Janusz Stanisław Krupski, urodzony 9 maja 1951 roku w Lublinie, był znaczącą postacią w historii Polski. Zmarł tragicznie 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w wielu dziedzinach.
W swoim życiu Krupski pełnił różnorodne funkcje jako historyk, wydawca oraz urzędnik państwowy. Był również aktywnym działaczem opozycji demokratycznej podczas PRL, co świadczy o jego zaangażowaniu w walkę o wolność i praworządność w Polsce.
W latach 2006–2010 piastował stanowisko kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, gdzie jego praca miała na celu wspieranie i reprezentowanie osób, które doznały krzywd w wyniku działań reżimu komunistycznego.
Życiorys
Janusz Krupski był wybitną postacią, której życie obfitowało w znaczące wydarzenia. W latach 1970–1975 studiował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, co zaowocowało jego późniejszym zaangażowaniem w życie intelektualne i społeczne Polski. W 1976 roku dołączył do Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie, aktywnie uczestnicząc w debatach na temat ważnych zagadnień społecznych i politycznych.
W trakcie lat 1977–1988 redagował niezależne pismo „Spotkania”, które było kanałem dla wielu nieoficjalnych głosów. W 1980 roku przystąpił do władz NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, co wiązało się z licznymi represjami ze strony władz PRL, które prowadziły do jego szykanowania przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Jego odwaga w obliczu tych trudności ujawniła się w czasie stanu wojennego, gdy został internowany.
Jednym z najtragiczniejszych epizodów w jego życiu miało miejsce 21 stycznia 1983 roku, kiedy to został uprowadzony i wywieziony do Puszczy Kampinoskiej przez funkcjonariuszy z Samodzielnej Grupy „D” Departamentu IV MSW, pod dowództwem Grzegorza Piotrowskiego. Niestety, został tam oblany żrącą substancją, co spowodowało poważne poparzenia, z których musiał się długi czas leczyć.
Jego kariera zawodowa obejmowała też lata 1990–1992, kiedy to pełnił funkcję dyrektora wydawnictwa Editions Spotkania. W tym czasie aktywnie uczestniczył w pracach sejmowej komisji nadzwyczajnej, która badała skutki stanu wojennego oraz w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Od 1993 roku był prezesem Wydawnictwa Krupski i S-ka.
Od 2000 do 2006 roku pełnił funkcję zastępcy prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, a po 19 maja 2006 roku objął stanowisko kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W 2009 roku został odznaczony Medalem Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej przez radę Polskiej Fundacji Katyńskiej.
Tragicznie zginął w katastrofie samolotu Tu-154M w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 roku, w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. 26 kwietnia tego samego roku pochowano go w Kwaterze Smoleńskiej znajdującej się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Później jego trumna została przeniesiona do Lasek pod Warszawą, gdzie 14 marca 2014 roku odbył się powtórny pochówek na cmentarzu leśnym w Laskach.
Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie
Postanowieniem z 16 kwietnia 2010 roku, marszałek Sejmu Bronisław Komorowski, który w tym czasie pełnił obowiązki prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, pośmiertnie odznaczył Janusza Krupskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowanie to miało miejsce za wybitne zasługi w służbie państwu oraz społeczeństwu.
Dodatkowo, 29 października 2015 roku, otrzymał on pośmiertnie Krzyż Wolności i Solidarności. To wyróżnienie przyznano mu za zasługi w działaniu na rzecz niepodległości i suwerenności Polski, a także za respektowanie praw człowieka w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
W tym zachowującym historyczną pamięć kontekście, Janusz Krupski został wyróżniony również w 2015 roku nagrodą Kustosz Pamięci Narodowej, przyznaną przez Instytut Pamięci Narodowej. Jest to testament jego działania i znaczenia w historii Polski.
W 2012 roku powstał film dokumentalny, poświęcony Januszowi Krupskiemu, zatytułowany Niepodległy. Autorami tego dzieła są Arkadiusz Gołębiewski oraz Paweł Nowacki, którzy poprzez swoją twórczość uwiecznili jego postać i osiągnięcia.
Życie prywatne
Janusz Krupski był synem Mariana i Franciszki. W jego życiu małżeńskim główną rolę odgrywała Joanna, z którą wspólnie wychował siedmioro dzieci: Piotr, Paweł, Tomasz, Łukasz, Jan, Maria i Teresa. Rodzina mieszkała w Grodzisku Mazowieckim, co stanowiło ważny element ich życia.
Dodatkowo, Janusz był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Wolnego Słowa, co wskazuje na jego zaangażowanie w działalność publiczną oraz społeczną.
Przypisy
- Janusz Krupski. teatrnn.pl. [dostęp 10.04.2022 r.]
- Jadwiga Knie-Górna. Kiedy ojciec nagle umiera. „Przewodnik Katolicki”. Nr 18, 2010. [dostęp 17.10.2022 r.]
- Niepodległy. Opowieść o Januszu Krupskim w bazie filmpolski.pl. [dostęp 21.02.2018 r.]
- Wręczenie Nagród IPN Kustosz Pamięci Narodowej. ipn.gov.pl, 22.05.2015 r. [dostęp 01.03.2018 r.]
- Pamięci Prezesa IPN Janusza Kurtyki i Zastępcy Prezesa IPN Janusza Krupskiego. ipn.gov.pl, 10.04.2013 r. [dostęp 03.02.2021 r.]
- Sesja katyńska w Warszawie – Medale Dnia Pamięci dla zasłużonych. dzieje.pl, 30.05.2009 r. [dostęp 31.08.2014 r.]
- Uroczystości pogrzebowe Janusza Krupskiego. interia.pl, 26.04.2010 r. [dostęp 30.04.2010 r.]
- W katastrofie zginął Janusz Krupski, opozycjonista, redaktor katolicki, polityk. ekai.pl, 12.04.2010 r. [dostęp 30.04.2010 r.]
- Lista pasażerów i załogi samolotu TU-154. mswia.gov.pl, 10.04.2010 r. [dostęp 06.09.2012 r.]
- M.P. z 2015 r. poz. 1246.
- M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587.
- Inne wydarzenia. „Laski – Pismo Rehabilitacyjno-Społeczne”. Nr 3, s. 190, 2014. [dostęp 24.08.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Artur Zawisza (polityk) | Helena Pietraszkiewicz | Jerzy Korzonek | Lucjusz Kupferwasser | Julian Andrzejewski | Zygmunt Balicki | Kazimierz Marian Wyszyński | Piotr Wojtczak | Stanisław Krzykała | Włodzimierz Blajerski | Janusz Lewandowski | Paweł Bryłowski | Zofia Popiołek | Michał Krawczyk (polityk) | Marian Juśko | Teodora Feder | Szloma Herszenhorn | Tadeusz Ciświcki | Janina Górzyńska-Bierut | Witold MarczukOceń: Janusz Krupski