Tadeusz Ciświcki

---

Życiorys

Tadeusz Ciświcki był postacią o niezwykłym dorobku intelektualnym i społecznym. W 1899 roku ukończył szkołę średnią w Lublinie z wyróżnieniem, zdobywając złoty medal. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Chemii w Instytucie Technologicznym w Petersburgu, jednak z różnych powodów nie udało mu się ich zakończyć.

Jego życie uległo istotnej zmianie w okresie Rewolucji 1905 roku, gdy powrócił do Lublina i zaangażował się w działalność narodowych demokratów. Został członkiem Ligi Narodowej oraz Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. Od 1906 roku zasiadał na stanowisku redaktora i był czołowym publicystą „Ziemi Lubelskiej”, która była ówczesnym głosem Narodowej Demokracji w regionie. Jak podkreślił Witold Giełżyński, Ciświcki charakteryzował się fenomenalną pamięcią oraz był dobrze zorientowany w historii i literaturze. Jego zdolność do pisania oraz zacięcie polemiczne uczyniły go niezwykle wpływowym działaczem narodowym, gotowym do walki z obcym rządem oraz do przeprowadzania ostrych ataków na przeciwników ideowych w swoim otoczeniu.

W okresie swojej działalności Ciświcki prowadził zaciekłe kampanie przeciwko „Kurierowi Lubelskiemu” i jego redaktorom, często nie ujawniając swojej tożsamości lub posługując się pseudonimami. Pod jego piórem nie brakowało także śmiałych krytyków rządu. Oprócz pracy dziennikarskiej pełnił również zaszczytną funkcję prezesa Kasy Przemysłowców w Lublinie oraz był członkiem Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności w latach 1919–1924. Dodatkowo, odznaczał się pasją bibliofilską, był darczyńcą Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie. Ponadto, pełnił funkcję sekretarza w Kole Lubelskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości oraz był kasjerem Lubelskiego Towarzystwa Literacko-Naukowego w latach 1909-1912.

W obliczu narastających napięć w ramach endecji Ciświcki, sprzeciwiając się pro-rosyjskiej orientacji Romana Dmowskiego, w 1911 roku dołączył do „Secesji” i stał się kluczowym działaczem lubelskiego Zjednoczenia Narodowego. W trakcie I wojny światowej aktywnie działał w Klubie Polskim w Lublinie, a później związał się z Ligą Państwowości Polskiej. Jego działania koncentrowały się na propagowaniu idei rozwiązania austro-polskiego i króla polskiego, a także na wsparciu dla wiejskich środowisk. Uczestniczył w kluczowych rozmowach dotyczących konsolidacji polskich stronnictw w listopadzie 1916 roku.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Ciświcki dokończył studia na Wydziale Prawa uniwersytetu w Poznaniu. Wkrótce potem podjął pracę jako urzędnik w Ministerstwie Handlu i Przemysłu. W 1924 roku aktywnie uczestniczył w zjeździe „wychowańców” Gimnazjum Lubelskiego.

Prace Tadeusza Ciświckiego

• Jak zwiedzić w ciągu jednego dnia pamiątki Lublina, Lublin 1908,
• Czy Lublin był miastem rosyjskiem i prawosławnem, Lublin 1914,
• O naczelniku państwa i prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej, Studium prawno-polityczne, Poznań 1922.

Życie prywatne

Tadeusz Ciświcki przyszedł na świat w rodzinie o bogatych tradycjach ziemiańskich. Był synem znanego adwokata Teofila Ciświckiego, który był również prominentnym liderem Narodowej Demokracji w Lublinie, oraz jego drugiej żony, Maryni z Kamińskich. Teofil Ciświcki żył w latach 1848-1924, a Marynia, niestety, zmarła w 1884 roku.

W rodzinie Tadeusza były również siostry: Jadwiga, urodzona w 1884 roku, która w późniejszych latach wyszła za mąż za Bronisława Malewskiego, oraz Helena. Rodzinna atmosfera i tradycje były znaczącym elementem jego życia.

---

Oceń: Tadeusz Ciświcki

---