Ignacy Tadeusz Baranowski


Ignacy Tadeusz Baranowski, urodzony 4 lutego 1879 roku w Lublinie, to postać, która pozostawiła trwały ślad w polskiej historii i bibliotekoznawstwie. Jego życie zakończyło się 26 listopada 1917 roku w Warszawie, jednak jego wkład w rozwój nauki jest niezatarte.

Baranowski był nie tylko historykiem, ale także aktywnym bibliotekarzem. Jego zaangażowanie w sprawy historyczne manifestowało się w przynależności do Towarzystwa Historycznego we Lwowie, gdzie współpracował z innymi badaczami, wpływając na kształtowanie polskiej historii wówczas.

Życiorys

Ignacy Tadeusz Baranowski urodził się jako syn prawnika Wojciecha oraz Teofili z Kudelskich. Jego rodzina była silnie związana ze światem akademickim, ponieważ jego stryj Ignacy Baranowski był profesorem terapii ogólnej oraz diagnostyki lekarskiej na Uniwersytecie Warszawskim, natomiast szwagier Władysław Natanson zasiadał w gronie profesorów fizyki teoretycznej na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Podstawowe wykształcenie otrzymał w domu rodzinnym, po czym uczęszczał do V Gimnazjum w Warszawie, a także do gimnazjów w Rydze oraz Petersburgu. W latach 1898–1903 studiował historię na Uniwersytecie Moskiewskim, a później historię gospodarczą na Uniwersytecie w Lipsku w latach 1907–1908. W 1904 roku zdobył stopień kandydata nauk na Uniwersytecie Moskiewskim dzięki pracy zatytułowanej „Sejmy polski i litewski przed Unią Lubelską”, natomiast w 1906 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Jagiellońskim, prezentując pracę „Podlasie w przededniu Unji Lubelskiej”.

Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w Archiwum Skarbowym w Warszawie, a od 1909 roku działał w Bibliotece Ordynacji Krasińskich, gdzie od 1911 roku pełnił funkcję dyrektora. W latach 1913–1914 prowadził wykłady z zakresu historii średniowiecznej gospodarczej w warszawskim Towarzystwie Kursów Naukowych. W 1916 roku został docentem Katedry Historii Polski na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie wykładał historię gospodarczą średniowiecza. Swoje umiejętności i pasję do nauki dzielił się także będąc członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, gdzie pełnił funkcję sekretarza Komisji Historycznej.

W 1906 roku był jednym z założycieli Towarzystwa Miłośników Historii, a krótko przed śmiercią, w 1917 roku, został wybrany na przewodniczącego Związku Bibliotekarzy Polskich. W okresie od kwietnia do sierpnia 1917 roku pracował w Komisji Archiwalnej Tymczasowej Rady Stanu.

Jego zainteresowania skupiały się na nowożytnej historii gospodarczej Polski, a także na bibliotekoznawstwie oraz edytorstwie. Był pionierem w badaniach dotyczących różnic ustrojowych wsi polskich, uwzględniając ich warunki geograficzne. Interesował się także problematyką feudalizmu oraz sprawami agrarnymi w Polsce w okresie od XV do XVIII wieku, jak również historią patrycjuszowskich rodów Warszawy.

Baranowski wprowadził istotne zmiany w Bibliotece Ordynacji Krasińskich, inicjując katalog działowy oraz przekształcając i inwentaryzując działy specjalne, takie jak starodruki, rękopisy, ryciny oraz mapy. Przygotował do wydania wiele opracowań, w tym „Materiały do dziejów wsi polskiej XVI-XVIII wieku” (1909), „Księgi referendarskie, 1582-1602” (1910) oraz „Inwentarze pałacu Krasińskich, później Rzeczypospolitej” (1910).

Wśród jego publikacji można wymienić:

  • Komisje porządkowe w latach 1765-1788 (1907),
  • Z dziejów feudalizmu na Podlasiu (1907),
  • Wieś polska w okresie między Unią Lubelską a Konstytucją 3 Maja (1908),
  • Biblioteka Załuskich w Warszawie (1912),
  • Wieś i folwark (1914),
  • Wsie holenderskie na ziemiach polskich (1915),
  • Biblioteka Ordynacji Krasińskich w Warszawie (1917),
  • Przemysł Polski w XVI wieku (1919).

Ignacy Tadeusz Baranowski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze S, rządzie 2, na grobie 23.

Przypisy

  1. Materyały do dziejów wsi Polskiej. Z. 1 [online], polona.pl [dostęp 21.05.2019 r.] .
  2. Ignacy TadeuszI.T. Baranowski Ignacy TadeuszI.T., Księgi referendarskie 1582-1602. T. 1 [online], polona.pl [dostęp 21.05.2019 r.] .
  3. Ignacy TadeuszI.T. Baranowski Ignacy TadeuszI.T., Inwentarze pałacu Krasińskich później Rzeczypospolitej [online], polona.pl [dostęp 21.05.2019 r.] .
  4. IgnacyI. Baranowski IgnacyI., Biblioteka Załuskich w Warszawie [online], polona.pl [dostęp 21.05.2019 r.] .
  5. Biblioteka Ordynacyi Krasińskich w Warszawie [online], polona.pl [dostęp 21.05.2019 r.] .
  6. Cmentarz Stare Powązki: IGNACY BARANOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 10.03.2019 r.] .
  7. Teofil Emil Modelski, Towarzystwo Historyczne 1914-1924, w: Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, zeszyt 1-2, Lwów 1937, s. 66.
  8. a b c Biogramy uczonych polskich, część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J (red.) A. Śródka, P. Szczawiński, Wrocław 1983, s. 72-74.
  9. Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s. 128 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna.
  10. A. Rybarski, Centralny zarząd archiwalny w odrodzonej Rzeczypospolitej polskiej, „Archeion”, T. I (1927), s. 4.

Oceń: Ignacy Tadeusz Baranowski

Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:7