Józef Małgorzewski

---

Życiorys

Józef Małgorzewski przyszedł na świat w 1908 roku w Lublinie. Po ukończeniu gimnazjum w tym mieście, podjął studia prawnicze, jednak jego prawdziwą pasją stała się sztuka aktorska. Już w 1927 roku związał się z Teatrem Miejskim w Lublinie, gdzie rozpoczął karierę jako statysta. Umiejętności aktorskie rozwijał pod okiem Wandy Siemaszkowej, a w 1931 roku zdał eksternistyczny egzamin aktorski w ZASP-ie.

Jego talent zaowocował występami nie tylko w Lublinie (w Teatrze Miejskim), ale również w Grodnie oraz w Warszawie, gdzie grał w renomowanych teatrach, takich jak Teatr Kameralny, Teatr Ateneum, Teatr Reduty, Teatr Malickiej, Teatr Polski i Teatr Mały. Jako aktor zadebiutował również na ekranie, biorąc udział w filmach takich jak Młody las (1934) i Płomienne serca (1937). W 1938 roku Józef Małgorzewski znalazł zatrudnienie w Polskim Radiu, gdzie pracował jako sprawozdawca i reżyser.

W chwili wybuchu II wojny światowej, 1 września 1939 roku o godzinie 6:30, spiker Zbigniew Świętochowski przekazał dramatyczny komunikat o rozpoczęciu konfliktu zbrojnego. Następnie wyemitowano wiadomości, które zostały nagrane na polecenie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Oto fragment tego ważnego tekstu, odczytanego przez Małgorzewskiego:

„A więc wojna. Z dniem dzisiejszym wszelkie sprawy i zagadnienia schodzą na plan dalszy. Całe nasze życie publiczne i prywatne przestawiamy na specjalne tory. Weszliśmy w okres wojny. Cały wysiłek narodu musi iść w jednym kierunku. Wszyscy jesteśmy żołnierzami. Musimy myśleć tylko o jednym: walka aż do zwycięstwa.”

W tym trudnym okresie, gdy niemieckie wojska wkroczyły do Warszawy, Małgorzewski odczytał ostatni komunikat Polskiego Radia II Rzeczypospolitej:

„Halo, halo, czy nas słyszycie? To nasz ostatni komunikat. Dziś oddziały niemieckie wkroczyły do Warszawy. Braterskie pozdrowienia przesyłamy żołnierzom walczącym na Helu i wszystkim walczącym, gdziekolwiek się jeszcze znajdują. Jeszcze Polska nie zginęła. Niech żyje Polska!”

W czasie okupacji niemieckiej Małgorzewski zmuszony był do ukrywania się w Warce. W 1944 roku został wywieziony do obozu pracy na Dolnym Śląsku. Po wojnie, 17 lutego 1945 roku, powrócił do Polski i ponownie podjął pracę w Polskim Radiu, obejmując stanowisko naczelnego sprawozdawcy oraz kierownika reportaży dźwiękowych transmisji.

Dzięki swoim dokonaniom, 30 maja 1947 roku, na wniosek Ministra Informacji i Propagandy, Józef Małgorzewski został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. W międzyczasie aktywnie działał, prowadząc kółko recytatorskie Miłośników Starej Warszawy oraz pisząc dla czasopism „Stolica” i „Słowo Powszechne”. Był również konsultantem w filmie zatytułowanym …Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie… z 1978 roku.

Józef Małgorzewski odszedł z tego świata 19 maja 1983 roku. Jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz Powązkowski w Warszawie (kwatera 287-5-8).

---

Oceń: Józef Małgorzewski

---