Jan Kazimierz Jaskanis, urodzony 19 lipca 1932 roku w Lublinie, był wybitnym polskim archeologiem, muzealnikiem oraz konserwatorem zabytków archeologicznych. Jego wkład w dziedzinę archeologii oraz ochrony dziedzictwa kulturowego był niezwykle znaczący, a jego osiągnięcia zostały docenione przez środowisko naukowe. W 2016 roku zmarł, pozostawiając po sobie bogaty dorobek zawodowy.
W latach 1974–1980 Jan Jaskanis pełnił funkcję dyrektora Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, gdzie pracował nad popularyzacją wiedzy o regionie oraz promowaniem lokalnych znalezisk archeologicznych. Po zakończeniu tej kadencji, od 1980 do 2001 roku, objął stanowisko dyrektora Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, co stanowiło kolejną istotną fazę w jego karierze.
Życiorys
Jan Jaskanis to wybitny archeolog, który rozpoczął swoją edukację w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Po ukończeniu tego etapu, zdobył pierwszą stopień naukowy na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie uzupełnił swoją wiedzę, kończąc studia magisterskie na Uniwersytecie Poznańskim w 1955 roku.
Od samego początku swojej kariery zawodowej, Jaskanis z zaangażowaniem działał w obszarze ochrony dziedzictwa kulturowego. Po ukończeniu studiów, w 1955 zatrudnił się jako inspektor do spraw zabytków archeologicznych w Urzędzie Wojewódzkim w Białymstoku. W 1965 roku podjął pracę w Muzeum Okręgowym w Białymstoku, gdzie pełnił rolę konserwatora zabytków archeologicznych.
W 1974 roku Jan Jaskanis zdobył stopień doktora, broniąc pracę pt. Obrządek pogrzebowy Zachodnich Bałtów u schyłku starożytności (I–V w. n.e.). Jego wiedza i doświadczenie były kluczowe dla rozwoju badań archeologicznych w Polsce północno-wschodniej. Od sierpnia 1974 do grudnia 1980 piastował stanowisko dyrektora Muzeum Okręgowego w Białymstoku. W tym samym okresie, w latach 1974–1981, był prezesem Białostockiego Towarzystwa Naukowego.
W latach 1980–2001 Jan Jaskanis zarządzał Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie, co znacznie przyczyniło się do rozwoju archeologii w Polsce. Jego badania koncentrowały się głównie na archeologii okresu wpływów rzymskich, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki kultury bałtyjskiej. Jaskanis prowadził badania nad kulturą Jaćwingów, kultury wielbarskiej oraz Kulturą przeworską.
Jan Jaskanis pozostawił po sobie znaczące dziedzictwo naukowe. Jest ojcem Piotra Jaskanisa, który również kontynuuje tradycję rodzinną w dziedzinie naukowej. Jaskanis zmarł, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie (kwatera 3-2-7).
Odznaczenia
Jan Jaskanis, znany archeolog, odznaczony został licznymi nagrodami za swoje osiągnięcia oraz zasługi dla kultury. Oto niektóre z honorów, które otrzymał:
- złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w roku 2011,
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski przyznany w roku 2003,
- krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w roku 1986,
- medal Komisji Edukacji Narodowej,
- odznakę honorową „Zasłużony Białostocczyźnie”.
Wybrane prace
Jan Jaskanis jest znanym archeologiem, którego prace koncentrują się na badaniach kultury i obrzędów w społecznościach dawnych Bałtów. Poniżej przedstawiamy niektóre z jego znaczących publikacji.
- Obrządek pogrzebowy zachodnich Bałtów u schyłku starożytności (I-V w.n.e.). (Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 1974),
- Szwajcaria: cmentarzysko bałtyjskie kultury sudowskiej w północno-wschodniej Polsce (Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. Oddział, Warszawa 2013; ISBN 978-83-914666-5-0).
Przypisy
- a b https://muzealnictworocznik.com/api/files/view/177759.pdf
- Maria Krajewska – Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie w „MAZOWSZE Studia Regionalne” nr 5/2010 r.
- Medale i odznaczenia dla osób zasłużonych dla kultury. mkidn.gov.pl. [dostęp 29.11.2016 r.]
- Jan Jaskanis. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 29.11.2016 r.]
- a b c Historia Muzeum Podlaskiego. [dostęp 11.04.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jerzy Samuel Bandtkie | Franciszek Kamieński | Maciej Mroczkowski (entomolog) | Antoni Dębiński | Wacław Królikowski (chemik) | Ignacy Baranowski | Jacek Chachaj | Ludwik Gawroński | Katarzyna Otmianowska-Mazur | Ewa Łukaszyk | Krzysztof Jan Kurzydłowski | Jerzy Węcławski | Barbara Jaruzelska | Irena Słońska | Jerzy Bałdyga | Wojciech Wojtasiak | Tomasz Pawelec | Waldemar Paruch | Antoni Feliks Barciński | Agnieszka Dudzińska (socjolog)Oceń: Jan Jaskanis (archeolog)