Kamienica przy ulicy Archidiakońskiej 5 w Lublinie to zabytkowy obiekt o niepowtarzalnym charakterze, który przyciąga uwagę swoim historycznym znaczeniem oraz architekturą. Położona na Starym Mieście, ta dwupiętrowa kamienica jest zarejestrowana w rejestrze zabytków pod numerem A/102, co miało miejsce w dniu 21 października 2003 roku.
Obiekt został zbudowany w XVI wieku i jest częścią zwartym ciągu zabudowy ulicy Archidiakońskiej. Otoczona innymi zabytkowymi kamienicami, znajduje się pomiędzy budynkami o numerach numer 3 i numer 7, co dodaje jej wyjątkowego uroku oraz znaczenia w kontekście lokalnej architektury.
Budynek jest podpiwniczony, co oznacza, iż posiada jedną kondygnację piwnic, co było typowe dla ówczesnych konstrukcji. Kamienica znana jest również jako Mały Ratusz, co w sposób doskonały podkreśla jej rolę w historii Lublina. W przeszłości w jej murach mieściły się różnorodne instytucje, takie jak szpital weneryczny, więzienie, drukarnia a także archiwum miejskie.
Historia
Kamienica przy ulicy Archidiakońskiej 5 w Lublinie ma bogatą historię, która sięga aż roku 1522, kiedy to pojawiła się w kronikach jako własność rady miejskiej. W roku 1543 działka wraz z drewnianym domem została sprzedana doktorowi Erazmowi. Przez następne lata, do roku 1578, dom zmieniał właścicieli, aż w końcu trafił w ręce rodziny Piekarzowiczów, którzy sprzedali go w 1609 roku.
W 1664 roku pani Katarzyna Kliszowska, ówczesna właścicielka, zdecydowała się darować część majątku ojcom dominikanom. Z kolei w 1723 roku kamienica została przeznaczona na szkołę miejską, a dwa lata później przeszła gruntowną przebudowę. Od połowy XVII wieku budynek był siedzibą archiwum oraz sądu rady miejskiej, co potwierdza jego znaczenie administracyjne w tym okresie. W 1756 roku kamienica ponownie przeszła remont, a od lat osiemdziesiątych XVIII wieku zaczęła pełnić rolę budynku administracyjnego, zyskując przydomek Mały Ratusz.
W 1818 roku miejsce to funkcjonowało jako więzienie oraz archiwum, a po kilku latach znalazła się tam drukarnia, Oficyna Szabsa Gutfelda. Od 1826 roku kamienica została przeznaczona na szpital weneryczny, a w 1834 roku po raz kolejny zmieniono przeznaczenie budynku na więzienie.
W 1877 roku posiadłość nabył Seweryn Krusiewicz, który pozostawił ją swoim potomkom aż do lat pięćdziesiątych XX wieku. W 1925 roku w kamienicy mieściła się drukarnia Wiktora Świetlickiego. W 1995 roku budynek został zakupiony przez Miasto Lublin, co zapoczątkowało nowy rozdział w jego historii. Po zrealizowaniu generalnego remontu w latach 2000–2001, kamienica została przekazana na rzecz Domu Opieki Społecznej.
Literatura
W literaturze dotyczącej kamienicy przy ulicy Archidiakońskiej 5 w Lublinie można znaleźć kilka cennych źródeł informacji. W szczególności, warto zwrócić uwagę na dokumenty opracowane przez różne instytucje oraz autorów.
- Lubelska Fundacja Odnowy Zabytków Kamienica, ul Archidiakońska 5, opracowanie bazujące w dużej mierze na karcie ewidencyjnej, która jest przechowywana w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Lublinie,
- Teatr NN.pl Leksykon Lublin, Anna Malik – zawiera cenne informacje o Archidiakońskiej 5 w Lublinie,
- Irena Kowalczyk: Zwiedzamy Lublin, przewodnik wydany w Lublinie przez Kami Biuro Usług Pilotarskich i Przewodnickich w 2011 roku, na stronie 133 wymienia tę kamienicę (ISBN 978-83-912971-4-8).
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 28.02.2014 r.]
- Uchwała Nr 215/XXI/1995 z dnia 28.09.1995 r. Nabycia na rzecz Miasta Lublin nieruchomości położonych w Lublinie przy ulicach: Obrońców Pokoju 13c, Al. Kraśnicka 33, Archidiakońska 5, Czysta 3, Turystyczna 4c.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ulicy Archidiakońskiej 4 w Lublinie | Kamienica Muzyków w Lublinie | Kamienica Lubomelskich w Lublinie | Kamienica Pod Lwami w Lublinie | Kamienica Rynek 7 w Lublinie | Dom mansjonarski w Lublinie | Kamienica Chociszewska w Lublinie | Kamienica przy ulicy Archidiakońskiej 3 w Lublinie | Kamienica przy ulicy Archidiakońskiej 6 w Lublinie | Kamienica przy ulicy Archidiakońskiej 7 w Lublinie | Kamienica Wieniawskich w Lublinie | Kamienica Rynek 3 w Lublinie | Żydowski Dom Starców i Sierot w Lublinie | Kamienica Rynek 5 w Lublinie | Kamienica Rynek 4 w Lublinie | Kamienica Rynek 10 w Lublinie | Kamienica Rynek 11 w Lublinie | Kamienica przy ulicy Złotej 5 w Lublinie | Kamienica Konopniców w Lublinie | Kamienica Klonowica w LublinieOceń: Kamienica przy ulicy Archidiakońskiej 5 w Lublinie