Piaski (Lublin)


Piaski, znane także pod nazwami Kazimierz, Kazimierz Nowy, Kazimierz Żydowski oraz Przedmieście Piaski, to historyczna część Lublina, usytuowana na południe od współczesnych ul. Zamojskiej oraz mostu Mariana Lutosławskiego. Teren ten, kiedyś tętniący życiem, rozciągał się w rejonie dzisiejszego placu Bychawskiego, który dawniej był centralnym punktem lokalnej aktywności społecznej. Do lat współczesnych obszar ten przynależy do dzielnicy administracyjnej Za Cukrownią.

Nazwa "Piaski" nawiązuje do piaszczystych wydm oraz nieużytków, które można było tam znaleźć na początku XX wieku. Mimo to, termin ten nie dotrwał do naszych czasów i obecnie nie jest powszechnie używany. Istnieją dowody na to, że wieś w tej lokalizacji powstała w XV wieku, a w XVIII wieku zorganizowano tam jurydykę, czyniąc ją najmłodszą z lubelskich jurydyk. Posiadała ona kwadratowy rynek, znany także jako rynek Bychawski, który w dzisiejszych czasach został przekształcony w plac Bychawski. Targi bydła oraz jarmarki końskie przyciągały lokalnych rolników oraz kupców, a działalność ta kontynuowana była aż do XX-lecia międzywojennego.

Na moście nad Bystrzycą, po stronie Piask, ustawiały się rogatki Lublina, co dodaje lokalnej historii znaczenia. Obszar ten został przyłączony do Lublina w okresie austriackim, w latach 1794-1805, jednak do końca XIX wieku Piaski zachowały charakter sztetla, gdzie zamieszkiwali głównie najubożsi Żydzi, a zabudowa była w przeważającej mierze drewniana. Na jego terytorium od XVIII wieku znajdowała się synagoga, która w 1864 roku została przebudowana na murowaną, lecz niestety została zniszczona przez hitlerowców. W jej miejscu obecnie znajduje się świątynia polskokatolicka.

Na przestrzeni lat, w wyniku rozwoju kolei, układ urbanistyczny Piask został znacznie zmieniony. Powstanie dworca kolejowego oraz kamienic, jak również budowa placu dworcowego oraz ulicy Foksal (obecnie: 1 Maja) przyczyniły się do przemiany demograficznej tego rejonu. W wyniku przybycia urzędników, kolejarzy oraz przemysłowców, Piaski stały się nowym ośrodkiem życia gospodarczo-społecznego. W 1874 roku, przy ul. Foksal powstała Fabryka Maszyn Rolniczych Mieczysława Wolskiego, przyczyniając się do rozwoju przemysłowego Lublina. W 1907 roku na tym terenie zostały także ułożone wodociągi miejskie, co stanowiło przełomowy krok ku nowoczesności.

Według XIX-wiecznych monografistów, Piaski były miejscem, które w 1336 roku ufundował Kazimierz III Wielki jako osiedle dla Żydów. Na półmetku XIX wieku, rabinem Piask był Zysie Szternfeld, będący prawnukiem znanego Jakuba Izaaka Horowica, co obrazuje bogate dzieje lokalnej społeczności żydowskiej.

Przypisy

  1. Lublin – przedmieście Piaski - Leksykon - Teatr NN [online], teatrnn.pl [dostęp 20.08.2019 r.]
  2. Przesmycka 2012, s. 185.
  3. Przesmycka 2012, s. 133.
  4. Przesmycka 2012, s. 127.
  5. Przesmycka 2012, s. 52.
  6. Przesmycka 2010, s. 44.
  7. Przesmycka 2010, s. 43.
  8. Przesmycka 2010, s. 40.
  9. Kuwałek i Wysok 2001, s. 31.
  10. Teodorowicz-Czerepińska 1973, s. 4.

Oceń: Piaski (Lublin)

Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:7