Janusz Tymowski

---

Życiorys

Janusz Tymowski urodził się w rodzinie Józefa Ernesta Tymowskiego h. Sas (1872–1911), który był inżynierem leśnikiem oraz geodetą, i Jadwigi z Truchlińskich (1882–1966). Jako najstarszy z rodzeństwa, miał siostrę Irenę (1904–1990), brata Jarosława Józefa (1905–1951) i siostrę Jadwigę (1907–1964). W maju 1920 roku ukończył Gimnazjum im. Stefana Batorego w Lublinie. Zaledwie kilka dni później, jako ochotnik, wstąpił do 7 pułku ułanów. Dyplom inżyniera uzyskał na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej w 1926 roku, po czym udał się na praktyki do Paryża. Od 1927 roku rozpoczął pracę w przemyśle zbrojeniowym w Polsce, najpierw w fabryce broni w Radomiu, gdzie pełnił funkcję konstruktora, a od 1930 roku był kierownikiem wydziału w Państwowej Fabryce Karabinów w Warszawie.

Kolejne lata to czas jego intensywnego rozwoju zawodowego. W 1932 roku objął stanowisko szefa Wydziału Inspekcji w Fabryce Broni w Radomiu, a w latach 1936-1937 sprawował funkcję dyrektora technicznego w Fabryce Amunicji „Pocisk” w Rembertowie. Od grudnia 1937 do września 1939 roku był szefem produkcji, a następnie dyrektorem technicznym w Zakładach Południowych w Nisku oraz w Zakładzie Mechanicznym (Huta Stalowa Wola).

Po wybuchu II wojny światowej, Tymowski osiedlił się z rodziną w Lublinie, gdzie w latach 1939–1943 pracował jako inżynier warsztatowy w Fabryce Maszyn Rolniczych „Plon”. W tym samym czasie był aktywny w konspiracji, pełniąc rollę szefa Wydziału Wojskowego przy Okręgowej Delegaturze Rządu RP na woj. lubelskie. W Biurze Przemysłu Wojennego KG ZWZ–AK odpowiadał za Wydział Broni, a od października 1943 roku był kierownikiem Biura Wojskowego Przemysłu i Handlu. Uczestniczył także w powstaniu warszawskim, w którym brał czynny udział w produkcji granatów, dla AK.

Po upadku powstania, Tymowski został wzięty do niewoli, najpierw w obozie jenieckim Stalag 344 Lamsdorf (Łambinowice), a później Oflag II D Gross Born Westfalenhof (Borne Sulinowo). W styczniu 1945 roku, po ewakuacji pieszej przez Niemców, pokonał w drodze do obozu około 650 km. W końcu kwietnia 1945 roku został wyzwolony przez wojska brytyjskie, po czym prowadził szkolenia zawodowe dla Polaków oraz działał w Polskiej Misji Wojskowej przy dowództwie Brytyjskiej Armii Renu.

Od grudnia 1945 roku powrócił do kraju, gdzie w 1946 roku objął stanowisko dyrektora naczelnego Wytwórni Wagonów i Mostów w Chorzowie. W 1947 roku został dyrektorem naczelnym Dyrekcji Budowy Maszyn Ciężkich, a później dyrektorem technicznym w Centralnym Zarządzie Przemysłu Metalowego. W latach 1947–1948 był członkiem PPR, a od 1948 roku związał się z PZPR. W 1949 pełnił rolę dyrektora technicznego Zjednoczenia Maszyn Budowlanych, a od 1951 do 1955 roku był dyrektorem technicznym Zakładów Mechanicznych „Ursus”.

W latach 1952–1972 pracował jako pracownik naukowy na Politechnice Warszawskiej, gdzie po uzyskaniu tytułu profesora został kierownikiem katedry technologii budowy maszyn. Pełnił również funkcję prorektora w latach akademickich 1959/60–1961/2, a na emeryturę przeszedł w 1972 roku. W 1990 został uhonorowany tytułem doktora honoris causa Politechniki Warszawskiej.

Był również aktywnym działaczem w strukturach Naczelnej Organizacji Technicznej, pełniąc z rzędu funkcje prezesa Zarządu Głównego w latach 1957–1960 oraz przewodniczącego Rady Głównej NOT od 1960 do 1966 roku. Przez blisko dwie dekady był pierwszym przewodniczącym Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Technicznej (1974–1992) oraz honorowym prezesem NOT. W latach 1959–1968 inicjował udział polskich studentów w programie IAESTE.

W 1965 roku powołano go na pełnomocnika Ministra Szkolnictwa Wyższego do spraw wykorzystania telewizji w nauczaniu. Był także członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Historii Techniki (PTHT) oraz współinicjatorem „Słownika biograficznego techników polskich”. Uczestniczył w dyskusjach w Radzie Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa w latach 1986−1989.

Janusz Tymowski był autorem ponad 200 artykułów, 30 referatów oraz wielu książek, w tym „Technologia budowy maszyn” i „Automatyzacja procesów technologicznych w przemyśle maszynowym”. W 1928 roku ożenił się z Marią Natalią z Osuchowskich h. Gozdawa (1903–1975). Mieli sześcioro dzieci: Jerzego (ur. 1929), Marię (1933–2004), Ewę (ur. 1940), Jana (ur. 1942), Jarosława (ur. 1948) oraz Zofię Urszulę (ur. 1950).

Zmarł w Warszawie, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz Powązkowski (kwatera 41-1-18).

Stanowiska

Janusz Tymowski miał różnorodne i znaczące osiągnięcia w swojej karierze zawodowej, które miały miejsce w kluczowych momentach polskiego przemysłu zbrojeniowego oraz inżynieryjnego. Jego ścieżka kariery obejmowała szereg istotnych stanowisk, które wskazują na jego profesjonalizm i zaawansowane umiejętności techniczne.

• w 1927 roku rozpoczął pracę jako konstruktor w Fabryce Broni w Radomiu,
• w 1930 roku objął stanowisko kierownika wydziału w Państwowej Fabryce Karabinów w Warszawie,
• w 1932 roku został szefem Wydziału Inspekcji w Fabryce Broni w Radomiu,
• w latach 1936–1937 pełnił funkcję dyrektora technicznego Fabryki Amunicji w Rembertowie,
• w latach 1937–1939 był szefem produkcji, a następnie dyrektorem technicznym Huty Stalowa Wola,
• w okresie 1939–1943 pracował jako inżynier warsztatowy w Fabryce Maszyn Rolniczych „Plon”,
• w 1939 roku objął stanowisko szefa Wydziału Wojskowego przy Okręgowej Delegaturze Rządu RP (na woj. lubelskie),
• pracował jako szef Wydziału Broni w Biurze Przemysłu Wojennego KG ZWZ–AK,
• w 1943 roku był szefem Biura Wojskowego Przemysłu i Handlu w Szefostwie Biur Wojskowych KG AK,
• w 1944 roku został zastępcą szefa Wydziału (Oddziału) Produkcji Konspiracyjnej KG AK,
• w 1946 roku został dyrektorem naczelnym w Wytwórni Wagonów i Mostów w Chorzowie,
• w 1947 roku objął stanowisko dyrektora naczelnego w Dyrekcji Budowy Maszyn Ciężkich,
• pracował jako dyrektor techniczny w Centralnym Zarządzie Przemysłu Metalowego,
• w 1949 roku był dyrektorem technicznym Zjednoczenia Maszyn Budowlanych,
• w latach 1951–1955 pełnił funkcję dyrektora technicznego w Zakładach Mechanicznych „Ursus”,
• w latach 1952–1972 był pracownikiem naukowym Politechniki Warszawskiej,
• kierował katedrą Technologii Budowy Maszyn na Wydziale Mechanicznym Technologicznym PW.

Każde z tych stanowisk ukazuje nie tylko umiejętności Tymowskiego, ale także jego wpływ na rozwój polskiego przemysłu oraz nauki technicznej.

Ordery i odznaczenia

Janusz Tymowski, znany ze swojej działalności, został odznaczony wieloma zaszczytnymi wyróżnieniami, które podkreślają jego wkład w rozwój kraju oraz społeczności lokalnych. Wśród najważniejszych odznaczeń, które przyznano mu, znajduje się:

• Order Sztandaru Pracy I klasy,
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski,
• Order Sztandaru Pracy II klasy,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych,
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Srebrny Krzyż Zasługi,
• Medal 30-lecia Polski Ludowej,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej.

Każde z tych odznaczeń stanowi wyraz uznania dla jego osiągnięć oraz zaangażowania w różnorodne inicjatywy społeczne i kulturalne, które miały znaczący wpływ na życie publiczne w Polsce.

---

Oceń: Janusz Tymowski

---