Maciej Grzybek

---

Życiorys

Maciej Grzybek to uznany specjalista w dziedzinie parazytologii, którego edukacja i kariera zawodowa są imponującym przykładem zaangażowania w badania naukowe. Ukończył University of Nottingham, zdobywając w 2009 roku licencjat z genetyki (BSc Hons. Genetics), a dwa lata później, w 2011 roku, uzyskał tytuł magistra z parazytologii z najwyższym wyróżnieniem (MRes in Parasitology with Distinction).

Od 2012 roku, Maciej Grzybek pracował w Zakładzie Parazytologii i Chorób Inwazyjnych na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie. Dnia 23 czerwca 2016 roku obronił swoją rozprawę doktorską, która nosiła tytuł „Analysis of anthelmintic activity of pumpkin (Cucurbita pepo) seeds extracts”, co przyczyniło się do uzyskania przez niego stopnia naukowego doktora nauk weterynaryjnych.

W swojej karierze uczestniczył w licznych stażach naukowych, m.in. w School of Natural Sciences Trinity College Dublin, School of Biosciences Cardiff University oraz Department of Virology Helsinki University. W 2017 roku rozpoczął pracę w Zakładzie Parazytologii Tropikalnej, który należy do Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym.

W dniu 1 września 2020 roku, Maciej Grzybek został mianowany Pełnomocnikiem Rektora ds. Rozwoju Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Habilitację uzyskał w zakresie nauk medycznych i nauk o zdrowiu na podstawie pracy badawczej „Rola gryzoni (Rodentia) w epidemiologii wybranych zoonoz stanowiących zagrożenie dla zdrowia ludzi”.

Jako ekspert, od 2020 roku jest aktywnym członkiem grupy eksperckiej WG-MER Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ds. zaniedbanych chorób tropikalnych, a także członkiem Viral Zoonozes Research Unit na Helsinki University. Dnia 11 marca 2021 roku objął stanowisko profesora uczelni, co stanowi kolejny krok w jego karierze naukowej. 4 sierpnia 2023 roku, otrzymał nominację profesorską w dziedzinie nauk medycznych oraz nauk o zdrowiu.

Domyka on etap swojego rozwoju profesjonalnego przez ukończenie w styczniu 2024 roku programu Leadership Academy for Poland, co ukazuje jego determinację w dążeniu do doskonałości w naukach medycznych.

Nagrody

Maciej Grzybek jest laureatem licznych nagród, które doceniają jego wkład w naukę oraz działalność organizacyjną. Oto lista wyróżnień, które otrzymał w ostatnich latach:

• Nagroda Specjalna Rektora GUMed (2023),
• Nagroda British Society for Parasitology President’s Medal Award (2023),
• Nagroda Indywidualna naukowa I stopnia Rektora GUMed (2022),
• Nagroda Indywidualna organizacyjna II stopnia Rektora GUMed (2021),
• Nagroda Zespołowa organizacyjna II stopnia Rektora GUMed (2020),
• Nagroda Zespołowa naukowa II stopnia Rektora GUMed (2020),
• Nagroda Zespołowa naukowa II stopnia Rektora GUMed (2019),
• Stypendium MNiSW dla młodych wybitnych naukowców (2016),
• Nagroda British Society for Parasitology (inne języki) Student Travel Award (2015),
• Stypendium doktoranckie dla 10 najlepszych doktorantów Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie (2015),
• Stypendium naukowe dla doktorantów, pracujących w ramach zespołów badawczych – Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie (2015),
• Nagroda British Society for Parasitology (inne języki) Student Travel Award (2014),
• Nagroda im. Jana Rodowicza „Anody” (2011).

Odznaczenia

Maciej Grzybek został odznaczony licznymi wyróżnieniami, które odzwierciedlają jego wkład w sektorze zdrowia.

• złoty krzyż zasługi za działania na rzecz ochrony zdrowia,
• odznaka honorowa „za zasługi dla ochrony zdrowia”.

Granty badawcze

W obszarze grantów badawczych, Maciej Grzybek pełnił znaczące funkcje kierownicze w różnych projektach, które są finansowane przez prestiżowe instytucje, takie jak Narodowe Centrum Nauki oraz Gdański Uniwersytet Medyczny.

1. Kierownik projektu: projekt z Narodowego Centrum Nauki (Preludium BIS) zatytułowany „Wirom miejskich szczurów: analiza ekosystemu wirusów i implikacje dla zdrowia publicznego” (numer projektu: 2023/50/O/NZ6/00588), realizowany przez Gdański Uniwersytet Medyczny. Całkowite finansowanie wynosi 679.300 PLN. Lata realizacji to 2024-2028.
2. Kierownik projektu: projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki (Preludium BIS) zatytułowany „Wpływ czynników wewnętrznych i zewnętrznych na oddziaływanie w układzie żywiciel – mikrobiom – endopasożyty u nornicy rudej (Myodes graelous)” (numer projektu: 2020/39/O/NZ6/01777), prowadzony przez Gdański Uniwersytet Medyczny. Finansowanie tego projektu wynosi 528.100 PLN, z latami realizacji 2020-2024.
3. Kierownik polskiej części projektu: międzynarodowy projekt badawczy BiodivERsA, wspierany przez Narodowe Centrum Nauki w kontekście Horyzontu 2020, zatytułowany „Managing biodiversity in forests and urban green spaces; dilution and amplification effects of rodent microbiome and rodent-borne diseases”. Projekt ten realizowany jest również we współpracy z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym, z kwotą dofinansowania wynoszącą 933.848 PLN, przy łącznej sumie dofinansowania dla wszystkich partnerów wynoszącej 1.123.930 EUR. Lata realizacji: 2020-2023.
4. Kierownik projektu: projekt, który został sfinansowany przez Gdański Uniwersytet Medyczny, w ramach zadań badawczych z dotacji celowej na rozwój młodych naukowców i uczestników studiów doktoranckich (MNiSW), zatytułowany „Występowanie i charakterystyka pasożytniczych pełzaków Acanthamoeba spp. u pacjentów zakwalifikowanych do przeszczepu rogówki”. Numer projektu: MN 01-0392/08/772. Lata realizacji: 2018-2019.
5. Kierownik projektu: projekt wsparty przez Narodowe Centrum Nauki (Preludium) noszący tytuł „Identyfikacja nowych regionów metylacji DMRs w wybranych genach świni przy użyciu analizy metylomu (MeDIP) oraz sekwencjonowania nowej generacji (NGS) w celu poprawy wydajności transferu somatycznego jader komórkowych (SCNT)” (numer projektu: 2012/07/N/NZ9/02060), realizowany przez Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu. Łączne finansowanie wyniosło 150.000 PLN, a projekt realizowany był w latach 2013-2017.

Publikacje naukowe

Oto przegląd wybranych dzieł naukowych autorstwa Macieja Grzybka, który jest istotnym wkładem w badania związane z parazytologią oraz epidemiologią. Poniżej przedstawiono listę publikacji, które ukazują różnorodność jego badań oraz ich znaczenie.

• Grzybek, M., Bajer, A., Bednarska, M.M., Al-Sarraf, M., Behnke-Borowczyk, J., Harris, P.D., Price, S.J., Brown, G.S., Osborne, S.-J., Siński, E., Behnke, J.M., Osborn, S.-J., Sinski, E.E., Behnke, J.M., Osborne, S.-J., Sinski, E.E., Behnke, J.M., 2015. Stabilność przestrzenno-czasowa i dynamiczne zmiany w infrastrukturach helminthowych norników (Myodes glareolus) w północno-wschodniej Polsce. Parasitology 142, 1722–1743. https://doi.org/10.1017/S0031182015001225
• Grzybek, M., Kukula-Koch, W., Strachecka, A., Jaworska, A., Phiri, A., Paleolog, J., Tomczuk, K., 2016. Ocena aktywności anthelmintycznej oraz składu ekstraktów z nasion dyni (Cucurbita pepo L.) – badania in vitro i in vivo. Int. J. Mol. Sci. 17, 1456. https://doi.org/10.3390/ijms17091456
• Behnke, J.M., Stewart, A., Bajer, A., Grzybek, M., Harris, P.D., Lowe, A., Ribas, A., Smales, L., Vandegrift, K.J., 2015. Norniki (Myodes glareolus) i myszy domowe (Mus musculus musculus; M. m. domesticus) w Europie są parazytozowane przez swoje własne gatunki Aspiculuris (Nematoda, Oxyurida). Parasitology 42, 1493–1505. https://doi.org/10.1017/S0031182015000864
• Grzybek, M., Alsarraf, M., Tołkacz, K., Behnke-Borowczyk, J., Biernat, B., Stańczak, J., Strachecka, A., Guz, L., Szczepaniak, K., Paleolog, J., Behnke, J.M., Bajer, A., 2018. Seroprewalencja wirusa TBEV u norników w Polsce – długoterminowe badania. Emerg. Microbes Infect. 7, 145. https://doi.org/10.1038/s41426-018-0149-3
• Grzybek, M., Cybulska, A., Tołkacz, K., Alsarraf, M., Behnke-Borowczyk, J., Szczepaniak, K., Strachecka, A., Paleolog, J., Moskwa, B., Behnke, J.M., Bajer, A., 2019a. Seroprewalencja zakażeń Trichinella spp. u norników (Myodes glareolus) – badania długoterminowe. Int. J. Parasitol. Parasites Wildl. 9, 144–148. https://doi.org/10.1016/j.ijppaw.2019.03.005
• Grzybek, M., Sironen, T., Mäki, S., Tołkacz, K., Alsarraf, M., Strachecka, A., Paleolog, J., Biernat, B., Szczepaniak, K., Behnke-Borowczyk, J., Vaheri, A., Henttonen, H., Behnke, J.M., Bajer, A., 2019b. Seroprewalencja wirusów zoonotycznych u norników, Polska, 2002–2010. Emerg. Infect. Dis. 25, 1607–1609. https://doi.org/10.3201/eid2508.190217
• Grzybek, M., Tołkacz, K., Alsarraf, M., Dwużnik, D., Szczepaniak, K., Tomczuk, K., Biernat, B., Behnke, J.M., Bajer, A., 2020. Seroprewalencja wirusa kleszczowego zapalenia mózgu u trzech gatunków norników (Microtus spp.) w Polsce. J. Wildl. Dis. 56, 492. https://doi.org/10.7589/2019-02-048
• Grzybek, M., Antolová, D., Tołkacz, K., Alsarraf, M., Behnke-Borowczyk, J., Nowicka, J., Paleolog, J., Biernat, B., Behnke, J.M., Bajer, A., 2021. Seroprewalencja Toxoplasma gondii u dzikich gryzoni w Polsce. Animals 11, 1048. https://doi.org/10.3390/ani11041048
• Rabalski L, Kosinski M, Mazur-Panasiuk N, Szewczyk B, Bienkowska-Szewczyk K, Kant R, Sironen T, Pyrc K, Grzybek M. Zoonotyczny przerzut SARS-CoV-2: wirus przystosowany do norek u ludzi. Clin Microbiol Infect. 2022 Mar;28(3):451.e1-451.e4. https://doi.org/10.1016/j.cmi.2021.12.001
• Rabalski L, Kosinski M, Smura T, Aaltonen K, Kant R, Sironen T, Szewczyk B, Grzybek M. Wirus ciężkiego ostrego zespołu oddechowego w hodowlanych norkach (Neovison vison), Polska. Emerg Infect Dis. 2021 Sep;27(9):2333-2339. https://doi.org/10.3201/eid2709.210286
• Krupińska M, Borkowski J, Goll A, Nowicka J, Baranowicz K, Bourret V, Strandin T, Mäki S, Kant R, Sironen T, Grzybek M. Dzikie jelenie (Cervus elaphus) nie odgrywają roli wektora ani rezerwuaru SARS-CoV-2 w północno-wschodniej Polsce. Viruses. 2022 Oct 18;14(10):2290. https://doi.org/10.3390/v14102290
• Bourret V, Dutra L, Alburkat H, Mäki S, Lintunen E, Wasniewski M, Kant R, Grzybek M, Venkat V, Asad H, Pradel J, Bouilloud M, Leirs H, Colombo VC, Sluydts V, Stuart P, McManus A, Eccard JA, Firozpoor J, Imholt C, Nowicka J, Goll A, Ranc N, Castel G, Charbonnel N, Sironen T. Nadzór serologiczny nad zakażeniem SARS-CoV-2 wśród dzikich gryzoni, Europa. Emerg Infect Dis. 2022 Dec;28(12):2577-2580. https://doi.org/10.3201/eid2812.221235
• Krupińska M, Antolová D, Tołkacz K, Szczepaniak K, Strachecka A, Goll A, Nowicka J, Baranowicz K, Bajer A, Behnke JM, Grzybek M. Gryzonie zamieszkujące łąki versus leśne jako wskaźniki kontaminacji środowiska zoonotycznym nicieniem Toxocara spp. Sci Rep. 2023 Jan 10;13(1):483. https://doi.org/10.1038/s41598-022-23891-6
• Rabalski L, Milewska A, Pohlmann A, Gackowska K, Lepionka T, Szczepaniak K, Swiatalska A, Sieminska I, Arent Z, Beer M, Koopmans M, Grzybek M, Pyrc K. Wystąpienie i potencjalna droga transmisji wirusa grypy ptaków A (H5N1) u kotów domowych w Polsce, czerwiec 2023. Euro Surveill. 2023 Aug;28(31):2300390. http://doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2023.28.31.2300390.
• Jackson JA, Bajer A, Behnke-Borowczyk J, et al. Zdalnie monitorowane anomalie lokalne produkcji pierwotnej przewidują obciążenie i strukturę wspólnoty infekcji w długoterminowych zestawach danych o gryzoniach. Glob Chang Biol. 2023;29(19):5568-5581. http://doi.org/10.1111/gcb.16898
• Rabalski L, Milewska A, Pohlmann A, et al. Wystąpienie i potencjalna droga transmisji wirusa grypy ptaków A (H5N1) u kotów domowych w Polsce, czerwiec 2023. Euro Surveill. 2023;28(31):2300390. http://doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2023.28.31.2300390

---

Oceń: Maciej Grzybek

---