Filharmonia im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie, znana także jako Filharmonia Lubelska, to instytucja kulturalna, która powstała w 1944 roku. Od swojego powstania, filharmonia zdobyła uznanie wśród melomanów, biorąc udział w międzynarodowych festiwalach oraz wydając liczne nagrania płytowe.
W jej repertuarze można znaleźć utwory sięgające od baroku, aż po współczesną muzykę, w tym także musicalowe i estradowe kompozycje. Filharmonia prezentuje bogaty wachlarz muzycznych doświadczeń, co czyni ją miejscem, gdzie sztuka muzyczna rozkwita.
Siedziba Filharmonii znajduje się w tym samym budynku, co Opera Lubelska oraz Centrum Spotkania Kultur, tworząc w ten sposób istotny punkt na kulturalnej mapie Lublina.
W listopadzie 2009 roku, z okazji obchodów 65-lecia działalności, Filharmonia Lubelska została uhonorowana Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, co podkreśla jej znaczenie dla kultury i sztuki w Polsce.
Historia
Historia lubelskiej filharmonii sięga grudnia 1944 roku, kiedy to powołano Lubelską Orkiestrę Kameralną pod przewodnictwem Zygmunta Szczepańskiego, który później został pierwszym kierownikiem artystycznym wspomnianej instytucji. Pierwszy koncert odbył się 10 lutego 1945 roku.
W 1946 roku orkiestra przekształciła się w Miejską Filharmonię w Lublinie, a decyzją ministra kultury i sztuki z 21 listopada 1949 roku, zmieniono nazwę na Filharmonia Państwowa w Lublinie. Jan Widmański został pierwszym dyrektorem tej instytucji.
Pierwszą siedzibą filharmonii była sala Towarzystwa Muzycznego, która mieściła się w teatrze przy ulicy Juliusza Osterwy, gdzie zespół występował do 1995 roku. Z okazji 15-lecia działalności Filharmonii Lubelskiej, Henryk Wieniawski, znany skrzypek urodzony w Lublinie, został patronem tej instytucji.
Rozwój filharmonii nastąpił w 1969 roku, kiedy to dyrektorem został Adam Natanek. Wówczas repertuar został znacznie poszerzony o różnorodne gatunki muzyczne, takie jak oratoria, msze oraz kantaty, a także opery w wersji estradowej. Rozpoczęto współpracę z chórami amatorskimi, co wpłynęło na wzbogacenie oferty artystycznej.
Na początku lat 70. XX wieku powstały zespoły kameralne, na przykład Lubelskie Trio Stroikowe i Wieniawski Kwartet. Lata 80. przyniosły intensyfikację występów filharmoników lubelskich za granicą, w takich krajach jak Włochy, Hiszpania czy Szwajcaria. Zespół aktywnie uczestniczył w międzynarodowych festiwalach, takich jak festiwal w Koszycach (1986), Festiwal Muzyki Współczesnej w Alicante (1989), czy Festiwal Flamenco w Sewilli (1990).
Dzięki staraniom Adama Natanka zmodernizowano projekt budynku Centrum Spotkania Kultur, który ma stać się nową siedzibą filharmonii. Wybór wykonawcy organów do sali koncertowej również należał do jego decyzji. Od 1996 roku dyrektorem naczelnym filharmonii była Teresa Księska-Falger, pod której przewodnictwem wznowiono organizację wydarzeń muzycznych takich jak Nałęczowskie Divertimento i Lubelski Wrzesień Muzyczny. Filharmonia Lubelska aktywnie brała udział w organizacji Lubelskiego Forum Sztuki Współczesnej im. Witolda Lutosławskiego.
Obecnie dyrektorem oraz I dyrygentem filharmonii jest Wojciech Rodek.
Zespoły Filharmonii
Orkiestra
Orkiestra Filharmonii Lubelskiej prezentuje bogaty i różnorodny repertuar, a jej osiągnięcia obejmują zarówno rejestracje radiowe, jak i telewizyjne. W ciągu swojej działalności nagrała wiele albumów, w tym:
- „Souvenir de Lublin”, pod dyrekcją A. Kreinera, z udziałem E. Zienkowskiego na skrzypcach (1996),
- „Jaś i Małgosia” E. Humperdincka, pod batutą Paula Kantschiedera (1997),
- „Z muzyką przez świat” z Koncertem skrzypcowym P. Czajkowskiego oraz Obrazkami z wystawy M. Musorgskiego/M. Ravela, pod dyrekcją Piotra Wijatkowskiego, z Dominiką Falger na skrzypcach (1997),
- „Philippe Chamouard Symfonia III Les jardins du desert” i inne, pod dyr. Piotra Wijatkowskiego (2001),
- Zawierający dzieła K. Szymanowskiego i A. Tansmana, pod dyr. P. Wijatkowskiego, z udziałem Andrzeja Pikula (2001),
- „The Lublin Concert” pod dyr. Vladimira Kiradjieva z Eleną Rozanova na fortepianie (2001),
- „G. Bizet Le Docteur Miracle”, z udziałem Hjördis Thébault i innych artystów (2002),
- K. Lipiński i jego „Dzieła orkiestrowe”, pod dyrekcją Piotra Wijatkowskiego z Dominiką Falger (2003),
- „Wieczór organowy w Filharmonii Lubelskiej”, z Joachimem Grubichem jako organistą, nagrodzony FRYDERYKIEM 2004 (album roku) oraz Wieniawskiego „Dzieła na skrzypce i orkiestrę” (2010), z Anną Marią Staśkiewicz na skrzypcach.
Chór Kameralny Filharmonii Lubelskiej
Chór Kameralny Filharmonii Lubelskiej zainaugurował swoją działalność artystyczną 26 stycznia 2014 roku, wykonując IX Symfonię L. van Beethovena. Zespół został powołany przez dyrektora naczelnego Filharmonii Lubelskiej, dr. Jana Sęka, a nad jego kierownictwem artystycznym czuwała prof. zw. Elżbieta Krzemińska. Dzięki doświadczeniu zdobytemu w Instytucie Muzyki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej oraz Akademickim Chórze Politechniki Lubelskiej, Chór szybko zyskał renomę na scenach koncertowych.
Główne kierunki działalności obejmują koncerty symfoniczne oraz oratoryjne organizowane przez Filharmonię Lubelską, jak również występy a cappella. Zespół aktywnie przyczynia się do kultury Lublina oraz regionu lubelskiego, prowadząc projekty edukacyjne dla dzieci i młodzieży. wykonuje utwory wokalno-instrumentalne z różnych epok – od średniowiecza po współczesność.
Do istotnych osiągnięć należy prawykonanie utworu „Benedictus” Pawła Buczyńskiego w Studiu PR im. Witolda Lutosławskiego, a także współprace z różnymi festiwalami i orkiestrami, takich jak współpraca z krakowskim festiwalem Cracovia Sacra oraz Lwowską Filharmonią Obwodową, gdzie zespół wykonywał Pasję Mateuszową J.S. Bacha. Od grudnia 2018 roku kierownictwo artystyczne objął Dawid Jarząb.
Zespół Muzyki Dawnej Filharmonii Lubelskiej
Najnowsza formacja działająca pod auspicjami Filharmonii im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie, która początkowo nosiła nazwę Zespół Muzyki Dawnej Konfraternia Caper Lublinensis. Zespół, składający się z wybitnych muzyków-solistów z całej Polski, zadebiutował koncertami kameralnymi, przynosząc ogromne uznanie w 2016 roku.
W ciągu krótkiego czasu zespół zyskał liczne grono fanów, a jego działalność artystyczna obejmowała szeroki wachlarz muzyki – od dzieł symfonicznych po operę. Zespół Muzyki Dawnej współpracował z licznymi solistami, takimi jak Urszula Kryger, Marta Boberska, Marzena Lubaszka oraz wybitnymi skrzypkami młodego pokolenia, w tym Robertem Bacharą. W grudniu 2018 roku kierownictwo artystyczne objął Dominik Mielko, a 7 grudnia zespół dokonał prawykonania „Warstwy światła” Jerzego Kornowicza.
Zespoły działające pod auspicjami Filharmonii Lubelskiej
Kwartemia
Kwartemia to zespół składający się z utalentowanych instrumentalistek, które mają silne związki z Filharmonią Lubelską. Działalność grupy rozpoczęła się w październiku 2012 roku, kiedy to towarzyszyły Stanisławowi Sojce podczas koncertu z okazji 15. rocznicy Lubelskiego Hospicjum Dla Dzieci im. Małego Księcia. Od tego czasu zespół zyskał uznanie wśród melomanów.
W 2013 roku Kwartemia wzięła udział w Festiwalu Spotkań Kultur Sanus Per Artem na Zamku Lubelskim, a w maju 2015 roku zrealizowała lubelskie prawykonanie utworu Sofii Gubajduliny, zatytułowanego Siedem ostatnich słów Chrystusa Ukrzyżowanego, na XIX Forum im. W. Lutosławskiego. Te wydarzenia potwierdzają ich znaczące miejsce w świecie muzyki współczesnej.
Lubelskie Trio Stroikowe
Lubelskie Trio Stroikowe założyło się w 1977 roku i już rok później zdobyło uznanie, osiągając najwyższą liczbę punktów wśród zespołów na Międzynarodowym Konkursie Instrumentów Dętych i Zespołów Kameralnych w Ankonie. To wyróżnienie zaowocowało zaproszeniem na tournée po Włoszech przez Fundację Picciniego w Bari. Zespół interpretuje szeroki wachlarz utworów, od baroku po muzykę współczesną.
Trio nagrało dla Polskiego Radia znane kompozycje, takie jak A tour d’anches Florenta Schmitta oraz Fantaisie Concertante Heitora Villi-Lobosa. Współczesni kompozytorzy również dedykują im swoje utwory, w tym Krzesimir Dębski, który opracował na trio stroikowe i fortepian Cantabile h-moll, oraz Edward Bogusławski z Impromptu II na instrumenty dęte i fortepian.
Trio zostało wyróżnione Dyplomem Ministra Kultury i Sztuki za znakomite osiągnięcia w upowszechnianiu kultury muzycznej, a jego członkowie otrzymali odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”. W 1997 roku, z okazji 20-lecia istnienia zespołu, przyznano im Złote Odznaki Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków.
Trio Perkusyjne
Trio Perkusyjne, założone w 1982 roku, składa się z Włodzimierza Sypniewskiego, Andrzeja Zawiszy oraz Stanisława Siedlaczka. Zespół ten popularyzuje instrumenty perkusyjne i ich repertuar, a także wykonuje wiele prawykonań dzieł polskiej muzyki współczesnej, w tym kompozycji specjalnie im dedykowanych. Trio aktywnie uczestniczy w licznych festiwalach, takich jak Nałęczowskie Divertimento czy Festiwal Muzyki Współczesnej w Debreczynie.
Współpraca zespołu z Estradą Kameralną Filharmonii Narodowej oraz z wieloma innymi filharmoniami w kraju, stanowi ważny element ich działalności. Trio nagrywa dla Polskiego Radia i telewizji, a także tworzy muzykę ilustracyjną dla teatru i filmu. Na każdym koncercie wykorzystują imponującą liczbę instrumentów, zapewniając słuchaczom niezapomniane doświadczenia brzmieniowe.
Muzycy występują również jako soliści na estradach całej Europy oraz pełnią rolę pedagogów w szkolnictwie muzycznym w Lublinie.
Kwartet Indygo
Kwartet Indygo to zespół, którego członkinie są absolwentkami akademii muzycznych w Polsce i za granicą, a na co dzień związane są z Filharmonią Lubelską. Grupa powstała w 2012 roku z przyjaźni szkolnych oraz z pasji do muzyki kameralnej. Kwartet ma na swoim koncie wiele istotnych wydarzeń, w tym koncert finałowy z wybitnym flecistą Łukaszem Długoszem na Festiwalu Nałęczowskie Divertimento.
W 2013 roku zespół był zaproszony do współpracy z Januszem Opryńskim i Teatrem Provisorium w spektaklu Lód, gdzie wykonano muzykę Rafała Rozmusa na żywo. Składają się nań Justyna Zańko (I skrzypce), Aleksandra Mazurek (II skrzypce), Katarzyna Czerniawska (altówka) oraz Izabela Zagórska (wiolonczela).
Kwartet Divertimento
Kwartet Divertimento został założony w 1998 roku i od tego czasu czynnie uczestniczy w życiu kulturalnym Lublina oraz okolic. Uczestniczy w wielu prestiżowych festiwalach i koncertach, reprezentując różnorodne style muzyczne. W swoim repertuarze ma utwory zarówno klasyczne, jak i popularne, w tym muzykę filmową oraz rozrywkową.
Skład Kwartetu Divertimento to znani muzycy-soliści Filharmonii Lubelskiej, a w jego skład wchodzą Irina Stukaszina-Gąsior (I skrzypce), Lech Gąsior (II skrzypce), Katarzyna Czerniawska (altówka) oraz Bożena Czerkies (wiolonczela). Dzięki ich zaangażowaniu i pasji, zespół cieszy się uznaniem wśród szerokiej publiczności.
Przypisy
- l, Teatr Muzyczny w Lublinie staje się Operą Lubelską! - Opera Lubelska [online], operalubelska.pl [dostęp 15.10.2024 r.]
- Dyrekcja [online], Filharmonia im. H. Wieniawskiego w Lublinie [dostęp 07.12.2021 r.]
- O nas – Kwartemia [online] [dostęp 27.11.2021 r.]
- Kwartemia [Strefa kibica] [online], meakultura.pl [dostęp 27.11.2021 r.]
- Historia filharmonii [online], Filharmonia im. H. Wieniawskiego w Lublinie [dostęp 26.11.2021 r.]
- MKiDN - Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis [online] [dostęp 27.11.2021 r.]
- a b c d e f g Filharmonia im. H. Wieniawskiego w Lublinie [online], web.archive.org, 11.08.2018 r. [dostęp 26.11.2021 r.]
- Filharmonia im. H. Wieniawskiego w Lublinie [online], filharmonialubelska.pl [dostęp 20.03.2019 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Teatry":
Teatr Panopticum | Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” | Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie | Teatr Stary w LublinieOceń: Filharmonia im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie