Barbara Zbrożyna, urodzona 1 września 1923 roku w Lublinie, to postać, która zapisała się w historii polskiej sztuki jako utalentowana rzeźbiarka. Jej twórczość charakteryzowała się oryginalnością oraz głębokim zrozumieniem formy.
Artystka zmarła 15 grudnia 1995 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w świecie sztuki, które są świadectwem jej pasji i talentu.
Życiorys
Barbara Zbrożyna była córką Jana Loefflera. Swoje artystyczne kształcenie rozpoczęła w Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, gdzie studiowała pod czujnym okiem prof. Xawerego Dunikowskiego w latach 1945–1947. Następnie przeniosła się do Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie uczęszczała do pracowni prowadzonej przez prof. Franciszka Strynkiewicza od 1947 do 1952 roku. W okresie od 1951 do 1954 roku miała okazję brać udział w rekonstrukcji zabytkowych rzeźb w Warszawie.
W styczniu 1976 roku, w obliczu zmieniającej się rzeczywistości politycznej, złożyła swój podpis jako jedna z sygnatariuszek listu protestacyjnego, który był skierowany przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (znanego jako List 59). Wspierała również inne inicjatywy, w tym list, który został wysłany do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL. Należała do awangardowej Grupy 55, a 23 sierpnia 1980 roku, była jedną z 64 uczonych, pisarzy i publicystów, którzy zaapelowali do władz komunistycznych o dialog ze strajkującymi robotnikami.
Barbara Zbrożyna była autorką licznych rzeźb figuralnych, portretów, kompozycji przestrzennych oraz pomników. Jej styl artystyczny przeszedł ewolucję, rozpoczynając od realizmu, co widoczne jest w jej rzeźbie przedstawiającej przekupkę z kurą na warszawskim Mariensztacie z 1949 roku. Z biegiem lat jej twórczość zmieniała się, obejmując syntetyczne uproszczenia, ekspresyjno-metaforyczną deformację, a w końcu prowadząc ją do abstrakcji.
Artystka spoczywa na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze K-6-40.
Pomniki
Barbara Zbrożyna, znakomita artystka, tworzyła wiele majestatycznych pomników nagrobnych, które wzbogaciły przestrzeń publiczną i cmentarze w Warszawie. Wśród jej dzieł znajdują się:
- Pomnik Xawerego Dunikowskiego, wykonany w 1966 roku, który można zobaczyć na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie,
- Pomnik Stanisława Herbsta z 1974 roku, usytuowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie,
- Pomnik Artura Sandauera oraz Erny Rosenstein z 1989 roku, także na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie,
- Rzeźby o tematyce sakralnej, w tym cykl przedstawiający świętych i błogosławionych, które można podziwiać w kościele Jezuitów w Warszawie.
Wystawy indywidualne: wybrane
Barbara Zbrożyna, znana ze swoich licznych wystaw indywidualnych, miała przyjemność zaprezentować swoje dzieła w wielu prestiżowych galeriach. Oto wybrane wydarzenia z jej artystycznej kariery:
- 1959 – Galeria Krzywe Koło w Warszawie,
- 1961 – Galeria ZPAP w Warszawie,
- 1964 – Galerie de la Case d’Art w Paryżu,
- 1965 – La Galleria Alcione w Trieście,
- 1967 – BWA w Krakowie,
- 1969 – Dom Artysty Plastyka w Warszawie,
- 1973 – CBWA Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie,
- 1974 – BWA w Lublinie,
- 1989 – Galeria Zapiecek w Warszawie,
- 1993 – Galeria Kordegarda oraz Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie,
- 2008 – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie.
Ordery i odznaczenia
Barbara Zbrożyna została uhonorowana szeregiem odznaczeń za swoje zasługi. Oto niektóre z nich:
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 11 lipca 1955,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 19 stycznia 1955.
Nagrody
Barbara Zbrożyna, utalentowana artystka, zdobyła liczne uznania w formie nagród, co potwierdza jej wyjątkowy wkład w kulturę. Wśród jej osiągnięć znajdują się szczególnie cenione wyróżnienia.
- Nagroda Kulturalna „Solidarności” za 1988 rok,
- Nagroda Brata Alberta Chmielowskiego w 1986 roku,
- Nagroda Polcul Foundation w 1991 roku.
Wystawa pośmiertna
W dniu 25 marca 2008 roku miała miejsce szczególna chwila w warszawskiej Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki, która z dumą zainaugurowała wystawę prac uznanej artystki, Barbary Zbrożyny. Tytuł wystawy to Figury Nasłonecznione, co odzwierciedlało nie tylko jej unikalny styl, ale także głębokie zrozumienie tematów związanych ze światłem i formą w sztuce.
Przypisy
- Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- „Kultura” 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.
- „Kultura” 1976/03/342 Paryż 1976, s. 28.
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wymieniona jako Loefler-Zbrożyna Barbara.
- M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43).
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Wacław Gralewski | Jan Maria Kłoczowski | Zbigniew Kotyłło | Tomasz Zawadzki (malarz) | Daniel de Tramecourt | Romuald Gierasieński | Aleksandra Radwan | Adam Kamieniecki | Czesław Makowski | Alicja Telatycka | Leopold Borkowski | Alina Jackiewicz-Kaczmarek | Jerzy Kornowicz | Władysław Brankiewicz | Robert Markiewicz | Andrzej Chętko | Katarzyna Józefowicz | Krystyna Sadowska | Klemens Mielczarek | Marian MariańskiOceń: Barbara Zbrożyna