Wojciech Henryk Sady, urodzony 19 czerwca 1952 roku w Lublinie, to postać niezwykle ważna wśród polskich myślicieli.
Jako filozof nauki oraz historyk idei, Sady podejmuje kluczowe dla naszej cywilizacji kwestie, dotyczące nie tylko nauki, ale także kultury i myśli humanistycznej.
W swojej pracy akademickiej, będącej owocem lat badań, zdobył tytuł profesora nauk humanistycznych, co jest dowodem na jego znaczący wkład w dziedzinę filozofii i historii myśli.
Biogram
Wojciech Sady jest absolwentem II Liceum Ogólnokształcącego im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Lublinie, gdzie ukończył edukację w 1971 roku. W latach 1971-1977 studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim, jednak jego zainteresowania skupiły się na poszukiwaniach religijnych i filozoficznych. Jiddu Krishnamurti, jako nauczyciel, wywarł znaczący wpływ na jego myślenie, a także zagłębił się w filozofię Ludwiga Wittgensteina oraz teorie Thomasa Kuhna.
Pod koniec studiów zaangażował się w działania Klubu Otryckiego, który prowadził Chata Socjologa w Bieszczadach. Po ukończeniu edukacji zawodowej przez trzy lata wykładał w szkołach średnich w Poznaniu. W 1980 roku obronił pracę doktorską pod kierunkiem Jana Sucha, pt. „Kontekst odkrycia naukowego”, której kluczowe myśli ukazał w dwóch artykułach w „Studiach Filozoficznych”. W okresie od 1980 do 1982 roku pracował jako wykładowca filozofii w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Koszalinie, a następnie dołączył do zespołu Instytutu Filozofii UAM jako pracownik techniczny.
Wraz z grupą z Kolegium Otryckiego redagował w latach 1982-1990 filozoficzno-socjologiczny dwumiesięcznik „Colloquia Communia”. Nauczał również filozofii w Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu oraz na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Między marcem 1991 a czerwcem 1992 pracował na Wydziale Chemii University of Alabama. Następnie przeszedł kolokwium habilitacyjne na Uniwersytecie Adama Mickiewicza, na podstawie pracy „Racjonalna rekonstrukcja odkryć naukowych”.
W latach 1993-2004 uczył filozofii w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu, natomiast w ramach pierwszego etatu od 1995 do 2004 roku był pracownikiem Instytutu Filozofii nowo powstałej Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze, która w wyniku fuzji z Politechniką Zielonogórską przekształciła się w Uniwersytet Zielonogórski. W 2001 rokuotrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Następnie, w latach 2004-2011, pełnił funkcję wykładowcy w Instytucie Filozofii UMCS. Od 2011 do 2021 roku był profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, by od października 2021 roku dołączyć do pracy w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego.
Wojciech Sady jest autorem tłumaczeń książek znanych myślicieli, takich jak Bertrand Russell, Ludwig Wittgenstein, Imre Lakatos, Michael Dummett oraz Jiddu Krishnamurti. Napisał także szereg książek, w tym serię „Dzieje religii, filozofii i nauki”. W latach 2012-2014 pełnił obowiązki kierownika prac nad Polskim Indeksem Filozoficznym. Inspirowany teorią kolektywów myślowych Luwika Flecka, propaguje ją w swoich badaniach dotyczących historii religii i nauki. Prowadzi również witrynę internetową pod adresem dzieje.us.edu.pl oraz od 2021 roku na swoim kanale na youtube @wojciechsady480 publikuję wykłady na temat historii nauk przyrodniczych, naukowego obrazu świata oraz religii objawionych.
W 2014 roku został uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi.
Życie prywatne
Jest synem Marianny (1930–2005) i Henryka (1927–2014). Jest ojcem Lecha (ur. 1984) oraz Rebeki (ur. 2005).
Książki i ważniejsze artykuły
Wojciech Sady jest autorem wielu istotnych publikacji w dziedzinie filozofii i nauk empirycznych. Jego prace charakteryzują się wnikliwością i oryginalnym podejściem do tematów naukowych i filozoficznych.
- w artykule „Procedury badawcze w naukach empirycznych”, który został opublikowany w „Studiach Filozoficznych” w 1980 roku, porusza kwestie metodologiczne związane z badaniami empirycznymi,
- w kolejnym eseju zatytułowanym „O mechanizmie rewolucji naukowych” (1981) zastanawia się nad procesami zmian paradygmatów w nauce,
- inną znaczącą pracą jest „Co to znaczy, że coś istnieje?” z 1982 roku, w której zgłębia filozoficzne kwestie bytu i jego natury,
- w 1990 roku ukazała się książka „Racjonalna rekonstrukcja odkryć naukowych”, w której dokonuje analizy procesu odkrywania w naukach ścisłych,
- monografia „Wittgenstein: życie i dzieło” opublikowana w 1995 roku to wnikliwa biografia i analiza twórczości wybitnego filozofa,
- w 2010 roku wydał istotną pracę zatytułowaną „Dzieje religii, filozofii i nauki: od Talesa z Miletu do Mahometa”, która przedstawia historyczne ujęcie rozwoju myśli ludzkiej,
- jego wpis w The Stanford Encyclopedia of Philosophy zatytułowany „Ludwik Fleck” świadczy o zainteresowaniu rozwojem idei naukowych,
- wspólnie z Katarzyną Gurczyńską-Sady napisał książkę „Wielcy filozofowie współczesności” w 2012 roku,
- w 2013 roku ukazało się dzieło „Dzieje religii, filozofii i nauki: od Pico della Mirandoli do Miguela Serveta”,
- również w 2013 roku opublikował wydanie drugie książki „Spór o racjonalność naukową: od Poincarego do Laudana”,
- w 2014 roku kontynuował serię historyczno-filozoficzną książką „Dzieje religii, filozofii i nauki: od Eriugeny do Mikołaja z Kuzy”,
- jego praca „Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce” z 2020 roku bada znaczące zmiany w fizyce w kontekście relativizmu i mechaniki kwantowej,
- w 2022 r. razem z Gurczyńską-Sady opublikował książkę „Antropocen: szanse i zagrożenia”,
- ostatnia praca w jego dorobku to „Dzieje religii, filozofii i nauki, t. 4. Od soboru trydenckiego do Kartezjusza”, wydana w 2023 roku.
Serie wykładów dostępne na platformie Youtube
Na kanale Wojciecha Sadego na platformie Youtube można znaleźć różnorodne serie wykładów, które są dostępne dla wszystkich zainteresowanych. Lista tematów obejmuje:
- historia nauk przyrodniczych dla humanistów,
- naukowy obraz świata u zarania III tysiąclecia,
- dzieje religii objawionych,
- Ludwig Wittgenstein: życie i filozofia,
- wielcy filozofowie starożytnej Grecji.
Wojciech Sady nie ogranicza się jedynie do prowadzenia swojego kanału. Dodatkowo współpracował z innymi instytucjami internetowymi. W szczególności, był prowadzącym wykład na temat filozofii nauki dla Copernicus College oraz udzielał wywiadów dla Radia Naukowego, które prowadziła Karolina Głowacka.
Przypisy
- Lista dostępnych wykładów. up.krakow.pl. [dostęp 08.06.2024 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15.09.2014 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2014 r. poz. 1093).
- a b Wojciech Sady. Uniwersytet Pedagogiczny. [dostęp 23.04.2017 r.]
- Prof. dr hab. Wojciech Sady. Katedra Epistemologii i Teorii Nauki. [dostęp 23.04.2017 r.]
- Wojciech Sady: Mój Klub Otrycki. Stowarzyszenie Klub Otrycki, 22.01.2003 r. [dostęp 23.04.2017 r.]
- Dzieje religii, filozofii i nauki. up.krakow.pl. [dostęp 23.04.2017 r.]
- Polski Indeks Filozoficzny. up.krakow.pl. [dostęp 23.04.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Kazimierz Szulc (meteorolog) | Bogumiła Szeląg | Marian Harasimiuk | Michał Jabłoński (profesor) | Krzysztof Szwajgier | Grzegorz Jasiński (historyk) | Bronisław Znatowicz | Jan Wincenty Bandtkie | Henryk Maruszczak | Janina Kozłowska-Studnicka | Edward Jóźwicki | Lech Pajdowski | Jan Pomorski | Erazm Majewski | Mariola Chomczyńska-Rubacha | Marek Pawlak (ekonomista) | Tadeusz Cyprian Fopp | Stanisław Berger | Roksana Chowaniec | Wiesław CzyżOceń: Wojciech Sady