Janusz Antoni Lewandowski, urodzony 13 czerwca 1951 roku w Lublinie, jest postacią znaną w polskim życiu publicznym jako uznany ekonomista oraz polityk. Jego kariera polityczna rozpoczęła się od współzałożenia Kongresu Liberalno-Demokratycznego, w którym pełnił rolę przewodniczącego w latach 1990–1991.
Lewandowski zasiadał w polskim Sejmie podczas trzech kadencji: I, III oraz IV, w latach 1991–1993 oraz 1997–2004. W międzyczasie pełnił również funkcję ministra przekształceń własnościowych, najpierw w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego w 1991 roku, a później w rządzie Hanny Suchockiej w latach 1992-1993.
Po zakończeniu kariery w polskim Sejmie, Janusz Lewandowski został posłem do Parlamentu Europejskiego, gdzie reprezentował Polskę w sześciu kolejnych kadencjach od 2004 do 2010 roku oraz od 2014 do chwili obecnej. W latach 2010–2014 pełnił również obowiązki komisarza Europejskiego ds. budżetu i programowania finansowego.
Życiorys
Działalność zawodowa i naukowa
Janusz Lewandowski to postać wybitna, zarówno w sferze nauki, jak i sportu. W trakcie swoich studiów był aktywnym lekkoatletą, zdobywając medale podczas akademickich mistrzostw Polski w biegach sprinterskich. W roku 1974 ukończył Uniwersytet Gdański, otrzymując tytuł magistra. Dziesięć lat później uzyskał tam stopień doktora.
W latach 1974–1983 prowadził działalność akademicką jako nauczyciel na Uniwersytecie Gdańskim. Jego ścieżka kariery obejmowała także pracę w Polskich Liniach Oceanicznych, a ponadto był inicjatorem powstania Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową w Gdańsku, gdzie pełnił rolę przewodniczącego rady fundatorów. Jest autorem książek dotyczących sławnych liberałów oraz licznych artykułów i felietonów w prestiżowych gazetach i pismach takich jak „Rzeczpospolita”, „Gazeta Wyborcza”, „Parkiet”, „Polityka”, „Wprost” i „Newsweek Polska”.
W 1993 roku jako pierwszy otrzymał nagrodę „Giganta” przyznawaną przez poznański oddział „Gazety Wyborczej”, a także uhonorowano go Nagrodą Kisiela. Jego różnorodna aktywność w sferze publicznej i intelektualnej wywarła trwały wpływ na polską myśl liberalną.
Działalność polityczna
W latach 1980–1989 Lewandowski był doradcą ekonomicznym „Solidarności”. Jego zaangażowanie w życie polityczne kraju doprowadziło do współzałożenia w 1988 roku Kongresu Liberalno-Demokratycznego, w którym stał się przewodniczącym. W rządach Jana Krzysztofa Bieleckiego (1991) oraz Hanny Suchockiej (1992–1993) pełnił rolę ministra przekształceń własnościowych, biorąc udział w kluczowych przemianach gospodarczych, które umożliwiły uruchomienie giełdy oraz wprowadzenie Programu Powszechnej Prywatyzacji. W tym okresie zasiadał również w Sejmie I kadencji (1991–1993).
Po wyborczej porażce KLD w 1993 roku, Lewandowski pracował jako ekspert, a po połączeniu swojego ugrupowania z Unią Demokratyczną, stał się członkiem Unii Wolności. W 1997 roku, reprezentując UW, wszedł do Sejmu III kadencji, a w 2001 dołączył do Platformy Obywatelskiej, zdobywając mandat posła IV kadencji.
W 1997 roku prokuratura postawiła mu zarzuty działania na szkodę interesu publicznego, ale po długim procesie sądowym, w marcu 2009 roku został prawomocnie uniewinniony. Od kwietnia 2003 do kwietnia 2004 był obserwatorem w Parlamencie Europejskim, a następnie europosłem V kadencji. W 2004 roku, zdobywając 79 879 głosów, uzyskał najlepszy wynik w regionie. Pełnił funkcje przewodniczącego oraz wiceprzewodniczącego komisji budżetowej.
W 2009 roku, po nominacji na polskiego komisarza europejskiego ds. programowania finansowego i budżetu, stracił mandat europosła. Jednak w 2014 roku ponownie wszedł do Parlamentu Europejskiego, a następnie był przewodniczącym Rady Gospodarczej przy prezesie Rady Ministrów do listopada 2015 roku. W 2019 roku uzyskał reelekcję, zdobywając 120 990 głosów, co tylko potwierdziło jego pozycję na polskiej scenie politycznej. W 2024 roku, z ramienia Koalicji Obywatelskiej, po raz kolejny wybrano go do PE, zdobywając 133 444 głosy.
Wyniki w wyborach ogólnopolskich
W historii politycznej Janusza Lewandowskiego istnieje wiele ważnych momentów, w których brał udział w wyborach ogólnopolskich, odznaczając się różnorodnymi osiągnięciami.
Wybory | Komitet wyborczy | Organ | Okręg | Wynik | |
---|---|---|---|---|---|
1991 | _ | Kongres Liberalno-Demokratyczny | Sejm I kadencji | nr 28 | 8377 (2,85%) |
1993 | Sejm II kadencji | nr 35 | 11 176 (2,07%) | ||
1997 | _ | Unia Wolności | Sejm III kadencji | nr 11 | 14 506 (2,54%) |
2001 | _ | Platforma Obywatelska | Sejm IV kadencji | nr 25 | 4907 (1,36%) |
2004 | Parlament Europejski VI kadencji | nr 1 | 79 879 (20,17%) | ||
2009 | Parlament Europejski VII kadencji | 107 529 (22,29%) | |||
2014 | Parlament Europejski VIII kadencji | 107 814 (23,48%) | |||
2019 | _ | Koalicja Europejska | Parlament Europejski IX kadencji | 120 990 (14,62%) | |
2024 | _ | Koalicja Obywatelska | Parlament Europejski X kadencji | 133 444 (17,95%) |
Odznaczenia i wyróżnienia
Janusz Lewandowski, znacząca postać w polskiej polityce i gospodarce, zdobył wiele laurów i odznaczeń w uznaniu za swoje osiągnięcia i wkład w rozwój kraju. Oto lista jego najważniejszych wyróżnień:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2011),
- Medal św. Wojciecha (2014),
- Nagroda Kisiela (1993),
- Perła Honorowa Polskiej Gospodarki w kategorii gospodarka (2010),
- Nagroda Specjalna Lewiatana przyznana przez Konfederację Lewiatan (2010),
- Tytuł „Człowieka Roku” 2013 Forum Ekonomicznego.
Przypisy
- a b Serwis PKW – Wybory 2024. pkw.gov.pl. [dostęp 10.06.2024 r.]
- Wybory do Sejmu w 1991 r.. kbw.gov.pl. [dostęp 07.08.2024 r.]
- Wybory do Sejmu w 1993 r.. kbw.gov.pl. [dostęp 07.08.2024 r.]
- Wybory do Sejmu w 1997 r.. kbw.gov.pl. [dostęp 07.08.2024 r.]
- Serwis PKW – Wybory 2001. pkw.gov.pl. [dostęp 07.08.2024 r.]
- Serwis PKW – Wybory 2009. pkw.gov.pl. [dostęp 07.08.2024 r.]
- RAPID Press Release: President Barroso unveils his new team. europa.eu, 27.11.2009 r. [dostęp 01.02.2010 r.]
- Przesłuchania komisarzy w poniedziałek: Ashton, Lewandowski, Piebalgs, Rehn. europa.eu, 12.01.2010 r. [dostęp 01.02.2010 r.]
- Nowa Komisja Europejska. tvn24.pl, 09.02.2010 r. [dostęp 09.02.2010 r.]
- Michał Boni, Janusz Lewandowski i Leszek Czarnecki laureatami nagród PKPP Lewiatan. gazetaprawna.pl, 10.05.2010 r. [dostęp 25.07.2017 r.]
- Laureaci medalu św. Wojciecha. gdansk.pl. [dostęp 07.11.2024 r.]
- Laureaci z poprzednich edycji. polishmarket.com.pl. [dostęp 04.12.2015 r.]
- Janusz Lewandowski. wnp.pl. [dostęp 27.05.2019 r.]
- a b Serwis PKW – Wybory 2019. pkw.gov.pl. [dostęp 27.05.2019 r.]
- Profile na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 12.06.2021 r.]
- Nowa Platforma – najważniejsze decyzje Rady Krajowej PO. platforma.org, 26.02.2016 r. [dostęp 26.02.2016 r.]
- President Barroso announces caretaker replacements following the resignation of 4 Commissioners. europa.eu, 01.07.2014 r. [dostęp 01.07.2014 r.]
- a b Serwis PKW – Wybory 2014. pkw.gov.pl. [dostęp 27.05.2014 r.]
- Janusz Lewandowski uniewinniony. wprost.pl, 12.03.2009 r. [dostęp 30.08.2010 r.]
- M.P. z 2011 r. nr 78, poz. 780
- Dz.U. z 2004 r. nr 137, poz. 1460
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Janusz Krupski | Artur Zawisza (polityk) | Helena Pietraszkiewicz | Jerzy Korzonek | Lucjusz Kupferwasser | Julian Andrzejewski | Zygmunt Balicki | Kazimierz Marian Wyszyński | Piotr Wojtczak | Stanisław Krzykała | Paweł Bryłowski | Zofia Popiołek | Michał Krawczyk (polityk) | Marian Juśko | Teodora Feder | Szloma Herszenhorn | Tadeusz Ciświcki | Janina Górzyńska-Bierut | Witold Marczuk | Janusz BielakOceń: Janusz Lewandowski