Jan Marcińczyk to postać, której życie i działalność zasługują na szczegółowe omówienie. Urodził się 4 października 1881 roku w Lublinie, skąd wywodzi się jego wczesna historia. Jako major piechoty Wojska Polskiego, miał znaczący wpływ na losy swojej jednostki.
Jednak Marcińczyk to nie tylko wojskowy, ale także utalentowany literat i poeta. Jego twórczość odznaczała się głębokim zrozumieniem polskiej kultury i historii.
Życie Jana Marcińczyka zakończyło się tragicznie 16 lutego 1941 roku w Auschwitz, co stanowi smutny akcent jego biografii oraz czasów, w których żył.
Życiorys
Jan Marcińczyk był człowiekiem, którego życie obfitowało w niezwykłe zdarzenia oraz przekonania o głębokim znaczeniu honoru. Ukończył on szkołę oficerską w Kazaniu, co otworzyło mu drzwi do służby wojskowej. W 1907 roku rozpoczął służbę w pułku piechoty w Penzie. Niestety, za wystąpienie w kasynie oficerskim w obronie honoru Polaków, został wydalony z armii.
Po tym incydencie Marcińczyk zdecydował się na pracę w służbie cywilnej, którą wykonywał aż do 1914 roku. W międzyczasie, w Nałęczowie, spotkał wybitnego pisarza Stefana Żeromskiego. Podczas tej znajomości opowiedział mu historię swojego życia, która zainspirowała Żeromskiego do napisania powieści „Uroda życia”. W czasie rewolucji 1917 roku, Jan poświęcił się ratowaniu polskich zabytków.
W Kijowie odzyskał sztandary z powstania kościuszkowskiego, listopadowego i styczniowego, które в 1922 roku przekazał do Muzeum Wojska w Warszawie. Jego determinacja w obronie dziedzictwa narodowego jest niezaprzeczalna.
W październiku 1918 roku, w Lublinie, stanął na czele własnego oddziału, z którym rozbrajał okupantów austriackich. W tej samej operacji uwolnił także więźniów politycznych osadzonych w Zamku lubelskim. Działał z zdecydowaniem, co dobrze świadczy o jego charakterze.
3 maja 1922 roku, został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 oraz 119. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Oddziałem macierzystym był 70 pp, a jego kariera wojskowa następnie wyprowadziła go do 52 Pułku Piechoty w Złoczowie, gdzie pełnił obowiązki dowódcy batalionu sztabowego.
Od stycznia do 1 maja 1924 roku, był odkomenderowany do Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Powiat, a potem przeniesiony do 55 Pułku Piechoty w Lesznie, jako dowódca II batalionu. W sierpniu 1925 roku przeszedł do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku, gdzie objął stanowisko kwatermistrza. W lutym 1927 roku, po zwolnieniu ze stanowiska, znalazł się w dyspozycji dowódcy pułku.
1 kwietnia 1927 roku Marcińczyk otrzymał dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a 31 maja tego samego roku przeszedł w stan spoczynku. W 1928 roku mieszkał w Rawiczu, co oznaczało nowy rozdział w jego życiu.
W 1934 roku, jako oficer stanu spoczynku, był zarejestrowany w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III oraz miał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I, gdzie był „przewidziany do użycia w czasie wojny”. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, wziął udział w obronie Warszawy, a później rozpoczął działalność konspiracyjną.
Jan Marcińczyk przyjaźnił się z Kornelem Makuszyńskim oraz Arturem Oppmanem. Był także ojcem Marka, co czyniło go nie tylko wojskowym, ale również osobą bliską rodzinie i przyjaciołom.
Ordery i odznaczenia
Jan Marcińczyk był osobą, która otrzymała liczne odznaczenia za swoje zasługi oraz poświęcenie. Jego osiągnięcia są doceniane w historii Polski. Oto lista przyznanych mu nagród:
- Krzyż Niepodległości, przyznany 21 kwietnia 1937,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 10 listopada 1928,
- Krzyż Walecznych, który otrzymał dwukrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 15 marca 1939,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Twórczość
Jan Marcińczyk to autor, którego twórczość ukazuje bogactwo polskiej literatury i historii. Poniżej przedstawiamy ważniejsze dzieła oraz publikacje, które zasługują na uwagę.
- Chwila osobliwa, Lublin 1919,
- My, Legjon Puławski! [wiersz], Legjonista Puławski 1932, nr 2,
- Jenerał Kruk-Heydenreich. „Żołnierz Polski”. 10 (394), s. 2–3, 1924-03-09, Warszawa,
- Jenerał Kruk-Heydenreich. „Żołnierz Polski”. 11 (395), s. 12–14, 1924-03-16, Warszawa.
Przypisy
- M.P. z 1939 r. nr 65, poz. 130 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- M.P. z 1937 r. nr 93, poz. 128 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11.11.1928 r., s. 402.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 900.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 05.02.1927 r., s. 43, 44.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 04.02.1927 r., s. 32.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 82 z 08.08.1925 r., s. 451.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 257, 345.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 18.01.1924 r., s. 24.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 272, 400.
- Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 29.
- Marcińczyk 1981 ↓, s. 11.
- Straty ↓.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 326, 842.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Marian Domagała (pilot) | Edward Gruszecki | Bolesław Piotrowski | Jan Rostworowski (cichociemny) | Barbara Zmysłowska | Józef Szamota | Adam Litwiński | Motel Lewinson | Ryszard Wilson | Józefat Barszczewski | Bolesław Kopyciński | Sergiusz Noss | Dariusz Działo | Tadeusz Zieliński (pułkownik WP) | Mieczysław Cholewa (żołnierz) | Mieczysław Zajączkowski | Marian Mokrski | Bohdan Zieliński | Robert Kozak (pilot) | Leon BerbeckiOceń: Jan Marcińczyk