Józef Szamota


Józef Szamota, urodzony 18 września 1859 roku w Lublinie, to znacząca postać w historii Wojska Polskiego. Jego życie, które zakończyło się w 1942 roku w Warszawie, pozostawiło trwały ślad w militarnej tradycji naszego kraju.

Podczas swojej kariery wojskowej, Szamota osiągnął stopień generała dywizji, co świadczy o jego wysokich osiągnięciach oraz umiejętnościach dowódczych. Jego losy wpisują się w szerszy kontekst historyczny, który kształtował Polskę w okresie przemian i wyzwań wojskowych.

Życiorys

Józef Szamota przyszedł na świat 18 września 1859 roku w Lublinie. Pochodził z rodziny, w której ojcem był Ludwik Marcin Szamota (1820–1887), architekt gubernialny, a matką Leontyna Bogumiła Antonina, z domu Kalińska, która zmarła w około 1865 roku.

W początkowych latach swojego życia, 16 stycznia 1876 roku, Józef podjął służbę w Armii Imperium Rosyjskiego, zapisując się do Warszawskiej Szkoły Junkrów Piechoty. Po ukończeniu edukacji w tej instytucji, kontynuował naukę w Szkole Oficerskiej w Petersburgu. Po dwóch latach intensywnej nauki i awansie na chorążego, został przydzielony do 8 Batalionu Strzelców. Służbę wojskową pełnił w garnizonach Częstochowy oraz Brześcia.

4 października 1907 roku, Józef objął dowództwo 18 Pułku Strzelców w Suwałkach, a trzy lata później, 16 lipca 1910 roku, przejął dowództwo 2 Syberyjskiego Pułku Strzelców, stacjonującego w Nikolsku, na obszarze Kraju Ussuryjskiego, w rejonie Dalekiego Wschodu. Dnia 28 lipca 1913 roku awansował na generała majora, co zaowocowało jego mianowaniem na dowódcę I brygady 3 Syberyjskiej Dywizji Strzelców.

W trakcie I wojny światowej, Józef Szamota, jako dowódca brygady, brał udział w obronie Warszawy w 1915 roku. W trakcie bitwy pod Łodzią odniósł kontuzję, a jego odwaga oraz walka w tej bitwie przyniosły mu uznanie poprzez liczne odznaczenia wojenne. Po rewolucji październikowej związał się z Związkiem Wojskowych Polaków. Od 11 września 1917 roku do maja 1918 roku pełnił obowiązki dowódcy 2 Dywizji Strzelców Polskich w ramach I Korpusu Polskiego w Rosji.

8 grudnia 1918 roku przyjął przynależność do Wojska Polskiego, otrzymując równocześnie dowództwo Okręgu Wojskowego „Tarnów”. W lipcu oraz sierpniu 1919 roku kierował oddziałami asystencyjnymi w Małopolsce Środkowej, które miały na celu stłumienie zamieszek w powiatach rzeszowskim oraz tarnowskim. 17 lipca 1919 roku został wyznaczony na dowódcę Obozu Warownego „Brześć Litewski”.

1 maja 1920 roku i z datą 1 kwietnia tego samego roku został oficjalnie zatwierdzony w stopniu generała podporucznika. W sierpniu tegoż roku, podczas bitwy warszawskiej, dowodził załogą Twierdzy Modlin. Dnia 1 kwietnia 1921 roku przeszedł w stan spoczynku jako generał podporucznik. 26 października 1923 roku Prezydent RP zatwierdził go w stopniu generała dywizji, przyznając to stanowisko z datą starszeństwa od 1 czerwca 1919 roku w korpusie generałów.

Na emeryturze znalazł miejsce w Poznaniu, gdzie aktywnie współorganizował Targi Poznańskie. Niestety, w 1939 roku został wysiedlony przez Niemców i osiedlił się w Warszawie. Poniósł tragiczny los, gdy zginął wskutek potrącenia przez pojazd wojskowy. Ostatecznie spoczął na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 38-6-12).

Warto również wspomnieć o jego synu, majorze Jerzym Feliksie Szamota, który był oficerskim przedstawicielem 17. Pułku Ułanów. Tragicznie zginął 30 października 1933 roku, próbując uratować troje dzieci z pożaru w miejscowości Zburaż w powiecie brzeskim.

Awanse

Na przestrzeni swojej kariery wojskowej, Józef Szamota uzyskał wiele awansów, które odzwierciedlają jego postępy oraz osiągnięcia w armii. Jego awanse są układem chronologicznym, który najlepiej pokazuje rozwój jego stanowisk.

  • chorąży (Прапорщик) – 16 kwietnia 1878,
  • podporucznik (Подпоручик) – 25 sierpnia 1878,
  • porucznik (Поручик) – 6 marca 1883,
  • sztabskapitan (Штабс-капитан) – 15 marca 1886,
  • kapitan (Капитан) – 2 marca 1891,
  • podpułkownik (Подполковник) – 26 lutego 1898,
  • pułkownik (Полковник) – 1905 ze starszeństwem z 5 października 1904,
  • generał brygady (Генерал-майор) – 1913 ze starszeństwem z 28 lipca 1913,
  • generał dywizji – 26 października 1923 ze starszeństwem z 1 czerwca 1919.

Ordery i odznaczenia

W ciągu swojej kariery Józef Szamota otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń, które podkreślają jego zasługi oraz odwagę. Poniżej przedstawiamy listę tytułów i wyróżnień, które otrzymał:

  • Order św. Anny z Mieczami kl. 1 (Imperium Rosyjskie, 1915),
  • Order św. Anny kl. 2 (Imperium Rosyjskie, 1899),
  • Order św. Stanisława z Mieczami kl. 1 (Imperium Rosyjskie, 1915),
  • Order św. Stanisława kl. 2 (Imperium Rosyjskie, 1895),
  • Order św. Włodzimierza z Mieczami kl. 2 (Imperium Rosyjskie, 19 kwietnia 1916),
  • Order św. Włodzimierza kl. 3 (Imperium Rosyjskie, 9 kwietnia 1914),
  • Broń Złota „Za Waleczność” (Imperium Rosyjskie, 5 maja 1915),
  • Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”) (1928).

Przypisy

  1. Józef Szamota [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 16.06.2021 r.]
  2. Warszawa, cm. Powązkowski, kwatera 38 rząd 6, miejsce 12: Józef Szamota I Eugenia Szamota [inw. 18311] - osoby pochowane [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 16.06.2021 r.]
  3. KOSYN - dawna cerkiew - Geocaching Opencaching Polska [online], opencaching.pl [dostęp 16.06.2021 r.]
  4. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 06.08.1928 r., s. 266.

Oceń: Józef Szamota

Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:24