. i scen. Jacek Bromski,
• Kochaj i rób co chcesz (1997), w roli Wiesia Ślaskiego, reż. Robert Gliński, według scenariusza Michała Arabudzkiego,
• Sztos (1997), jako kochanek matki Beaty, reż. Olaf Lubaszenko, według scenariusza Jerzego Kolasy,
• Na dobre i na złe (2002-2008), wcielając się w postacie Roberta i Stefana Dobosza (2 role), reż. Krzysztof Rogala i Marcin Mayzel, na podstawie scenariusza Agnieszki Krakowiak oraz Renaty Frydrych,
• Zróbmy sobie wnuka (2003), w roli policjanta Szwendasa, reż. Piotr Wereśniak,
• Oda do radości (2005), jako ojciec Wiktora, reż. i scen. Maciej Migas,
• Parę osób, mały czas (2005), gdzie zagrał fotografa, reż. i scen. Andrzej Barański,
• Faceci do wzięcia (2006), w roli Błażeja Koniczka, reż. Janusz Kondratiuk, według scenariusza Zbigniewa Kamińskiego,
• Kryminalni (2006), w epizodzie jako Pawlik (odc. 42),
• Ekipa (2007), grając prezesa koncernu medialnego, reż. Kasia Adamik, według scenariusza Dominika Rettingera.

Filmografia – reżyseria

Tomasz Lengren to uznany twórca filmowy, którego dorobek w reżyserii obejmuje wiele zróżnicowanych dzieł. Poniżej przedstawiamy zestawienie jego najważniejszych realizacji:

• Brygada majstra Mortala (1976) – Reżyseria,
• Kaskaderzy (1976) – Reżyseria, Scenariusz,
• Wieczór autorski (1976) – Reżyseria, Scenariusz,
• Pomniejszenie (1976) – Reżyseria,
• Namysłowski (1978) – Reżyseria,
• Wszyscy tu po mnie przyjdziecie (1981) – Reżyseria, Scenariusz,
• Pomnik (1981) – Reżyseria,
• Milczenie – Realizacja,
• Tanie pieniądze – Reżyseria – film fabularny,
• Ludzie i rzeczy – Stefan Chwin – Reżyseria,
• Dziad domniemany – Realizacja, Scenariusz,
• Dusza słowiańska w bezdusznych czasach – Reżyseria, Scenariusz,
• Adam Loret – szkic do portretu – Reżyseria,
• Kwazimodo – Reżyseria.

W jego twórczości znajduje się wiele interesujących elementów, które wpływają na polską kinematografię, pokazując różnorodność jego talentu i umiejętności w zakresie sztuki filmowej.

---

Oceń: Tomasz Lengren

---