Jan Konstanty Szczepański, urodzony 14 czerwca 1933 roku w Lublinie, to wybitny polski ekonomista, który zyskał miano wpływowego nauczyciela akademickiego oraz profesora zwyczajnego.
Jego praca i zaangażowanie w dziedzinie ekonomii miały znaczący wpływ na rozwój tej nauki w Polsce.
Niestety, Jan Szczepański zmarł 13 marca 2020 roku, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo intelektualne i dydaktyczne.
Życiorys
Jan Szczepański, wybitny ekonomista, rozpoczął swoją edukację w szkole powszechnej, a następnie kontynuował naukę w Liceum im. Stanisława Staszica w Lublinie. Po przeprowadzce do Warszawy w 1945 roku, przeniósł się do Gimnazjum oraz Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie, gdzie uzyskał maturę w 1951 roku. Począwszy od listopada 1951, rozpoczął studia na Szkole Głównej Planowania i Statystyki na Wydziale Planowania Finansowego. W styczniu 1955 roku zdobył dyplom ukończenia studiów I stopnia, a w październiku 1956 roku uzyskał tytuł magistra ekonomii.
W 1953 roku, będąc jeszcze studentem, rozpoczął pracę dydaktyczną na Katedrze Finansów, gdzie początkowo pełnił rolę zastępcy asystenta. Z biegiem lat awansował na różne stanowiska, w tym asystenta, starszego asystenta, adiunkta, a w końcu docenta. Doktorat z zakresu finansów uzyskał w 1963 roku, natomiast stopień doktora habilitowanego w 1987 roku. W 1990 roku prezydent RP przyznał mu tytuł profesora nauk ekonomicznych.
Jego działalność dydaktyczna obejmowała ponad pięć dekad i przyczyniła się do wypromowania około 600 magistrów oraz obrony 8 prac doktorskich, w tym prac m.in. Ireny Ożóg, Michała Wrzesińskiego oraz Pawła Felisa. Brał także udział w recenzowaniu wielu przewodów doktorskich. Oprócz pracy w SGH, był związany z takimi instytucjami jak Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu w Warszawie, a także Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Informatyczna w Warszawie (w latach 2004–2007) oraz Uczelnią Warszawską im. Marii Skłodowskiej-Curie.
W swojej karierze akademickiej, poza nauczaniem i badaniami, Szczepański zajmował się również administracją. Od 1972 roku był wicedyrektorem, a przez wiele lat, do 30 września 1994 roku, dyrektorem w Instytucie Funkcjonowania Gospodarki Narodowej SGPiS/SGH. Stworzył i kierował Katedrą Zarządzania Finansami Przedsiębiorstwa. Na uczelni pełnił także różnorodne funkcje, w tym członka Senatu Akademickiego, zastępcę przewodniczącego Kolegium Redakcyjnego Wydawnictw Dydaktycznych, a także wiceprzewodniczącego Komisji Dyscyplinarnej ds. Pracowników Nauki. Działał w radach naukowych takich instytutów jak Instytut Gospodarki Materiałowej i IFGN oraz był członkiem Zespołu VII ds. Reformy Gospodarczej.
Jan Szczepański swoje obowiązki akademickie łączył z praktyką gospodarczą. Od 1957 roku, pracował jako sekretarz naukowy oraz konsultant w IKCHZ, następcy obecnego Instytutu Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur. Był także doradcą ministra finansów oraz ministra rynku wewnętrznego, a także konsultantem naukowym w Instytucie Gospodarki Materiałowej. Ponadto, funkcjonował jako ekspert Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.
30 listopada 2004 roku, w Szkole Głównej Handlowej odbyła się uroczysta konferencja z okazji jubileuszu 50-lecia pracy naukowo-dydaktycznej prof. Jana Szczepańskiego oraz prof. Lecha Szyszko, organizowana przez współpracowników z Katedry Finansów Przedsiębiorstwa SGH. Natomiast 25 stycznia 2017 roku, podczas posiedzenia Senatu SGH, miało miejsce odnowienie dyplomu doktorskiego prof. Jana Szczepańskiego. Z tej okazji powstała Złota Księga poświęcona Profesorowi Janowi Konstantemu Szczepańskiemu, wydana przez Oficynę Wydawniczą SGH.
Wybrane publikacje
Wśród licznych osiągnięć Jana Szczepańskiego odnajdujemy wiele ważnych publikacji, które miały istotny wpływ na rozwój ekonomii i finansów w Polsce. Oto niektóre z nich:
- Jan Szczepański: Rola zysku i systemu podziału zysku przedsiębiorstw przemysłowych. Warszawa: Instytut Finansów, 1965. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański, Lech Szyszko: Finanse przedsiębiorstw handlowych. Warszawa: SGPiS, 1971. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański, Lech Szyszko: Finanse budownictwa. Warszawa: PWE, 1977. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański, Lech Szyszko: System finansowy handlu wewnętrznego. Warszawa: PWE, 1981. Brak numerów stron w książce,
- Janina Ickiewicz, Jan Szczepański: Koncepcja zasilania finansowego działalności przedsiębiorstw. Warszawa: IFGN, SGPiS, 1985. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański. Podatek majątkowy. „Życie Gospodarcze”. 1, 1986. Brak numeru strony,
- Jan Szczepański, Lech Szyszko: Elementy teorii i polityki finansów przedsiębiorstwa. Warszawa: „Monografie i Opracowania” nr 236, IFGN, SGPiS (rozprawa habilitacyjna), 1987. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański: Funkcje systemu finansowego przedsiębiorstw. Warszawa: IFGN, SGPiS, 1987. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański. Zysk jako miernik efektywności. „Finanse”. 10, 1988. Brak numeru strony,
- Jan Szczepański: System finansowy przedsiębiorstw a efektywność gospodarowania. Warszawa: PWE, 1990. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański: Dotychczasowa polityka podatkowa państwa wobec przedsiębiorstw i jej konsekwencje. Warszawa: IFGN, SGPiS, 1991. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański: Leksykon finansowo-bankowy, 12 haseł. Warszawa: PWE, 1991. Brak numerów stron w książce,
- Czesław Skowronek, Jan Szczepański: Makro i mikroekonomiczne problemy gospodarki polskiej a podstawowe dochody budżetu w 1992 r. Warszawa: IFGN, SGPiS, 1992. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański, Lech Szyszko: Propozycje zmian w polityce podaży pieniądza. Warszawa: IFGN, SGPiS, 1993. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański, Lech Szyszko: Podstawy finansów przedsiębiorstwa. Warszawa: Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu, 1995. ISBN 83-86228-21-0. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański, Lech Szyszko: Propedeutyka finansów przedsiębiorstwa. Warszawa: WSEI, 1999. Brak numerów stron w książce,
- Jan Szczepański: Wpływ polityki finansowej i narzędzi systemu finansowego na gospodarkę finansową przedsiębiorstw (teoretyczny zarys problemu). Lublin: Annales UMCS, 2003. Brak numerów stron w książce,
- Finanse przedsiębiorstwa. Szczepański Jan, Szyszko Lech (red.). Warszawa: PWE, wydanie III zmienione i rozszerzone, 2007, s. 60. ISBN 978-83-208-1666-2.
Publikacje te pokrywają różne aspekty finansów i ekonomii, stanowiąc nieocenione źródło wiedzy dla przyszłych pokoleń ekonomistów i naukowców.
Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia
Jan Szczepański, wybitny ekonomista, zdobył liczne odznaczenia oraz nagrody, które świadczą o jego wkładzie w rozwój nauki i oświaty. Wśród jego odznaczeń państwowych i honorowych znalazły się:
- 1970 – Srebrny Krzyż Zasługi,
- 1971 – Odznaka honorowa „Zasłużony Białostocczyźnie”,
- 1974 – Złoty Krzyż Zasługi,
- 1974 – Medal 30-lecia Polski Ludowej,
- 1978 – Złota Odznaka „Za zasługi dla finansów PRL”,
- 1983 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- 1986 – Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Państwowy”,
- 1991 – Medal Komisji Edukacji Narodowej.
Oprócz odznaczeń, Jan Szczepański otrzymał również szereg nagród i wyróżnień przyznawanych przez kolejnych ministrów odpowiedzialnych za oświatę oraz szkolnictwo wyższe za znaczące osiągnięcia naukowe:
- 1966 – nagroda indywidualna III stopnia,
- 1970 – nagroda zespołowa III stopnia,
- 1972 – nagroda zespołowa III stopnia,
- 1974 – nagroda zespołowa III stopnia,
- 1978 – nagroda zespołowa III stopnia,
- 1982 – nagroda zespołowa II stopnia,
- 1987 – nagroda zespołowa II stopnia.
W kontekście jego działalności naukowej, Szczepański uzyskał kilkakrotnie nagrody Rektora SGPiS/SGH:
- 1985 – nagroda indywidualna II stopnia za osiągnięcia w dziedzinie naukowo-badawczej,
- 1986 – nagroda indywidualna II stopnia za osiągnięcia w dziedzinie naukowo-dydaktycznej,
- 1989 – nagroda indywidualna II stopnia za osiągnięcia w dziedzinie naukowej,
- 1990 – nagroda indywidualna III stopnia za osiągnięcia w dziedzinie naukowej i dydaktycznej,
- 1991 – nagroda indywidualna I stopnia za osiągnięcia w dziedzinie naukowej,
- 1991 – nagroda zespołowa I stopnia za osiągnięcia w dziedzinie prac badawczych,
- 1994 – nagroda indywidualna I stopnia za osiągnięcia w dziedzinie badań naukowych i ich organizacji,
- 1994 – nagroda indywidualna I stopnia za osiągnięcia w dziedzinie naukowej i dydaktycznej,
- 2001 – nagroda zespołowa I stopnia za osiągnięcia w dziedzinie dydaktycznej za podręcznik Finanse przedsiębiorstwa,
- 2003 – nagroda indywidualna I stopnia w dziedzinie dydaktycznej,
- 2004 – nagroda zespołowa I stopnia za osiągnięcia w dziedzinie dydaktycznej za podręcznik Finanse przedsiębiorstwa, wydanie II zm. i rozszerzone.
Przypisy
- Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1951. wne.uw.edu.pl. [dostęp 07.09.2021 r.]
- a b Jan Szczepański, Warszawa, 17.03.2020 – nekrolog [online], nekrologi.wyborcza.pl, 17.03.2020 r. [dostęp 29.04.2020 r.]
- Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Zmarł Profesor Jan Konstanty Szczepański [online] [dostęp 17.03.2020 r.]
- Złota Księga dla Profesora Jana Konstantego Szczepańskiego. Ickiewicz Janina, Ostaszewski Janusz (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH, 2017 r., s. 223. ISBN 978-83-8030-119-1.
- Uroczyste odnowienie doktoratu profesora Jana Konstantego Szczepańskiego. „Gazeta SGH”. 2/17 (335), s. 21–22, luty 2017 r., Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. ISSN 1644-2237.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Maria Arct-Golczewska | Rafał Ohme | Bohdan Stefanowski | Adam Kopciowski | Anna Jakubiec-Puka | Magdalena Lubiarz | Andrzej Przemyski | Janusz Optołowicz | Antonina Adamowska-Szumowska | Mieczysław Kak | Stanisław Szpikowski | Adam Sikora (filozof) | Jerzy Kalinowski | Anna Pajdzińska | Przemysław Stpiczyński | Beata Piskorska | Gościmierz Geras | Konrad Fiałkowski | Leszek Malicki | Krzysztof GoniewiczOceń: Jan Szczepański (ekonomista)