W niniejszym artykule przyjrzymy się postaci Jakuba Glatsztejna, który jest uznawany za jednego z ważniejszych twórców literatury jidysz. Urodził się 20 sierpnia 1896 roku w Lublinie, miejscu, które na początku XX wieku było cenionym ośrodkiem kultury żydowskiej.
Pisarz zmarł 19 listopada 1971 roku w Nowym Jorku, gdzie spędził znaczną część swojego życia, kontynuując twórczość i działalność literacką. Jako poeta, prozaik oraz krytyk literacki, Glatsztejn w sposób niezwykły łączył różnorodne formy ekspresji artystycznej, zachowując jednocześnie swoją unikalną perspektywę na świat.
Twórczość Jakuba Glatsztejna będzie analizowana w kontekście jego wkładu w literaturę jidysz oraz wpływu, jaki wywarł na przyszłe pokolenia twórców. Przez jego teksty przejawia się głęboki związek z kulturą żydowską oraz sprawy społeczne i polityczne, co czyni go postacią wartą uwagi i refleksji.
Życiorys
Jakub Glatsztejn przyszedł na świat w 1896 roku w Lublinie, w rodzinie o żydowskich korzeniach. Jego matka miała rabinackie pochodzenie, natomiast ojciec był krawcem, co wskazuje na skoncentrowanie ich życia na tradycji i rzemiośle. Miał dwóch starszych braci – Josefa Szlomę oraz Lewiego, którzy niestety zmarli wkrótce po narodzinach.
W 1914 roku podjął decyzję o emigracji do Stanów Zjednoczonych, co znacznie zmieniło bieg jego życia. Po przybyciu do Ameryki, w 1918 roku rozpoczął studia prawnicze na New York University. Rok później zawarł związek małżeński z Nettie Bush, z którą doczekał się trójki dzieci: Shaula, Gabriela i Naomi.
Glatsztejn był jednym z inicjatorów modernistycznej grupy poetyckiej In Zich, która rozpoczęła swoją działalność w 1919 roku w Nowym Jorku. Główne założenia tej grupy koncentrowały się na ożywieniu i współczesności poezji w jidisz. Jego twórczość była głęboko krytyczna wobec ówczesnych zjawisk politycznych i kulturowych, a także poruszała szereg problemów dotyczących narodu żydowskiego.
W jego poezji można znaleźć wiele neologizmów poetyckich, co stanowiło element innowacyjny w jego podejściu do sztuki. Po zakończeniu II wojny światowej, jego pisarstwo ukierunkowało się także na temat Holocaustu, co odzwierciedlało dramatyczne wydarzenia tamtych czasów.
W 1933 roku spotkał rzeźbiarkę Fanny Mazel, z którą nawiązał nieformalną relację, która została sformalizowana dopiero w 1952 roku. W swoim dorobku literackim miał na koncie wiele zbiorów poezji, w tym „Fun majn gancer mi” opublikowany w 1956 roku. Jego prace obejmowały również prozatorskie relacje z podróży do Polski, którą odwiedził w 1934 roku. W tych relacjach znaleźć można między innymi tytuły takie jak „Wen Jasz iz goforn” i „Wen Jasz iz gekumen”.
Dodatkowo, Glatsztejn opublikował zbiór recenzji współczesnej literatury w tomie „In toch genumen” (1949-1950) oraz współpracował z kwartalnikiem „Di Goldene Kejt”. Jego twórczość wniosła znaczący wkład w literaturę żydowską i w kulturę jidisz. Zmarł 19 listopada 1971 roku w Nowym Jorku, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo literackie.
Przypisy
- AdamA. Kopciowski i inni red., Sylwetki Żydów lubelskich: leksykon, Źródła i Monografie / Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2019, s. 99, ISBN 978-83-7306-844-5 [dostęp 07.03.2024 r.]
- Yankev Glatshteyn/Jacob Glatstein [online], obo [dostęp 23.02.2023 r.]
- Glatsztejn Jakub, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 18.02.2023 r.]
- a b SaveTheMusic.com: [online], web.archive.org, 25.06.2013 r. [dostęp 18.02.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Ludwik Bronisz-Pikało | Marcin Jastrzębski (fotograf) | Norbert Grzegorczyk | Mariusz Derewecki | Ewa Tyc-Karpińska | Mariusz Szczerski | Rafał Bartmiński | Halina Szymulska | Paweł Ferens | Urszula Świerczyńska | Krzysztof Woliński (muzyk) | Zbigniew Hołdys | Piotr Szczepanik | Marcin Świetlicki | Andrzej Kot | Maria Gorczyńska | Maciej Sieńczyk | Ludomir Michał Rogowski | Junior Stress | Józef Czechowicz (poeta)Oceń: Jakub Glatsztejn