Wiesław Czyż

Nauka i edukacja

Wiesław Stanisław Czyż był wybitnym przedstawicielem polskiej nauki, urodził się 2 maja 1927 roku w Lublinie, a zmarł 8 kwietnia 2017 roku. Jako fizyk-teoretyk, zyskał uznanie w środowisku akademickim dzięki swoim wkładom w rozwój tej dziedziny.

Przez wiele lat pełnił rolę profesora nauk fizycznych oraz nauczyciela akademickiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie angażował się w kształcenie przyszłych pokoleń naukowców. Był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, co świadczy o jego znaczącym dorobku naukowym oraz szacunku, jakim cieszył się w środowisku akademickim.

Życiorys

W 1948 roku Wiesław Czyż z sukcesem zakończył studia z zakresu matematyki na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Po tym osiągnięciu, rozpoczął swoją karierę zawodową w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1956 obronił doktorat z fizyki. W 1955 roku dołączył do zespołu w Instytucie Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk (PAN), a swoje habilitacje uzyskał w 1961 roku, osiągając tytuł profesora nadzwyczajnego w 1967 oraz profesora zwyczajnego w 1972.

W Instytucie Fizyki Jądrowej zarządzał Zakładem Fizyki Teoretycznej, a w 1988 roku wrócił do Instytutu Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie pracował w Zakładzie Teorii Cząstek aż do 1997. W latach 1973–1990 pełnił funkcję redaktora naczelnego pisma naukowego Acta Physica Polonica A, a następnie w latach 1990-1993 również w Acta Physica Polonica B.

Czyż był jednym z założycieli krakowskiej szkoły teoretycznej fizyki wysokich energii. Należał do prekursorskich badaczy w dziedzinie zderzeń ciężkich jonów, co uwidocznione było w jego współudziale w tworzeniu modelu znanego jako model zranionych nukleonów, służącego do opisu wysokoenergetycznych zderzeń protonów oraz ciężkich jąder. Podejmował badania nad nowym stanem materii, powstającym w trakcie relatywistycznych zderzeń tych jonów, który zyskał miano plazmy kwarkowo-gluonowej.

Od 1973 roku był członkiem korespondentem, a od 1983 roku członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. W 1989 rok zyskał status członka czynnego Polskiej Akademii Umiejętności. W przeciągu swojej kariery naukowej Wiesław Czyż został uhonorowany wieloma odznaczeniami, w tym Krzyżem Kawalerskim (1966), Krzyżem Oficerskim (1977) oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2005).

Po zakończeniu swojej pracy życia, Wiesław Czyż spoczął na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, pozostawiając trwały ślad w polskiej nauce.

Przypisy

  1. Jan WiktorJ.W. Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 56, ISBN 978-83-233-4527-5.
  2. Zmarł Profesor Wiesław Czyż. [dostęp 19.04.2017 r.]
  3. Wiesław Czyż. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 16.04.2017 r.]
  4. Członkowie Polskiej Akademii Nauk. Informator, wyd. PAN, Warszawa 2011, s. 284.
  5. a b Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. Tom V. Suplement A-Ż, wyd. Ośrodek Przetwarzania Informacji, Warszawa 2006, s. 177.

Oceń: Wiesław Czyż

★★★★★
Średnia ocena:4.5 Liczba ocen:7