Jerzy Martyniak, to postać, której życie i osiągnięcia z pewnością zasługują na szczegółowe omówienie. Urodził się 12 marca 1934 roku w Lublinie, a jego śmierć miała miejsce 22 kwietnia 2024 roku w Katowicach.
Był on nie tylko uznawanym polskim szachistą, ale także doktor habilitowany nauk technicznych. Jego wkład w dziedzinę górnictwa był nieoceniony, a jego umiejętności inżynieryjne przyniosły mu miano mistrza Polski w szachach korespondencyjnych.
W kontekście jego kariery akademickiej i zawodowej warto podkreślić, że działał w obszarze nauk technicznych, szczególnie w dyscyplinie górnictwa oraz geologii inżynierskiej. Jego specjalność obejmowała inżynierię mineralną, przeróbkę oraz wzbogacanie węgli kamiennych.
Dodatkowo, Martyniak zajmował się doskonaleniem metod badań produktów ziarnistych oraz technologiami przeróbczych, co wpłynęło na rozwój branży mineralnej w Polsce.
Biografia
Jerzy Martyniak przyszedł na świat 12 marca 1934 roku w Lublinie. Jego ojciec, Zygmunt Martyniak, był nie tylko porucznikiem pilotem rezerwy Wojska Polskiego, ale również magistrem prawa oraz aktywnym członkiem Akademickiego Związku Sportowego Uniwersytetu Lubelskiego. Pasjonował się różnorodnymi dyscyplinami sportowymi, takimi jak pilotaż sportowy i piłka nożna. W latach trzydziestych XX wieku osiągał znakomite rezultaty w tenisie, zwłaszcza w grze podwójnej, gdzie rywalizował ze swoim stryjecznym bratem, Czesławem Martyniakiem. Jako żołnierz brał udział w kampanii wrześniowej, a po jej zakończeniu trafił do niewoli sowieckiej w Złotnikach. Jego tragiczny los zakończył się wiosną 1940 roku, kiedy został rozstrzelany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, gdzie spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu.
Matka Jerzego, Helena z Janczewskich, zdobyła wykształcenie na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie ukończyła studia z zakresu polonistyki. W obliczu trudnej sytuacji materialnej, związanej z okupacją, młody Jerzy znalazł schronienie u przyjaciół swojej rodziny, profesora Ignacego Czumy oraz pianistki Lubow Czuminy z domu Szujskiej, którzy zamieszkali w Niepołomicach. Tam, w miejscu, które stanowiło dla niego nie tylko dom, ale i centrum przyjaźni, zawiązał także znajomość z późniejszym Prymasem Polski, Stefanem Wyszyńskim.
Po pewnym czasie Jerzy razem z mamą i braćmi, Janem i Zbigniewem Martyniakiem, który w przyszłości stał się wybitnym profesorem nauk ekonomicznych związanym z Akademią Ekonomiczną w Krakowie, przenieśli się do Krakowa, gdzie osiedlili się przy Małym Rynku 4. Jerzy uczęszczał tam do szkoły podstawowej i pełnił rolę ministranta w kościele św. Barbary. Wkrótce jego rodzina przeprowadziła się do Chrzanowa, gdzie Jerzy kontynuował naukę, a w 1951 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące im. St. Staszica.
Następnie rozpoczął studia na Politechnice Śląskiej w Gliwicach, gdzie w 1957 uzyskał dyplom inżyniera górnika na Wydziale Górniczym. W swoim zawodzie podjął pracę w KWK „Siersza”, gdzie awansował na różne stanowiska, w tym inspektora kontroli jakości oraz sztygara oddziałowego. W latach 1960-1963 zjawił się na III Indywidualnych Mistrzostwach Polski w Szachach Korespondencyjnych, zdobywając tytuł mistrza krajowego w 1963 roku.
W tym samym roku Jerzy został zatrudniony w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach na stanowisku inżyniera technologa. Po ukończeniu studiów magisterskich, w 1966 roku objął stanowisko starszego asystenta. W 1969 roku rozpoczął przewód doktorski. Obronił przewód w 1974 roku pod okiem swojego promotora, prof. Tadeusza Laskowskiego, z pracą pt. „Teoretyczne podstawy metod oznaczania jakości urobku”. Dwa lata później uzyskał stopień doktora nauk technicznych.
W 1977 roku ukończył Studium Organizacji Badań dla kadry kierowniczej zaplecza naukowo-badawczego i rozwojowego. Kolejnym istotnym etapem w jego karierze było kolokwium habilitacyjne, które zaowocowało nadaniem mu stopnia doktora habilitowanego nauk technicznych przez Wydział Górniczy AGH w maju 1995 roku. W 1994 roku brał udział w 12th International Coal Preparation Congress Cracow, gdzie zaprezentował artykuł pt. „Fundamentals on evaluation of efficiency for stabilization of feed quality”. W 1996 roku został mianowany docentem, a od 2001 do końca 2004 pełnił rolę konsultanta naukowego.
Jerzy Martyniak był również aktywnym zawodnikiem i członkiem Polskiego Związku Szachowego w latach 1953-1988. Oprócz tego, pełnił wiele istotnych ról, takich jak rzeczoznawca z listy Branżowej Komisji Rzeczoznawców ds. Jakości Paliw Stałych w Katowicach (1961-1973), członek Sekcji Górnictwa Rady Normalizacyjnej PKN (1970-1974), i członek Grupy Roboczej ISO TC27/SC1 WG6 (od 1982 roku). W swoim dorobku naukowym posiadał 3 patenty oraz 76 publikacji, w tym artykuły w renomowanych czasopismach, takich jak Inżynieria Mineralna i Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej.
Życie prywatne
Jerzy Martyniak zawarł związek małżeński z Teresą Piontek, która jest córką Pawła Piontka oraz Anastazji Wąsik, w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła(link) w Katowicach, 1 sierpnia 1964 roku. Teresa ukończyła Akademię Ekonomiczną w Katowicach, gdzie zdobyła przygotowanie do pracy zawodowej, a następnie pełniła funkcję kierowniczki działu księgowego w GIG w Katowicach. To tam obydwoje się poznali.
W 1967 roku Teresa została również członkinią zwyczajną Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Ich małżeństwo przyniosło na świat troje dzieci – Andrzeja, Anetę oraz Aleksandra, co stanowi piękny owoc ich ponad 40-letniego wspólnego życia.
Jerzy Martyniak miał wiele pasji, wśród których szczególne miejsce zajmowała astronomia oraz muzyka klasyczna. Chętnie spędzał czas na grze w ping-ponga i obcowaniu z naturą. Niestety, 22 kwietnia 2024 roku zmarł w Katowicach. Jego prochy spoczęły w grobie rodzinnym na cmentarzu przy ulicy Sienkiewicza w Katowicach(link).
Teresą była blisko związana z osobami znanymi w ich środowisku, m.in. z Aleksandrą Śląską oraz profesorem Rudolfem Buchałą. To świadomych wyborów rodziny i przyjaciół. Życie prywatne Jerzego Martyniaka to nie tylko relacje rodzinne, ale również bogactwo doświadczeń oraz pasji, które nadawały sens jego dniom.
Nagrody, wyróżnienia, odznaczenia
Jerzy Martyniak to postać, która zdobyła liczne nagrody i odznaczenia w swojej karierze, co świadczy o jego wydatnym wkładzie w rozwój nauki oraz działalności publicznej.
- nagroda AGH w konkursie im. prof. H. Czeczota na najlepszą pracę naukową, 1987,
- srebrny Krzyż Zasługi, 1982,
- złoty Krzyż Zasługi – odznaczenie przyznane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Wałęsę, 27 listopada 1991,
- srebrna odznaka „Zasłużony dla Górnictwa PRL” nadana przez Ministra Przemysłu i Handlu, 4 grudnia 1993,
- złota odznaka „Zasłużony dla Górnictwa RP” nadana przez Ministra Gospodarki, 4 grudnia 2000,
- złota odznaka Polskiego Związku Szachowego,
- odznaka za długoletnią pracę w górnictwie – 25 lat,
- odznaka za długoletnią pracę w górnictwie – 35 lat,
- odznaka zasłużony pracownik GIG,
- odznaka przysposobienia sanitarnego II stopnia, 20 grudnia 1952,
- złoty medal w indywidualnych mistrzostwach Polski w szachach korespondencyjnych w kategorii krajowego mistrza korespondencyjnego, 1963.
Oryginalne rozwiązania własne
W obszarze innowacyjnych rozwiązań własnych szczególnie wyróżniają się następujące osiągnięcia:
- opracowanie technicznego rozwiązania hydraulicznego do rozdzielania gruboziarnistych mieszanin mineralnych, które zostało objęte patentem,
- stworzenie matematycznego opisu zależności między wariancją próbkową a wariancją międzyziarnową w produktach ziarnistych,
- propozycja wielowymiarowo-wektorowej estymacji jakości produktów ziarnistych,
- analiza precyzji estymacyjnej wyników obliczeń bilansowych w zależności od kluczowych czynników,
- opracowanie zasad statystycznej oceny zgodności jakości oznaczonej oraz rzeczywistej produktu ziarnistego,
- zmniejszenie liczby prób pierwotnych w badaniach, co ma na celu optymalizację wyników przeznaczonych do bilansowych obliczeń przeróbczych.
Przypisy
- Jerzy Martyniak (1934-2024) zmarł w wieku 90 lat « Sz@chy korespondencyjne [online], kszgk.com [dostęp 06.05.2024 r.]
- Jerzy Martyniak, Katowice, 24.04.2024 – nekrolog [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 06.05.2024 r.]
- BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 30.07.2024 r.]
- Straty osobowe AZS Lublin w latach II Wojny Światowej [online], LCDHS – Lubelskie Centrum Dokumentacji Historii Sportu, 17.12.2013 r. [dostęp 07.05.2024 r.]
- Kibice Lublinianki. Czy jesteście z nami? [online], LCDHS – Lubelskie Centrum Dokumentacji Historii Sportu, 30.11.2016 r. [dostęp 15.05.2024 r.]
- Autor PrzemysławA.P. Jahr Autor PrzemysławA.P., Jerzy Martyniak [online], Szachy w Polsce, 03.09.2016 r. [dostęp 30.07.2024 r.]
- JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków [online], policjapanstwowa.pl, 2003, s. 334 [dostęp 07.08.2024 r.]
- Problemy doskonalenia teoretycznych podstaw i procedur w badaniach wyrywkowych produktów ziarnistych [online], infona.pl [dostęp 07.06.2024 r.]
- Władysław RedW.R. Litmanowicz Władysław RedW.R., Szachy. Miesięcznik wydawany przez Główny Komitet Kultury Fizycznej. R.6, 04.03.1952 r., s. 59 [dostęp 14.05.2024 r.]
- Opis patentowy z 29.03.1991 [online], api-ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl [dostęp 07.06.2024 r.]
- Zygmunt Stanisław Martyniak | Lista pomordowanych | Katyń – Korporanci w mogiłach katyńskich [online], www.katyn.korporant.pl [dostęp 06.05.2024 r.]
- Komunikat ULC ws. eksploatacji lotniska w Modlinie [online], Urząd Lotnictwa Cywilnego, 25.06.2013 r. [dostęp 03.07.2013 r.]
- Czesław Martyniak (1906-1939). [dostęp 07.05.2024 r.]
- The chess games of Jerzy Martyniak [online], www.chessgames.com [dostęp 04.08.2024 r.]
- Informator nauki polskiej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2003, s. 65 [dostęp 17.05.2024 r.]
- Wieslaw S.W.S. Blaschke Wieslaw S.W.S. (red.), New trends in coal preparation technologies and equipment: proceedings of the 12th International Coal Preparation Congress, Cracow, Poland, May 23 – 27, 1994, Recent advances in coal processing, Amsterdam: Gordon and Breach, 1996, s. 31–35, ISBN 978-2-88449-139-6 [dostęp 17.05.2024 r.]
- n, Glimpses of all Past International Coal Preparation Congress [online], John Finlay Group Of Companies, 19.03.2024 [dostęp 17.05.2024 r.]
- Analiza ryzyka eksploatacyjnego w polskim zakładzie wzbogacania węgla [online], potopk.com.pl [dostęp 07.06.2024 r.]
- a b Teoretyczne podstawy metod oznaczania jakości urobku: Praca doktorska – Prolib Integro [online], integro.gig.eu [dostęp 15.05.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Marek Kuryłowicz | Krzysztof Brozi | Adam Szelągowski | Henryka Stryczewska | Zbigniew Martyniak | Barbara Maria Gawdzik | Jan Lewiński (geolog) | Ignacy Tadeusz Baranowski | Beata Parysiewicz | Marcin Kruszyński | Henryk Zins | Bohdan Lisowski | Anna Malm | Grzegorz Jawor | Bogdan Adamczyk (fizyk) | Edward Soczewiński | Krzysztof Dmitruk | Maria Gawarecka | Aleksandra Bubicz-Mojsa | Andrzej BatkoOceń: Jerzy Martyniak