Wrotków (Lublin)

---

Położenie i administracja

Wrotków to lokalizacja, która zajmuje strategiczne miejsce w południowej części Lublina. Jest usytuowany nieopodal Zalewu Zemborzyckiego oraz malowniczego lasu Dąbrowa, które znajdują się na południu, a także Bystrzycy na zachodzie. Rzeka Bystrzyca wyznacza granice Wrotkowa w kierunku Majdanu Wrotkowskiego, który w 2006 roku został oddzielony od Wrotkowa i przyłączony do Zemborzyc. Tereny na wschodzie i północy Wrotkowa stanowią zazwyczaj obszar przemysłowy.

W granicach administracyjnych Wrotkowa znajdują się istotne ulice, takie jak: Diamentowa, Nałkowskich, jak również ulice Wrotkowska oraz Zemborzycka (jej fragment).

Statut dzielnicy, który został uchwalony 19 lutego 2009 roku, precyzuje granice administracyjne. Wrotków ograniczają: od północy tory PKP, od wschodu ul. Smoluchowskiego, następnie znajdziemy ul. Zemborzycką, która prowadzi w kierunku ul. Świętochowskiego, a dalej do ul. Świętochowskiego. Od południa granice wyznacza ul. Żeglarska, natomiast od zachodu docieramy do Bystrzycy.

Powierzchnia tej dzielnicy wynosi 4,49 km², a według danych z dnia 30 czerwca 2018 roku na pobyt stały w Wrotkowie było zarejestrowanych 14 952 mieszkańców.

Administracja samorządowa Wrotkowa jest reprezentowana przez Radę Dzielnicy Wrotków, będącą jednostką pomocniczą Rady Miasta Lublin. Siedziba Rady i Zarządu Dzielnicy Wrotków znajduje się przy ul. Nałkowskich 108. Na czele Rady Dzielnicy stoi Monika Sugier, a przewodniczącą Zarządu Dzielnicy jest Katarzyna Jałowiec.

Historia

Podlubelska wieś (XV – XIX w.)

Wrotków, wieś zlokalizowana na obszarach Podlasia, jest miejscem o bogatej historii, której początku należy szukać we wczesnych latach XV wieku. Nazwa wsi najprawdopodobniej pochodzi od jej pierwszego właściciela, Wrocisława. Osada rozwijała się głównie wzdłuż Bystrzycy, w rejonie drogi, która łączyła Zemborzyce oraz las Stary Gaj z Lublinem. Stopniowo tereny te zaczęły się rozrastać, a część działalności wiejskiej przeniosła się do kinii osiedla Nałkowskich.

Obecnie, wśród nowoczesnych zabudowań, można dostrzec ślady przeszłości, takie jak stare drewniane szopy czy pozostałości po innych gospodarstwach. Ponadto, zapisy z historii Szkoły Podstawowej nr 30 w Lublinie, datujące się na drugą połowę XIX w., dostarczają informacji o ówczesnym funkcjonowaniu edukacji w tej okolicy:

Szkołę powszechną we wsi Wrotków otwarto w miesiącu styczniu 1866 r. Szkoła nie miała swojego oddzielnego budynku, mieściła się w jednym pokoju, wynajmowanym przez społeczność miejscowości u jednego z gospodarzy. W czasie przeglądu szkoły 5–17 stycznia zaobserwowano, że w jednym pomieszczeniu uczy się ponad 20 dzieci obojga płci. Nie ma żadnych mebli szkolnych, dzieci uczą się stojąc. Nauczycielce udzielono wskazówek, jak uczyć dzieci metodą poglądową i jak powinna prowadzić „gospodarstwo szkolne”. W tym celu wydano nauczycielce księgę do wpisywania kwot dochodów i wydatków sum zbieranych na utrzymanie szkoły. W tej sprawie pouczono też wójta gminy, ławnika, sołtysa i pisarza gminnego.

Naczelnik Dyrekcji Aleksander Teodorowicz, Szkoła Podstawowa nr 30 w Lublinie.

Podlubelska gmina (do połowy XX w.)

W kronikach szkolnych z Wrotkowa znajdują się cenne dokumenty świadczące o dynamicznym rozwoju wsi oraz jej zaangażowaniu w życia lokalnej społeczności:

• w 1902 r. szkoła funkcjonowała jako jednoczasowa gminna szkoła początkowa;
• 1 września 1939 r. w szkole w gminie Wrotków miała miejsce mobilizacja;
• 24 września 1939 r. w Wrotkowie stacjonowały wojska niemieckie;
• w kwietniu 1941 r. budynek szkolny wykorzystywano jako kwatery wojskowe;
• 22 lipca 1944 r. do Wrotkowa wkroczyły oddziały radzieckie.

W granicach Lublina (po II wojnie światowej)

Po zakończeniu II wojny światowej, administracyjne granice Lublina uległy znacznemu powiększeniu. W 1955 r. szkoła w Wrotkowie otrzymała numer 30, co było efektem rozwoju miejskiego, ukierunkowanego na nowe inwestycje budowlane. Teren ten stał się miejscem intensywnej zabudowy, która miała na celu stworzenie infrastruktury przemysłowej i komunalnej.

W 1961 r. obszary Wrotkowa zostały ostatecznie włączone do Lublina. Nowe osiedla, takie jak osiedle im. Wacława i Zofii Nałkowskich, zaczęły powstawać w latach 70. i 80. XX wieku, w tym także nowe ulice, m.in. ul. Medalionów czy ul. Fulmana. Granice Wrotkowa kształtowały się również w odniesieniu do obszaru przemysłowego, który rozciągał się wzdłuż ul. Krochmalnej, aż po Park Ludowy.

Przez dłuższy czas, Wrotków istniał jako osiedle oraz dzielnica Lublina, będąc synonimem aktywnej i rozwijającej się lokalnej społeczności, której historia nadal wpływa na kształt obecnych czasów.

Osiedla mieszkaniowe

Wrotków to obszar, w którym osiedla mieszkaniowe cieszą się dużą popularnością, koncentrując się głównie w południowo-zachodniej części tej dzielnicy. W granicach administracyjnych Wrotkowa znajdują się następujące osiedla: Osiedle Nałkowskich, „Łąkowa”, „Słoneczny Dom”, „Zielone” oraz „Marina”. Najstarszym z nich jest Osiedle Nałkowskich, które zaczęło powstawać w latach 70. i 80. XX wieku. Osiedle „Łąkowa” z kolei zostało zrealizowane w latach 90., natomiast osiedla „Słoneczny Dom” oraz „Zielone” należą do tych nowoczesnych, które pojawiły się w XXI wieku.

W tej dzielnicy występują również skupiska czteropiętrowych bloków mieszkalnych, tak zwanych klatkowców, które sąsiadują z budynkami jednorodzinnymi, zarówno wolnostojącymi, jak i w zabudowie bliźniaczej, co możemy zaobserwować na przykład przy ulicy Romera. Wrotków nie charakteryzuje jednak duża liczba dziesięciopiętrowych bloków, ponieważ znajdują się one tylko przy ulicy Samsonowicza.

W centrum osiedla, wzdłuż tzw. rodzinnego deptaka, znajdują się nowoczesne bloki mieszkalne, wybudowane u schyłku lat 90. XX wieku oraz na początku XXI wieku. Między starszymi a nowymi blokami zrealizowano kilka placów zabaw, które doskonale wpisują się w potrzeby rodzin.

Na Osiedlu „Słoneczny Dom” oraz „Osiedlu Zielonym” nie zrealizowano budynków wielkopłytowych, a przeważa nowoczesna zabudowa mieszkalna. Największe skupiska domów jednorodzinnych, zarówno parterowych, jak i jednopiętrowych czy wielopiętrowych, znajdują się przy ul. Nałkowskich oraz Romera. Warto wspomnieć, że wiele domów parterowych usytuowanych w okolicach ul. Nałkowskich (szczególnie nad rzeką) miało kiedyś wiejski charakter związany z zabudową Wrotkowa. Domy jednopiętrowe oraz wielopiętrowe, zarówno wolnostojące, jak i w zabudowie bliźniaczej, zazwyczaj wybudowane były w latach 70., 80. i 90. XX wieku.

Wyznania, parafie i kościoły

Wrotków, jako część Lubina, charakteryzuje się bogactwem religijnym, w tym poszczególnymi kościołami i zborem religijnym. Na jego terenie znajdują się dwa rzymskokatolickie kościoły parafialne, które są poświęcone: pierwszemu, Miłosierdziu Bożemu oraz drugiemu, pw. Św. Jana Pawła II.

Dodatkowo, w Wrotkowie można spotkać dwa zbory Świadków Jehowy, a mianowicie Lublin-Nałkowskich oraz Lublin-Zemborzycka, które służą miejscowej społeczności. Tak zróżnicowane struktury wyznaniowe świadczą o duchowym i religijnym zróżnicowaniu tej części Lublina.

Przemysł i usługi

W północno-wschodniej części wspomnianej dzielnicy znajduje się obszar o charakterze przemysłowym, który jest domem dla wielu znaczących firm. W tej lokalizacji swoją siedzibę ma m.in. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrociepłownia Lublin-Wrotków, która odgrywa kluczową rolę w dostarczaniu energii. Obok niej funkcjonują takie przedsiębiorstwa jak Lubella S.A., znana z produkcji wyrobów spożywczych, oraz Sipma S.A., specjalizująca się w sprzęcie rolniczym.

Dodatkowo, region ten jest miejscem działalności takich zakładów jak Herbapol Lublin S.A., Lubelska Fabryka Maszyn Rolniczych S.A., oraz Agroma w Lublinie Sp. z o.o. W obszarze przemysłowym znajdują się także firmy, takie jak Filia nr 26 GLS Poland Sp. z o.o., Elektromontaż-Lublin Sp. z o.o., oraz Zakłady Tytoniowe w Lublinie S.A. Ponadto, działalność prowadzi Karpacka Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział Zakład Gazowniczy w Lublinie oraz Przedsiębiorstwo Wielobranżowe ELPIE Sp. z o.o.

Większość dostępnych obiektów usługowych znajduje się w niewielkich pasażach handlowo-usługowych. Można je zlokalizować przy deptaku zwanym rodzinnym, usytuowanym przy ul. Nałkowskich, ul. Fulmana oraz ul. Domeyki. Dodatkowo, wiele lokali usługowych mieści się w domach jednorodzinnych przy ul. Romera.

Nie można zapomnieć o ważnej lokalnej instytucji, jaką jest Spółdzielnia Pszczelarska APIS, która ma na celu promowanie tradycji pszczelarskich w regionie.

Pomoc społeczna

W Wrotkowie, w dzielnicy Lublina, istnieje wiele instytucji zajmujących się pomocą społeczną oraz wsparciem, które oferują różnorodne usługi dla lokalnej społeczności.

• Środowiskowy Dom Samopomocy,
• Filia Nr 5 MOPR (Sekcja Pracy Socjalnej Nr 20),
• Dzienny Ośrodek Wsparcia – Centrum Aktywizacji i Rozwoju Seniorów Filii Nr 5 MOPR,
• Ośrodek Wspierania Rozwoju Stowarzyszenia „Jestem” (który obejmuje Niepubliczną Placówkę Wychowania Pozaszkolnego „Akademia Przedszkolaka” oraz Przedszkole Niepubliczne „Akademia Wesołych Przedszkolaków”),
• Niepubliczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna przy Ośrodku Wspierania Rozwoju w Lublinie,
• Towarzystwo „Nowa Kuźnia” (wcześniej znane jako Lubelskie Towarzystwo Zapobiegania Patologiom Społecznym „Kuźnia”).

Te ośrodki mają na celu zaspokajanie potrzeb mieszkańców, a ich działalność przyczynia się do poprawy jakości życia w tej okolicy.

Oświata i wychowanie

W dzielnicy Wrotków znajduje się wiele placówek edukacyjnych, które zapewniają różnorodne usługi zarówno dla najmłodszych, jak i dla młodzieży oraz dorosłych. Na szczególną uwagę zasługują następujące instytucje:

• żłobek – Żłobek nr 8 Miejski Zespół Żłobków,
• przedszkola – Przedszkole nr 66 (publiczne), Przedszkole nr 78 (publiczne), Przedszkole Niepubliczne „Akademia Wesołych Przedszkolaków”, a także Niepubliczne Przedszkole „Martynka”,
• szkoła podstawowa – Szkoła Podstawowa nr 30,
• gimnazja – Gimnazjum nr 3, Gimnazjum nr 4 oraz Gimnazjum Dla Dorosłych,
• zespół szkół młodzieżowych i dla dorosłych (technikum, zasadnicza szkoła zawodowa) – Zespół Szkół nr 6.

Te różnorodne instytucje edukacyjne przyczyniają się do kompleksowego rozwoju mieszkańców Wrotków, zapewniając szeroki dostęp do edukacji w różnych jej formach.

Kultura

Działalność kulturalna w Wrotkowie jest realizowana przez wiele instytucji, które współpracują ze sobą na różnych płaszczyznach. W skład tych instytucji wchodzą m.in. szkoły, parafia, rada dzielnicy, a także ośrodki pomocy społecznej i wsparcia. Wszystkie te organizacje tworzą dynamiczny system, który wspiera rozwój kultury lokalnej.

Do najważniejszych instytucji kulturalnych w Wrotkowie zaliczają się:

• Filia nr 31 Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie,
• Klub Osiedlowy „Źródło” Spółdzielni Mieszkaniowej im. W.Z. Nałkowskich, który funkcjonuje jako osiedlowy klub kultury finansowany przez Wydział Kultury Urzędu Miasta Lublin.

Te instytucje pełnią kluczową rolę w organizowaniu różnorodnych wydarzeń kulturalnych i sprzyjają integracji społecznej mieszkańców.

Sport, rekreacja i wypoczynek

Wrotków, położony blisko Bystrzycy, oferuje wiele możliwości rekreacji i aktywności sportowych. Wzdłuż tej malowniczej rzeki przebiega lubelska ścieżka rowerowa, która prowadzi na ul. Żeglarską oraz nad Zalew Zemborzycki, stwarzając idealne warunki do spędzania czasu na świeżym powietrzu.

W przeszłości, Wrotków mógł się poszczycić Torem Kartingowym „Lublin”, który należał do Polskiego Związku Motorowego. Niestety, obiekt przy ul. Zemborzyckiej 85 ustąpił miejsca nowym inwestycjom mieszkalnym, co oznacza koniec działalności tej popularnej atrakcji.

W rotkowie ma również swoją siedzibę Zarząd Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w Lublinie, co podkreśla znaczenie tej lokalizacji dla wędkarstwa. Miłośnicy aktywności fizycznej docenią kompleks sportowy z krytym basenem, torem dla rolkarzy oraz nowoczesnym boiskiem ze sztuczną murawą, które są częścią obiektów sportowych miejscowej Szkoły Podstawowej nr 30 oraz Gimnazjum nr 3 w Lublinie.

Dodatkowo, na Wrotkowie aktywnie działa Osiedlowe Stowarzyszenie Kultury Fizycznej „VROTCOVIA”. Ta inicjatywa, zainicjowana przez absolwentów szkół miejscowych, przekształca się w ligowy półprofesjonalny klub piłkarski Vrotcovia Lublin, co znacząco podnosi poziom sportu w tej dzielnicy.

---

Oceń: Wrotków (Lublin)

---