Tadeusz Michał Zbigniew Szamota, urodzony 26 października 1897 roku w Lublinie, jest postacią, która na stałe wpisała się w karty polskiej historii. Był porucznikiem służby zdrowia rezerwy Wojska Polskiego, a jego pasją zawodową była chirurgia. Niestety, jego życie zakończyło się w tragicznych okolicznościach wiosną 1940 roku w Charkowie, gdzie stał się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej.
Jako lekarz, Szamota miał kluczowe znaczenie w ratowaniu życia i zdrowia pacjentów, jednak jego los odzwierciedla nie tylko osobiste tragedie, ale również brutalną rzeczywistość czasów II wojny światowej. Jego historia jest przypomnieniem nie tylko o jego osiągnięciach, ale także o zbrodniach, które dotknęły wiele niewinnych osób w tamtych burzliwych czasach.
Życiorys
Tadeusz Szamota urodził się w rodzinie Stanisława i Janiny z Witkowskich. W 1916 roku ukończył gimnazjum Konopczyńskiego w Warszawie, a podczas studiów, w 1917 roku, zaangażował się w działania w Kole im. Staszica, organizując strajk akademicki. W 1918 roku był członkiem Polskich Organizacji Wojskowych (POW). Od 12 listopada 1918 do 18 maja 1921 roku pełnił służbę w Wojsku Polskim. W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył jako ułan w I Szwadronie Województwa Warszawskiego, a następnie został podchorążym w szpitalu w Tarnowie.
W 1921 roku został przeniesiony do rezerwy. Mianowano go na stopień podporucznika rezerwy 1 stycznia 1920 roku, przydzielając do kadry zapasowej 4 Szpitala Okręgowego. W 1925 roku ukończył studia na wydziale lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Po zakończeniu edukacji objął stanowisko dyrektora szpitala powiatowego w Ostrołęce i Sieradzu. W listopadzie 1926 roku powrócił do Warszawy, gdzie został asystentem Szpitala Dzieciątka Jezus oraz lekarzem warszawskiej Kasy Chorych.
Tadeusz Szamota był aktywnym członkiem wielu organizacji, w tym Koła Medyków, A.Z.S., BBWR, towarzystwa „Przystań”, Polskiej Macierzy Szkolnej, Związku Strzeleckiego oraz Związku Oficerów Rezerwy RP. Był również członkiem Związku Lekarzy Państwa Polskiego.
W lutym 1938 roku spisał swoje wspomnienia i refleksje, które zostały opublikowane w 1939 roku w Pamiętnikach lekarzy. W 1939 roku został zmobilizowany do wojska. Po agresji ZSRR na Polskę, w niejasnych okolicznościach, trafił do niewoli sowieckiej i był przetrzymywany w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 roku padł ofiarą zbrodni dokonanej przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, a jego ciało pochowano w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach. Obecnie znajduje się tam oficjalny Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie, otwarty 17 czerwca 2000 roku. Tadeusz Szamota figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod numerem 3758.
5 października 2007 roku minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, pośmiertnie mianował go kapitanem. Informacja ta została ogłoszona 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas ceremonii „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Życie prywatne
Tadeusz Szamota był mężem Czesławy z Kosińskich herbu Rawicz, która żyła w latach 1900-1930. Zajmowała się filozofią, zdobijając doktorat w tej dziedzinie. Czesława była córką inżyniera Juliana Kosińskiego herbu Rawicz (1866-1941) oraz Anny z Izerowiczów.
Ich związek zaowocował dwójką dzieci. Hanna Aleksandra (1926-2019) oraz Marek (1925-1944) byli bohaterami wydarzeń związanych z powstaniem warszawskim, gdzie aktywnie brali udział w walkach o wolność.
Ordery i odznaczenia
Tadeusz Szamota został odznaczony licznymi wyróżnieniami, które świadczą o jego zasługach oraz oddaniu dla kraju. Wśród nich znajdziemy:
- krzyż Walecznych,
- złoty krzyż zasługi,
- medal pamiątkowy za wojnę 1918–1921,
- medal dziesięciolecia odzyskanej niepodległości.
Przypisy
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, [dostęp 14.10.2024 r.]
- Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
- Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
- Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, [dostęp 28.08.2024 r.]
- „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
- Czesława Kosińska [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 01.05.2024 r.]
- Tadeusz Michał Zbigniew Szamota [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 01.05.2024 r.]
- Powstańcze Biogramy - Hanna Szamota [online], www.1944.pl [dostęp 01.05.2024 r.]
- Powstańcze Biogramy - Marek Szamota [online], www.1944.pl [dostęp 01.05.2024 r.]
- Notka biograficzna, nekropole.info, [dostęp 22.10.2017 r.]
- Informacja o stanowisku dyrektora szpitala, szpital-stroleka.pl, [dostęp 22.10.2017 r.]
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 299. [dostęp 05.11.2021 r.]
- Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. LXXIV.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. 529.
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Jerzy Mackiewicz | Mateusz Koziej | Andrzej Biernacki (lekarz) | Tadeusz Doboszyński | Tomasz Trojanowski (neurochirurg) | Walenty Sierpiński | Stanisław Orłowski (1868–1923) | Jadwiga Jasielska | Szczęsny Leszek Zgliczyński | Tadeusz Wieniawski | Zofia Pietruska | Gerszon Lewin | Jan Arnsztajn | Leszek Ceremużyński | Mieczysław Kwiatkowski (lekarz) | Adam Majewski (lekarz) | Renata Domżał-Drzewicka | Katarzyna Nowomiejska | Zbigniew Pilawski | Wanda PółtawskaOceń: Tadeusz Szamota