Henryk Orski

Wojsko i służby mundurowe

Henryk Orski, właściwie znany jako Eliasz Chaim Orensztajn, to postać o niezwykle interesującej biografii. Urodził się 4 października 1917 roku w Lublinie, co miało znaczący wpływ na jego późniejsze życie oraz karierę. W ciągu swojego życia pełnił różnorodne funkcje, w tym również we wspieraniu społeczności lokalnej oraz edukacji.

W swojej karierze zawodowej był nie tylko żołnierzem, ale również funkcjonariuszem Milicji Obywatelskiej, gdzie osiągnął stopień podpułkownika. Jego zaangażowanie w działania na rzecz społeczeństwa pozwoliło mu zdobyć szereg doświadczeń, które przekładał na swoje późniejsze zajęcia. Był także nauczycielem historii, co obrazowało jego pasję do przekazywania wiedzy kolejnym pokoleniom.

Ostatecznie pełnił funkcję dyrektora szkoły, wpływając na kształtowanie młodych umysłów. Niestety, w 1971 roku został zdegradowany do rangi szeregowca, co w znaczący sposób wpłynęło na dalszy bieg jego kariery. Zmarł 22 stycznia 2003 roku w Sztokholmie, pozostawiając po sobie skomplikowany dorobek oraz wspomnienia wśród tych, którzy go znali.

Życiorys

Henryk Orski pochodził z żydowskiej rodziny, w której ojcem był Jakub (Jankel) Cukierkopf, handlarz skórami, a matką Maria (Nesia). Oboje rodziców zmarli w tragicznych okolicznościach, ojciec w 1930 roku, zaś matka w 1942 roku, na Majdanku. Miał również siostrę, Sarę, urodzoną w 1920 roku, która, podobnie jak ich matka, zginęła w 1942 roku.

Przed wybuchem II wojny światowej, Henryk zaangażował się w działalność Komunistycznej Partii Polski, co doprowadziło do jego uwięzienia w Berezie Kartuskiej oraz w Tarnowie. W trakcie wojny przebywał w ZSRR, a w latach 1942–1943 był żołnierzem Armii Czerwonej. Po tym okresie dołączył do Wojska Polskiego.

Od 11 października 1944 roku pełnił funkcję Szefa Zarządu Polityczno-Wychowawczego w Komendzie Głównej Milicji Obywatelskiej w Warszawie, odpowiadając za Wydział Propagandy. W 1945 roku pełnił tę samą rolę, ale już w ramach Wydziału Organizacyjnego. W 1946 roku objął stanowisko Szefa Zarządu Polityczno-Wychowawczego KG MO w Warszawie i, aż do 15 grudnia 1949 roku, był szefem Oddziału Szkoleniowo-Politycznego tej samej instytucji.

Po jego działaniach w milicji, Henryk Orski zajął się pracą pedagogiczną, a w latach 1964–1968 pełnił obowiązki dyrektora II Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego w Warszawie. W listopadzie 1968 roku, razem z rodziną, podjął decyzję o emigracji do Izraela, a następnie osiedlił się w Sztokholmie w Szwecji.

Decyzja o pozbawieniu go stopnia oficerskiego została podjęta 26 marca 1971 roku z racji rzekomego braku wartości moralnych, co skutkowało degradacją do rangi szeregowca.

Henryk Orski zmarł w Sztokholmie i został pochowany na Południowym Cmentarzu Żydowskim (Södra Judiska Begravningsplatsen) w Sköndal.

Rodzina

Henryk Orski od 1947 roku tworzył szczęśliwy związek małżeński z Halina Wolman (1922–1998), która zawodowo pracowała jako pielęgniarka.

Para ta doczekała się dwóch pociech: syna Józefa, który przyszedł na świat w dniu 27 listopada 1947 roku, oraz córki Majy Orskiej Klamra, urodzonej 3 maja 1950 roku.

Ordery i odznaczenia

Henryk Orski, wybitna postać w historii Polski, otrzymał wiele zaszczytnych wyróżnień za swoje zasługi. Wśród nich znajdują się znaczące odznaczenia:

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 10 października 1945 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 4 października 1946 roku.

Przypisy

  1. EHRI – Łódź (Litzmannstadt) ghetto scrip, 5 mark coin, saved by a ghetto resident [online], portal.ehri-project.eu [dostęp 22.11.2022 r.]
  2. Holocaust Survivors and Victims Database -- Nesia Orensztejn [online], www.ushmm.org [dostęp 22.11.2022 r.]
  3. Holocaust Survivors and Victims Database -- Sara Orensztejn [online], www.ushmm.org [dostęp 22.11.2022 r.]
  4. Maja Orska Klamra, 72 år i Stockholm [online], Birthday.se [dostęp 22.11.2022 r.] (szw.)
  5. Jozef Orski, 74 år i Stockholm [online], Birthday.se [dostęp 22.11.2022 r.] (szw.)
  6. Henryk Orski (1917–2003) – Mémorial Find a Grave [online], www.findagrave.com [dostęp 21.12.2019 r.] (fr.)
  7. Dyrektorzy [online], www.batory.edu.pl [dostęp 20.12.2019 r.]
  8. a b c Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 20.12.2019 r.]
  9. M.P. z 1947 r. nr 23, poz. 50 – Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 04.10.1946 r.
  10. M.P. z 1945 r. nr 44, poz. 109 „za działalność w konspiracji, udział w walkach partyzanckich i za zasługi w organizowaniu służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej”.

Oceń: Henryk Orski

★★★★★
Średnia ocena:4.95 Liczba ocen:6