Maria Zachwatowicz

---

Życiorys

Maria Zachwatowicz przyszła na świat w rodzinie Witolda Chodźki, profesora w dziedzinie higieny oraz lekarza psychiatry i neurologa, a także Anny z Jankowskich (1874–1912), pianistki. W jej rodzinie dorastała również starsza siostra, Aleksandra Chodźko-Domaniewska. W roku 1920 zakończyła edukację w gimnazjum Cecylii Plater-Zyberk w Warszawie, a następnie podjęła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Ukończyła je w 1933 roku, uzyskując dyplom magistra inżyniera architekta.

W okresie międzywojennym Maria była częścią zespołu architekta Kazimierza Skórewicza, gdzie brała udział w pracach konserwatorskich na Zamku Królewskim. Po zakończeniu II wojny światowej zaczęła pracy w Pracowniach Konserwacji Zabytków, gdzie angażowała się w projektowanie odbudowy cennych zabytków Starego Miasta w Warszawie.

Jednymi z jej najbardziej notowanych realizacji była odbudowa Kościoła ss. Sakramentek w Warszawie w latach 1947–1952, który został zbudowany wg projektu architekta Tylmana z Gameren, oraz Pałacu Sapiehów, odbudowanego w latach 1951–1955 przy ul. Zakroczymskiej 6. Maria współpracowała również przy restauracji Królikarni na Mokotowie, gdzie adaptowała budynek na Muzeum Xawerego Dunikowskiego.

Oprócz tego projektowała ona odbudowę licznych kamienic mieszkalnych na Starym Mieście, w tym zespół kamienic przy ulicy Brzozowej 27/29, w narożniku Kamiennych Schodków.

W 1929 roku, w Warszawie, Maria Zachwatowicz zawarła związek małżeński z architektem Janem Zachwatowiczem. Była matką Krystyny Zachwatowicz, znanej scenografki i aktorki, żony Andrzeja Wajdy, a także śpiewaczki Katarzyny Zachwatowicz-Jasieńskiej (ur. 1932), która wyszła za Ksawerego Jasieńskiego.

Maria Zachwatowicz zmarła w Warszawie i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 170-2-6.

Odznaczenia

Maria Zachwatowicz zdobyła szereg prestiżowych odznaczeń, które podkreślają jej wkład w rozwój kultury i ochronę dziedzictwa narodowego.

• Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 21 lipca 1954 roku,
• Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”,
• Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”,
• Srebrna Odznaka SARP, otrzymana w latach 1964 i 1978.

Nagrody

Maria Zachwatowicz, uznana architekt, otrzymała liczne wyróżnienia za swoją twórczość oraz wkład w rozwój architektury. Poniżej przedstawiamy niektóre z jej najważniejszych nagród:

• nagroda Banku Gospodarstwa Krajowego za projekt domu mieszkalnego na Kole (1934),
• nagroda z premią w konkursie nr LX – na projekty domów mieszkalnych Towarzystwa Osiedli Robotniczych TOR w Warszawie (1936),
• Nagroda Państwowa II stopnia (zespołowa) za wybitne osiągnięcia i twórczy wkład w odbudowę i wydobycie wartości artystycznych Starego Miasta w Lublinie (1955).

---

Oceń: Maria Zachwatowicz

---