Jakub Honigsman, znany również pod ukraińskim imieniem Яків Самійлович Хонігсман, urodził się 29 grudnia 1922 roku w Lublinie. Jego życie zakończyło się 8 października 2008 roku we Lwowie, pozostawiając po sobie znaczący wkład w dziedzinie ekonomii oraz historii.
Był żydowskim ekonomistą oraz badaczem, który poświęcił wiele lat na zgłębianie historii Galicji Wschodniej. Jego badania koncentrowały się w szczególności na dziejach społeczności żydowskiej na Zachodniej Ukrainie, co stanowi ważny aspekt jego pracy naukowej oraz wkładu w historiografię regionu.
Życiorys
W młodości Jakub Honigsman uczęszczał do chederu w jednej z synagog w Lublinie, gdzie przebywał pod opieką doktora Mejera Szapiro. Równocześnie zaliczał zajęcia w polskiej szkole powszechnej. Jego kariera zawodowa rozpoczęła się w 1937 roku, kiedy to znalazł zatrudnienie w zakładzie kuśnierskim. Nauka była dla niego ważnym aspektem życia, dlatego kontynuował ją w trybie wieczorowym.
W 1939 roku, w obliczu wycofania się Armii Czerwonej z Lublina, postanowił ewakuować się do Związku Radzieckiego. Tam, w Mohylewie, pracował w kołchozie „Majak” oraz w szwalni, gdzie zajmował się rozładunkiem sukna. W grudniu 1939 roku zapisał się do Mohylewskiego Instytutu Pedagogicznego, kończąc edukację w czerwcu 1941 roku. W tym samym miesiącu został zmobilizowany do Armii Czerwonej.
Uciekając przed niemieckim natarciem, Jakub trafił do Czystopola w Tatarstanie, a później osiedlił się w Kujbyszewie, gdzie podjął naukę w miejscowym Instytucie Pedagogicznym. Po raz kolejny został powołany do Armii Czerwonej w lipcu 1942 roku, służąc w uzbeckim mieście Kagana. Tam jego jednostka zajmowała się badaniami geologicznymi na pustyni Kara-kum. Następne dwa lata spędził w jednej z moskiewskich bibliotek, koncentrując się na tłumaczeniu naukowych materiałów z dziedziny geologii.
W 1944 roku, jak wiele innych osób, Jakub osiedlił się w Kijowie, gdzie rozpoczął studia na lokalnym uniwersytecie. W 1945 przez krótki okres pracował w polsko-radzieckiej komisji ds. repatriacji obywateli II RP. Ukończył studia uzyskując tytuł magistra.
Po wojnie Jakub Honigsman znalazł zatrudnienie w lwowskiej filii Biblioteki Nauk Ukraińskiej SRR (dawne Ossolineum), gdzie pracował w Wydziale Judaistyki. Pełnił także rolę asystenta w Katedrze Marksizmu-Leninizmu w lwowskim Instytucie Pedagogicznym. Po zwolnieniu z tego stanowiska, z powodu swoich poglądów, podjął pracę w Państwowym Archiwum Lwowskim MSW Ukraińskiej SRR. Dodatkowo nauczał historii oraz języka niemieckiego w jednej ze szkół obwodu lwowskiego, prowadząc również kursy wieczorowe.
W 1960 roku Jakub uzyskał stopień kandydata nauk ekonomicznych w Instytucie Historii Gospodarki Ludowej im. Plechanowa w Moskwie, doceniając szczególne znaczenie kapitału obcego w przemyśle naftowym Galicji z końca XIX wieku. Jego praca została opublikowana w 1958 roku.
W 1961 roku objął stanowisko starszego wykładowcy w Instytucie Pedagogicznym w Drohobyczu, a w 1972 roku osiągnął stopień doktora nauk ekonomicznych oraz prawnych. Dwa lata później pracował w Instytucie Finansowo-Ekonomicznym w Tarnopolu, a od 1976 roku aż do emerytury wykładał w Katedrze Ekonomii Politycznej Uniwersytetu Lwowskiego, zdobywając tytuł profesorski w 1979 roku.
Jakub był autorem licznych prac naukowych poświęconych historii Galicji Wschodniej, skupiając się na aspektach gospodarczych oraz historii społeczności żydowskiej na Zachodniej Ukrainie. Publikował w „Biuletynie Żydowskiego Instytutu Historycznego” oraz „Słowie Żydowskim”. Jego książka sprzedana w 1993 roku dotyczyła zagłady lwowskiej społeczności żydowskiej w czasie Holocaustu; została później przetłumaczona na język ukraiński, angielski i polski.
Po 1991 roku brał aktywny udział w działaniach organizacji żydowskich, m.in. w Towarzystwie im. Szolema Alejchema oraz B’nai B’rith. Zmarł w swojej ukochanej Lwowie na przełomie 2008 roku i został pochowany na żydowskim cmentarzu przy ul. Janowskiej.
Publikacje
W 2002 roku ukazała się publikacja autorstwa Jakuba Honigsmana, która nosi tytuł „Błagodatność Żydów Wschodniej Galicji„. Wydana została przez Instytut Judaiki i liczy 86 stron. Publikacja jest dostępna pod numerem ISBN 966-7273-25-3.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jolanta Szołno-Koguc | Zofia Lassota | Gabriel Juda Lichtenfeld | Andrzej Nowakowski (historyk) | Jan Władysław Dawid | Anna Marciniak-Czochra | Jan Kajetan Trojański | Wojciech Nowakowski (elektronik) | Stanisław Jerzy Czuczwar | Stanisław Śnieżewski | Jan Riabinin | Andrzej Peciak | Iwona Hofman | Marzena Górecka | Dariusz Biernacki | Tomasz J. Kowalski | Włodzimierz Zwolski | Artur Blaim | Paweł Sękowski | Maria Poźniak-NiedzielskaOceń: Jakub Honigsman