Bolesław Kowalski (żeglarz)

---

Życiorys

Bolesław Kowalski, urodził się w Lublinie w 1928 roku, a jego młodzieńcze lata przypadły na dramatyczny okres II wojny światowej. Po zakończeniu konfliktu zbrojnego postanowił studiować prawo na Uniwersytecie Wrocławskim, co stało się ważnym krokiem w jego życiu. W 1945 roku rozpoczął swoją przygodę z żeglarstwem, co z czasem przerodziło się w pasję, która towarzyszyła mu przez całe życie. W 1957 roku uzyskał prestiżowy tytuł jachtowego kapitana żeglugi wielkiej, w międzyczasie zdobywając także inne uprawnienia, jak kapitan motorowodny, sternik lodowy, sędzia klasy państwowej oraz instruktor żeglarstwa.

W 1959 roku Kowalski zorganizował w Polsce pionierską żeglarską wyprawę naukowo-badawczą, która odbyła się na Morze Czerwone i Morze Śródziemne. W latach 1959-1960 miał zaszczyt prowadzić rejs na statku Dar Opola, na którym pokonał dystans wynoszący całe 8055 mil morskich. Rok później, w1961, odbył na jachcie „Sawa” samotny rejs morski na trasie Szczecin-Gdynia, co było pierwszym tego rodzaju przedsięwzięciem w powojennej Polsce.

W 1965 roku Kowalski zainicjował kolejną ważną żeglarską wyprawę, prowadząc statek s/y Śmiały dookoła Ameryki Południowej. Ta ekspedycja trwała od 1965 do 1966 roku i była możliwa dzięki współpracy z Bronisławem Siadkiem oraz naukowcami z Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Wśród uczestników był również Krzysztof Baranowski, który wspominał swoją historię związana z przyjęciem do załogi:

Wprosiłem się na rejs próbny jako dziennikarz. Jako kapitan nie mogłem się zabrać, bo kapitanem był niezwykle srogi Bolesław Kowalski, jedna z największych postaci w polskim żeglarstwie.

W trakcie tej wyprawy sytuacja na pokładzie była napięta, a niedostosowanie się młodego kandydata na kucharza do obowiązujących zasad kończyło się jego rezygnacją. Krzysztof Baranowski opowiedział:

…skoro brakuje im kucharza, to, mimo że w życiu nie gotowałem, nie umiem, nie cierpię, mówię: ja wam będę gotował. Załoga podeszła do mojej deklaracji bardzo ostrożnie. Ale proszę państwa, jak się człowiek spręży, to może dokonać cudów.

Podczas rejsu, który trwał od lipca 1965 do października 1966 roku, pokonano nie tylko morza, ale i oceany, w tym Kanał Kiloński, Wyspy Kanaryjskie oraz Cieśninę Magellana. Załoga odwiedziła takie kraje jak Argentyna, Chile, Peru, Panama i Bahamy, a ich program naukowy obejmował różnorodne badania związane z hydrologią, glacjologią oraz medycyną morską.

W trakcie pobytu Śmiałego w Valparaíso, które miało miejsce 19 maja 1966 roku, doszło do istotnego spotkania kapitana Kowalskiego z członkami „La Hermandad de la Costa” („Bractwa Wybrzeża”). Podczas uroczystości załoga została przyjęta do Bractwa z numerami 1-6, stanowiącymi początek polskich członków tej organizacji. W kursie powrotnym przez Atlantyk unikano hierarchii – Kapitanem Polskiego „La Hermandad de la Coastza” został Jerzy Knabe, a Bolesław Kowalski zasiadł w Radzie Braci Starszych.

Po tych wszystkich doświadczeniach Bolesław Kowalski nieustannie angażował się w działalność szkoleniową oraz organizacyjną, organizując kolejne rejsy oraz pisząc książki o swoich przeżyciach. W 1989 roku podjął się ambitnego projektu przebudowy starego dębowego kutra, który nazwał s/y „Radwan”, na którym żeglował po Morzu Śródziemnym w latach 1993-1998.

Publikacje (wybór)

Bolesław Kowalski był nie tylko szanowanym żeglarzem, lecz także płodnym autorem, który stworzył wiele publikacji poświęconych tematyce żeglarstwa oraz wyprawom morskich. Oto kilka jego znaczących dzieł:

• „Żeglarskie Vademecum” (współautor: T. Szpakowski), Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej na zlecenie Ligi Przyjaciół Żołnierza, 1957,
• „Wyprawa „Koral”, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1962,
• „Wyprawa „Śmiały”: wspomnienia nad dziennikami jachtu”, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1979.

Był również bardzo aktywny w internetowych społecznościach żeglarskich. Jednym z portali, na którym dzielił się swoimi doświadczeniami, był portal S@il-ho!, prowadzony przez Jerzego Kulińskiego. W latach 2004-2005 Kowalski pisał tam m.in.:

J.kpt.ż.w. (od 1957 r.) Bolesław „Bolo” K. Kowalski, postać barwna, legendarny kapitan s/y „Śmiały” w rejsie (1965) dookoła Ameryki Południowej, armator żaglowca „Radwan”, długoletni wódz Mesy Kaprów Polskich (Topór), Starszy Koła Seniorów PZŻ, wziął udział w Jubileuszowym Sprawozdawczym sejmiku PZŻ. Jak ten sejmik odebrał, przeczytacie po kliknięciu „więcej”.

Wielki to honor dla mnie, że legendarny, stary, opisywany w „Historii żeglarstwa polskiego” kapitan Bolesław K. „Bolo” Kowalski, wybrał akurat moje okienko do przedstawienia swojej opinii na temat tego co teraz PZŻ wyprawia „na odcinku nowego sposobu patentowania żeglarzy”

Opinia Kowalskiego, jako osoby niezwykle doświadczonej, miała na pewno duże znaczenie w żeglarskim środowisku, a jego publikacje pozostają wartościowym źródłem wiedzy dla pasjonatów żeglarstwa do dziś.

Odznaczenia i wyróżniania

Bolesław Kowalski był znanym żeglarzem, który zdobył wiele odznaczeń i wyróżnień, świadczących o jego wyjątkowych osiągnięciach i wkładzie w rozwój żeglarstwa w Polsce.

• 1966 – uzyskał tytuł Zasłużonego Działacza Żeglarstwa Polskiego,
• 1969 – otrzymał Zasłużonego Pracownika Morza (srebrna),
• 1974 – został laureatem Złotej Odznaki 50-lecia Yacht Klubu Polski,
• 1998 – został odznaczony w La Hermandad de la Costa de Chile tytułem „Gentil Hombre de Mar”,
• 1999 – zdobył Medal „Za szczególne zasługi dla żeglarstwa polskiego”,
• 2001 – wyróżniony Medalem Szlachectwa Morza,
• 2002 – uhonorowany tytułem Kawalera Kaperskiego Topora Bojowego,
• 2003 – laureat Międzynarodowej Nagrody Conrady – Indywidualności Morskie,
• 2012 – upamiętniony tablicą pamiątkową w Alei Żeglarzy w Nowym Warpnie.

---

Oceń: Bolesław Kowalski (żeglarz)

---