Ekspresowa Obwodnica Lublina

---

Przebieg

Informacje ogólne

Obwodnica Lublina jest kluczowym odcinkiem dróg ekspresowych, w skład których wchodzą S12, S17 oraz S19. Ta znacząca infrastruktura drogowa kształtuje dwa główne kierunki ruchu:

• W kierunku północ – południe, prowadzi droga ekspresowa S19, łącząc Kuźnicę, Białystok, Lublin, Rzeszów oraz Barwinek,
• W kierunku północno-zachodnim oraz południowo-wschodnim, gdzie znajduje się S17, łącząca Warszawę z Lublinem, Zamościem oraz Hrebenne,
• Kierunek zachód – wschód, realizowany przez S12, prowadzący od Piotrkowa Trybunalskiego, przez Lublin i Chełm, aż do Dorohuska.

Budowa obwodnicy odbyła się w dwóch głównych etapach. Początkowo realizowano odcinek północno-wschodni, który obejmował wspólny fragment dróg S17 i S19, a następnie zrealizowano część zachodnią tej inwestycji. Trasa północno-wschodnia zaczyna się na węźle „Lublin Sławinek” i kończy na „Lublin Felin”, podczas gdy odcinek zachodni przebiega od „Lublin Sławinek” do „Lublin Węglin”.

Odcinek północny („Lublin Sławinek” – „Lublin Rudnik”)

Na początku odcinka, w węźle „Lublin Sławinek”, zlokalizowanym w Dąbrowicy, znajduje się zintegrowane skrzyżowanie. To złożone rozwiązanie drogowe umożliwia szybkie i bezkolizyjne przejazdy, prowadząc w różne kierunki:

• Kierunek wschodni, łączący obwodnicę Lublina z S12, S17 i S19,
• Kierunek południowo-zachodni, gdzie budowa drogi S19 jest aktualnie w toku,
• Kierunek południowo-wschodni, prowadzący do Lublina przez aleje „Solidarności”.

Trasa do węzła „Lublin Rudnik”, zlokalizowana na północ od Lublina, ma długość 10,2 km i przebiega w relacji zachód-wschód. Na tym odcinku znajduje się ważny węzeł „Lublin Czechów”, skąd odchodzi droga wojewódzka nr 809 prowadząca do Lublina, do ulicy Bohaterów Września oraz Poligonowej. „Lublin Rudnik” to kolejny ważny węzeł, gdzie obwodnica przecina drogę krajową nr 19 oraz drogę wojewódzką nr 835, prowadząca do Lublina od Białegostoku (al. Spółdzielczości Pracy).

Odcinek wschodni („Lublin Rudnik” – „Lublin Felin”)

Trasa prowadząca od węzła „Lublin Rudnik” do „Lublin Felin” w Świdniku biegnie południowo-wschodnim kierunkiem. Obejmuje estakadę nad doliną Bystrzycy oraz węzeł „Lublin Tatary”, skąd złapie kierunek do Lublina drogą krajową nr 82, ul. Turystyczną. Odcinek ten ma długość 12,8 km i kończy się węzłem „Lublin Felin”, gdzie zbiega się z drogą S12/S17 łączącą Lublin z Piaskami.

Odcinek zachodni („Lublin Sławinek” – „Lublin Węglin”)

Od zachodniego węzła „Lublin Sławinek” do „Lublin Węglin”, obwodnica zlokalizowana jest na zachód od miasta, a jej długość wynosi 9,8 km. Na tym odcinku powstał węzeł „Lublin Szerokie”, który umożliwia wlot do Lublina przez drogę wojewódzką nr 830, w tym ulicą Nałęczowską. Węzeł „Lublin Węglin” z kolei wspiera końcówkę drogi krajowej nr 19 oraz drogi wojewódzkiej nr 747. Co ciekawe, realizacja tego fragmentu budowy była wynikiem niepewności mieszkańców okolicznych miejscowości wobec przebiegu obwodnicy, co opóźniło jej realizację o kilka lat. Umowa na budowę tego odcinka została podpisana 29 października 2014.

Koncepcja obwodnicy południowej

W kontekście dynamicznie rozwijającego się Lublina, w 2005 roku Edward Partyka, który był architektem części przebiegu obwodnicy, zauważył, że zamknięcie obwodnicy miejskiej oraz ekspansja urbanizacyjna południowej części Lublina przyczynią się do zwiększenia ruchu. Podkreślił on także, że istnieje potrzeba zapewnienia lepszej komunikacji między drogami S19, S12/17 a drożnymi drogami wojewódzkimi nr 747 oraz 835 bez włączania ruchu w uliczki miejskie. Wspólnie z Jerzym Kaliszukiem i Radosławem Palonką zaproponowano, że głównym zadaniem południowej obwodnicy byłoby zastąpienie planowanego zachodniego odcinka Trasy Zielonej oraz skrócenie dostępu do portu lotniczego Lublin.

W ramach rozważań inżynierskich przedstawiono dwa warianty przebiegu tej obwodnicy, z propozycją wytyczenia trasy na północ lub na południe od Zalewu Zemborzyckiego oraz Dąbrowy. Obwodnica, według korzystniejszego wariantu, miała łączyć węzły „Lublin Węglin” i „Lublin Felin”, biegnąc na południe od Starego Gaju, przez obszary przy ulicy Żeglarskiej oraz przedłużenie ulicy Grygowej. Drugi wariant zakłada budowę nowych węzłów na drogach ekspresowych: na S19 w pobliżu Strzeszkowic oraz na S12/S17 w Świdniku, co umożliwiłoby stworzenie obwodnicy jako drogi dwujezdniowej o klasie G lub wyższej. Koncepcja opierająca się na pierwszym wariancie, obejmująca odcinek długości od 15 do 18 km, została zainicjowana w 2016 roku w trakcie realizacji SUiKZP Lublina, z zamiarem przekształcenia tej drogi w trasę lokalną. Finansowanie inwestycji planowane jest z funduszy unijnych w latach 2021–2027. Z kolei GDDKiA w Lublinie w swoich zapowiedziach odrzuciła ideę zamknięcia obwodnicy Lublina, argumentując brak korzystnego wpływu na tranzyt ruchu przez miasto.

Infrastruktura

Obwodnica Lublina powstała jako nowoczesna droga ekspresowa klasy S, która umożliwia dostęp jedynie poprzez węzły drogowe, stanowiące bezkolizyjne skrzyżowania dwupoziomowe. Te węzły służą jako kluczowe powiązania z drogami o niższej kategorii, które zbierają ruch z okolicznych terenów, a także integrują lokalne drogi dojazdowe z istniejącymi wcześniej trasami oraz nowymi przejazdami, zarówno pod, jak i nad obwodnicą, co prowadzi do utworzenia nowego układu komunikacyjnego.

Ruch lokalny na obwodnicy odbywa się po specjalnie wyznaczonych drogach serwisowych, a rolnicy mają możliwość korzystania z tunnelów, które co kilkaset metrów umożliwiają bezpieczne dojazdy do ich pól. Obwodnica została zaprojektowana z myślą o funkcjonalności i bezpieczeństwie.

Konstrukcja drogi obejmuje dwie jezdnie, które mogą mieć po dwa lub trzy pasy ruchu, oddzielone pasem zieleni. Na całym przebiegu pozostawiono rezerwę ziemi na dodanie dodatkowego pasa w każdą stronę, co jest świadectwem przewidywalności w planowaniu infrastrukturalnym. Szerokość każdego pasa wynosi 3,5 metra, podczas gdy pas awaryjny ma szerokość 2,5 metra, co znacząco podnosi bezpieczeństwo kierowców.

Pomędzy jezdniami znajduje się pas rozdzielający o szerokości od 4 do 5 metrów, w tym pasy bezpieczeństwa. Dodatkowo, w trosce o dziką faunę, zaprojektowano przepusty, przez które mogą przechodzić zwierzęta. W pobliżu węzła „Lublin Węglin” zbudowano także nadziemne przejście dla dzikich zwierząt, które swoim wyglądem przypomina las. Jest to pierwsza tego typu konstrukcja w regionie Lubelszczyzny, która ma na celu poprawę bezpieczeństwa zarówno dla zwierząt, jak i użytkowników drogi.

Wykonanie inwestycji

Odcinki północny i wschodni

Realizacja budowy drogi ekspresowej S17, która tworzy północno-wschodni fragment obwodnicy Lublina, została zaplanowana w ramach szeregu strategicznych dokumentów, takich jak Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2008–2012 oraz Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007–2013. Inwestycja obejmowała także modernizację odcinka z Kurowa do Lublina oraz dostosowanie istniejącej trasy Lublin – Piaski do standardów drogi ekspresowej, łączącej się z obwodnicą Piask.

Prace budowlane rozpoczęły się w 2011 roku, a całkowity koszt inwestycji wyniósł około 3 miliardy złotych, z czego znacząca część pochodziła z funduszy Unii Europejskiej, a polski rząd pokrył część kosztów w wysokości około 450 milionów złotych.

Dnia 11 października 2011 roku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) ogłosiła wybór wykonawcy dla odcinka drogi S17. Koszt budowy odcinka „Lublin Rudnik” – „Lublin Felin” wyniósł 629 milionów złotych, natomiast odcinek „Lublin Sławinek” – „Lublin Rudnik” został zrealizowany za kwotę 474 milionów złotych. Prace na północno-wschodnim odcinku obwodnicy Lublina planowano zakończyć do 2013 roku, a rzeczywiste oddanie do użytku miało miejsce w roku 2014.

Dzięki uruchomieniu tego odcinka odnotowano około 20–30% redukcji ruchu miejskiego, szczególnie na al. Tysiąclecia, znanej jako trasa W-Z. Ta zmiana jest korzystna z perspektywy ochrony zabytków na wzgórzu zamkowym, a przejazd przez ten odcinek zajął średnio około 11 minut.

Odcinek zachodni

Historia zachodniego fragmentu obwodnicy jest bardziej skomplikowana. Pierwsze plany dotyczące jego budowy zlecono już w 1998 roku, a ich publikacja miała miejsce w 2001. Do roku 2012 trwał skomplikowany proces administracyjno-sądowy, który wynikał z protestów mieszkańców przeciwnych proponowanym trasom. Rozważono siedem różnych wariantów przebiegu drogi.

Po usunięciu przeszkód prawnych, budowa odcinka drogi ekspresowej S19 została ujęta w Programie Budowy Dróg Krajowych, z perspektywą finansową Unii Europejskiej na lata 2014–2020. Koszt tej inwestycji wyniósł około 620 milionów złotych. Zanim rozpoczęto prace budowlane, GDDKiA w Lublinie wybrała ofertę wykonawcy w dniu 29 października 2014 roku. Roboty budowlane rozpoczęły się pod koniec 2014 roku, a odcinek oddano do użytku w 2016 roku.

Według prognoz z 2015 roku, ukończenie budowy tego fragmentu miało znacząco przyczynić się do ograniczenia natężenia ruchu w Lublinie. Podróż z Rzeszowa w kierunku Białegostoku miała zostać skrócona z godziny do około 10 minut.

Nazwy robocze węzłów

W czasie fazy projektowania obwodnicy nadano węzłom tymczasowe nazwy, które zostały zmienione w lutym 2013 roku:

• węzeł „Lublin Węglin” pierwotnie nosił nazwę roboczą „Konopnica”,
• węzeł „Lublin Szerokie” to wcześniej „Płouszowice”,
• węzeł „Lublin Sławinek” był znany jako „Dąbrowica”,
• węzeł „Lublin Czechów” miał nazwę roboczą „Jakubowice”,
• węzeł „Lublin Rudnik” nosił nazwę „Lubartów”,
• węzeł „Lublin Tatary” był wcześniej nazywany „Włodawa”,
• węzeł „Lublin Zadębie” był znany jako „Mełgiewska”,
• węzeł „Lublin Felin” na końcu nosił nazwę roboczą „Witosa”.

---

Oceń: Ekspresowa Obwodnica Lublina

---