Wanda Nowicka


Wanda Hanna Nowicka to wybitna postać w polskiej socjologii i polityce, która przysłużyła się wielu istotnym inicjatywom na rzecz praw kobiet. Urodziła się 21 listopada 1956 roku w Lublinie, a jej działalność społeczna i polityczna zyskała uznanie w kraju.

Jako współzałożycielka, a także pierwsza przewodnicząca Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny w latach 1991–2011, odegrała kluczową rolę w kształtowaniu polityki dotyczącej praw kobiet w Polsce. Po zakończeniu pełnienia tej funkcji, w 2011 roku, przyznano jej tytuł honorowej przewodniczącej tej organizacji.

Wanda Nowicka jest także współzałożycielką Stowarzyszenia na rzecz Państwa Neutralnego Światopoglądowo Neutrum, co podkreśla jej zaangażowanie w promowanie różnorodności i równości w polskim społeczeństwie.

W swoich karierze politycznej pełniła funkcję posłanki na Sejm w III, IX i X kadencji, będąc aktywna od 2011 do 2015 roku oraz ponownie od 2019 roku. Dodatkowo, w latach 2011–2015 była wicemarszałkiem Sejmu VII kadencji, co dodatkowo podkreśla jej wpływ na kształtowanie polskiego ustawodawstwa.

Życiorys

Wykształcenie i działalność dydaktyczna

W 1975 roku ukończyła XVII Liceum Ogólnokształcące im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, co stanowiło pierwszy krok w jej edukacyjnej drodze. Następnie zdobyła tytuł absolwentki filologii klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1985-1993 pełniła rolę nauczycielki łaciny, greki oraz języka angielskiego w warszawskich liceach ogólnokształcących. Jej zaangażowanie w edukację nie ograniczało się jedynie do Polski, gdyż w latach 2007-2008 prowadziła zajęcia w Center for Women’s Global Leadership przy Uniwersytecie Rutgersa. W okresie 2016-2017 była wykładowcą na podyplomowych studiach Gender Studies w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Warto również wspomnieć, że od 2016 do 2018 roku studiowała bioetykę na UW oraz filozofię na paryskiej Sorbonie.

Działalność społeczna

Wanda Nowicka jest współzałożycielką Stowarzyszenia na rzecz Państwa Neutralnego Światopoglądowo Neutrum, powstałego w 1990 roku. Rok później była jedną z inicjatorek Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, gdzie objęła funkcję przewodniczącej. Jej działalność międzynarodowa rozwinęła się w 2003 roku, kiedy zainicjowała wizytę statku „Langenort”, mającego na celu umożliwienie dostępu do usług zdrowia reprodukcyjnego w Władysławowie. Brała również aktywny udział w zakładaniu Społecznego Komitetu Organizacji Pozarządowych Pekin 1995, uczestnicząc w konferencji ONZ poświęconej sprawom kobiet, gdzie wygłosiła istotne oświadczenie o sytuacji kobiet w Europie Środkowej i Wschodniej. Nowicka pełniła rolę koordynatorki regionalnej sieci ASTRA, a także działała jako ekspertka w Światowej Organizacji Zdrowia, angażując się w programy dotyczące ludzkiej rozrodczości oraz w komitet doradczy UNFPA. Jej wkład w międzynarodowe dyskusje na temat praw człowieka był znaczący, uczestnicząc w konferencjach organizowanych przez ONZ oraz inne znaczące instytucje. W 2008 roku jej zaangażowanie społeczne zostało docenione, gdyż otrzymała nagrodę University in Exile Award od The New School.

W 2009 roku Wanda Nowicka wniosła prywatny akt oskarżenia przeciwko Joannie Najfeld, oskarżając ją o pomówienie w związku z kontrowersyjną wypowiedzią. Postępowanie sądowe zakończyło się uniewinnieniem Najfeld, co było wynikiem oskarżeń dotyczących finansowania działalności organizacji Nowickiej przez międzynarodowe koncerny. Wkrótce po objęciu mandatu poselskiego w 2011 roku, zrezygnowała z kierowniczej roli w Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, stając się jej honorową przewodniczącą. W 2012 roku ustanowiła Nagrodę Kryształowego Świecznika, by wyróżniać osoby i organizacje działające na rzecz budowy świeckiego państwa.

Działalność polityczna

W latach 1980-1981 Wanda Nowicka była zaangażowana w struktury NSZZ „Solidarność”. Po 1989 roku zaczęła aktywnie uczestniczyć w życiu politycznym, współpracując z różnymi ugrupowaniami lewicowymi, mimo że pozostawała osobą bezpartyjną. Jej próby zdobycia mandatu parlamentarnego w różnych wyborach nie przyniosły szczęścia do 1991 roku, gdy startując z listy Solidarności Pracy, podejmowała starania o miejsce w Sejmie. W 1997 roku próbowała zdobyć mandat senatora z ramienia Unii Pracy, osiągając 7. miejsce na liście kandydatów w województwie warszawskim.

W latach 1998-2002 Wanda Nowicka była radną sejmiku mazowieckiego, reprezentując Polską Partię Socjalistyczną. Mimo wielu prób, nie udało się jej uzyskać reelekcji. W 2001 roku wystartowała na posła w kolejnych wyborach bez sukcesu. W 2011 roku, wykorzystując okoliczność uzyskania mandatu parlamentarnego, związała się z Ruchem Palikota, gdzie wkrótce objęła stanowisko wicemarszałka Sejmu VII kadencji. Po niespodziewanym wycofaniu rekomendacji przez Janusza Palikota, odmówiła ustąpienia ze swojego stanowiska.

W kolejnych latach wielokrotnie brała udział w wyborach, angażując się w różne formacje polityczne. Jej kariera obejmowała m.in. działania w stowarzyszeniu Równość i Nowoczesność, a w 2014 roku ubiegała się o mandat w wyborach do Parlamentu Europejskiego. W 2015 roku zdobyła miejscowy mandat poselski, a w 2019 roku kontynuowała swoją działalność w Sejmie, otrzymując kolejny mandatu. Obecnie, w 2024 roku, ubiega się o miejsce w kolejnych wyborach europejskich, co świadczy o jej ciągłym zaangażowaniu w życie polityczne kraju.

Życie prywatne

Wanda Nowicka to osoba z bogatym rodowodem rodzinnym. Jest córką Kazimierza Nowickiego, który był więźniem niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych, oraz Ireny Witkowskiej. Szczególną postacią w jej życiu był jej ojczym, Kazimierz Albin.

Wanda jest również matką trzech synów, których mężem był Światosław Florian Nowicki. Jej dzieci to: Florian, Michał oraz Tymoteusz. Każdy z nich obrał swoją własną drogę życiową; Florian zaangażował się w politykę, stając się członkiem Polskiej Partii Pracy, Michał zajął się aktywizmem komunistycznym, natomiast Tymoteusz zdobył puchar świata w kick-boxingu.

Dodatkowo, Wanda deklaruje znajomość kilku języków obcych. Potrafi komunikować się po angielsku, rosyjsku oraz francusku, a także zna podstawy niemieckiego i włoskiego.

Odznaczenia i wyróżnienia

Wanda Nowicka otrzymała szereg prestiżowych odznaczeń i wyróżnień w uznaniu jej zasług i działań. Należy do nich grecki Order Honoru II klasy, przyznany w ramach uznania dla jej wyjątkowej działalności.

W 1994 roku została laureatką polskiej edycji konkursu Kobieta Europy, co podkreśla jej wkład w promocję równości płci i aktywności kobiet w społeczeństwie.

W 2000 roku, doceniona za swoje osiągnięcia, otrzymała wyróżnienie Tęczowego Lauru, które jest symbolem postępu w dziedzinie praw człowieka i różnorodności.

W 2005 roku, jej praca została nagrodzona grantem w wysokości 100 tysięcy funtów w programie ASTRA, który został przyznany przez Sigrid Rausing Trust, co pomogło w dalszym rozwoju jej inicjatyw.

W 2008 roku znów znalazła się w gronie wyróżnionych, odbierając University in Exile Award od nowojorskiej New School for Social Research, co świadczy o jej znaczącym wpływie na naukę i społeczeństwo.

Przypisy

  1. Przewodniczący komisji sejmowych. Oto pełna lista. dorzeczy.pl, 21.11.2023 r. [dostęp 21.11.2023 r.]
  2. Serwis PKW – Wybory 2024. [dostęp 10.06.2024 r.]
  3. Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 20.10.2023 r.]
  4. Nowa Lewica, nowe władze. Wybrano 14 wiceprzewodniczących. polsatnews.pl, 09.10.2021 r. [dostęp 09.10.2021 r.]
  5. Wybrano nowych przewodniczących komisji sejmowych. Zobacz, kim są. polskieradio24.pl, 14.11.2019 r. [dostęp 10.12.2019 r.]
  6. Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 15.10.2019 r.]
  7. Wanda Nowicka. wiosnabiedronia.pl. [dostęp 26.06.2021 r.]
  8. Wanda Nowicka liderem listy Wiosny w Kujawsko-Pomorskiem. radiopik.pl, 23.03.2019 r. [dostęp 24.03.2019 r.]
  9. Bonnie Shea: Women’s/Human Rights in the Context of Conservative and Authoritarian Government: Lessons from Poland. ucdavis.edu, 22.10.2019 r. [dostęp 10.06.2020 r.]
  10. Wanda Nowicka zakłada stowarzyszenie „Równość i nowoczesność”. pap.pl, 20.09.2013 r. [dostęp 16.05.2015 r.]
  11. Nowicka poza klubem RP. „Byłam na to przygotowana, nie żałuję”. tvn24.pl, 13.02.2013 r. [dostęp 17.01.2020 r.]
  12. Sejm zdecydował. Nowicka zostaje na stanowisku. wprost.pl, 08.02.2013 r. [dostęp 17.01.2020 r.]
  13. a b Aleksandra Krzyżaniak-Gumowska: Wanda Nowicka. Radykalna dyplomatka. newsweek.pl, 20.02.2013 r. [dostęp 16.01.2020 r.]
  14. Three new feminist activists appointed to the Urgent Action Fund Board of Directors. urgentactionfund.org, maj 2019 r. [dostęp 07.02.2020 r.]
  15. Znani absolwenci. frycz.edu.pl, 17.06.2017 r. [dostęp 15.10.2022 r.]
  16. En direct avec Wanda Nowicka. fnlp.fr, 18.09.2017 r. [dostęp 16.01.2020 r.]
  17. Wanda Nowicka wyróżniona przez Uniwersytet na Wygnaniu. ngo.pl, 16.05.2008 r. [dostęp 16.01.2020 r.]
  18. Kryształowy świecznik – nagroda Wandy Nowickiej dla osób budujących świeckie państwo. gazetaprawna.pl, 19.12.2012 r. [dostęp 10.12.2019 r.]
  19. PANELISTKI I PANELIŚCI VII KONGRESU KOBIET. kongreskobiet.pl, 10.09.2015 r. [dostęp 05.05.2018 r.]
  20. Justyna Grabowska: Wanda Nowicka. dniateizmu.pl, 02.03.2017 r. [dostęp 10.12.2019 r.]
  21. Mary Ann Tétreault, Robin L. Teske: Partial Truths and the Politics of Community. Columbia: University of South Carolina Press, 2003. [dostęp 10.06.2020 r.]
  22. Beijing+20?!. unwomen.org. [dostęp 09.06.2020 r.] (fr).
  23. Same o sobie. Rozmowy z 13 członkiniami Społecznego Komitetu Organizacji Pozarządowych Pekin 1995. Kinga Lochmann, Marta Małachowska, Światosław Florian Nowicki (red.). Warszawa: SKOP Pekin, 1997. [dostęp 09.06.2020 r.]

Oceń: Wanda Nowicka

Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:12