Maria Gorczyńska

---

Życiorys

Maria Gorczyńska przyszła na świat w rodzinie kolejarskiej. Jej ojciec, Józef Eugeniusz, był maszynistą kolejowym, a matka, Karolina z rodu Dołęga-Luberadzkich, zmarła w 1956 roku. Gorczyńska zakończyła edukację gimnazjalną w Lublinie, po czym podjęła pracę na poczcie. Około roku 1920 rozpoczęła kształcenie w warszawskiej Szkole Dramatycznej.

Jeszcze jako studentka, w roku 1922 zadebiutowała na scenie Teatru Polskiego wcielając się w postać Zosi w arcydziele autorstwa Stanisława Wyspiańskiego – „Weselu”. Jej kariera nabierała tempa, a od 1924 roku stała się częścią zespołu warszawskich teatrów miejskich. Grała na scenach takich jak Teatr Narodowy, a także występowała w Lublinie, Łodzi oraz teatrach TKKT.

Na początku kariery często pojawiała się w lekkich komediach i farsach, później jednak skoncentrowała się na dramatycznych rolach w sztukach autorstwa Jasnorzewskiej i Rittnera. Znana była z kreacji takich jak Ruta w „Egipskiej pszenicy” czy Hania w „Głupim Jakubie”, co ugruntowało jej renomę jako utalentowanej aktorki dramatycznej.

W roku 1924 Gorczyńska wkroczyła także do świata filmu. Jej nietuzinkowa uroda i udział w wielu przedwojennych filmach, gdzie grała głównie role kochanek, przysporzyły jej dużą popularność.

Podczas II wojny światowej, pracując jako kelnerka w kawiarni „U Aktorek”, uczestniczyła w konspiracyjnych działaniach. Była żołnierzem Armii Krajowej i pełniła funkcję łączniczki podczas powstania warszawskiego.

Po zakończeniu wojny kontynuowała swoją sceniczną działalność, występując gościnnie w teatrach Krakowa, Wrocławia, Poznania oraz Łodzi, ostatecznie jednak powróciła do Warszawy. W sezonie 1949/50 pełniła funkcję dyrektora Teatru Klasycznego, który dziś znany jest jako Współczesny. Jej działalność obejmowała również współpracę z Teatrem Polskiego Radia.

Była żoną Edwarda Lindnera, który zmarł w 1933 roku. Maria Gorczyńska swoje ostatnie dni spędziła w Warszawie. Jej miejsce spoczynku to cmentarz Powązkowski, gdzie została pochowana w kwaterze 236-4-24.

Filmografia

Maria Gorczyńska jest znana z wielu znaczących ról w polskim kinie. Jej osiągnięcia filmowe obejmują różnorodne produkcje, które zyskały uznanie widzów oraz krytyków. Poniżej znajduje się lista filmów, w których zagrała, pokazująca bogaty dorobek jej kariery.

• 1924 – O czym się nie mówi,
• 1925 – Iwonka,
• 1926 – Trędowata,
• 1927 – Mogiła nieznanego żołnierza,
• 1927 – Ziemia obiecana,
• 1928 – Przedwiośnie,
• 1928 – Tajemnica starego rodu,
• 1929 – Z dnia na dzień,
• 1930 – Tajemnica lekarza,
• 1934 – Pieśniarz Warszawy,
• 1934 – Co mój mąż robi w nocy…,
• 1938 – Moi rodzice rozwodzą się,
• 1938 – Ostatnia brygada,
• 1938 – Druga młodość,
• 1952 – Młodość Chopina.

Spektakle teatralne

Maria Gorczyńska w swojej karierze teatralnej występowała w wielu znakomitych produkcjach. Oto niektóre z nich:

• 1922 – Wesele, Teatr Polski w Warszawie jako Zosia,
• 1923 – Zdobycie twierdzy, Teatr Polski jako wesoła dama,
• 1926 – Nasza żoneczka, Teatr Polski w Wilnie jako Dodo,
• 1927 – Szkoła wdzięku, Teatr Letni jako Eliza Howard,
• 1928 – Zaręczyny aktorki, Teatr Narodowy jako Michalina,
• 1930 – Głupi Jakub, Teatr Narodowy jako Hania,
• 1934 – Intryga i miłość, Teatr Narodowy jako Lady Milford,
• 1949 – Niemcy, Teatr Współczesny jako Berta,
• 1952 – Lalka, Teatr Polski jako Kazimiera Wąsowska,
• 1958 – Trzeci dzwonek, Teatr Polski jako Radwańska.

Ordery i odznaczenia

Maria Gorczyńska, w swoim dorobku, została uhonorowana znaczącymi odznaczeniami. Wśród nich wyróżnia się:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 22 lipca 1953 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955 roku.

---

Oceń: Maria Gorczyńska

---