Jan Gilas

---

Życiorys

Jan Gilas, syn Stanisława i Anny z Kołodyńskich, zapisał się w historii jako postać niezwykła. W dniu 15 kwietnia 1928 roku, zawarł związek małżeński z Otylią z Boguckich, z którą doczekał się dwojga dzieci: Jadwigi, urodzonej w 1930 roku, oraz Józefa, który przyszedł na świat w 1933 roku. Już od początków lat 30. był zatrudniony w lubelskim magistracie jako woźny.

W wymownym dniu 9 września 1939 roku, kiedy to Lublin doświadczył niemieckiego nalotu, zdarzyła się sytuacja, która ujawniła odwagę Gilasa. Podczas ataku, jedna z bomb trafiła w Ratusz, przebijając się przez różne piętra budynku, lecz na szczęście nie detonując. W tym dniu, z racji wypłaty, zgromadziło się w Ratuszu wielu ludzi. Jan, z pełnym poświęceniem, bez wahania podjął się wyniesienia niewybuchu z budynku, ratując tym samym życie wielu zgromadzonych.

Jednakże, zaraz po tym heroiczny czyny, Jan Gilas zmarł, prawdopodobnie z powodu zawału serca, który był wynikiem intensywnego stresu i wysiłku. Jego ostatnie chwile zostały uwiecznione przez lubelskiego fotografa Ludwika Hartwiga. Został pochowany na cmentarzu przy ulicy Unickiej w Lublinie.

Mimo swojego nieprzeciętnego czynu, przez długie lata pozostał w cieniu zapomnienia, pojawiając się tylko w nielicznych publikacjach. Dopiero w 2018 roku, dzięki oddolnej inicjatywie społecznej, która zgromadziła 1500 podpisa, udało się odsłonić pamiątkową tablicę, dedykowaną jego pamięci, a także nadać jego imię krótkiej ulicy położonej w pobliżu lubelskiego ratusza.

---

Oceń: Jan Gilas

---