Alina Scholtz

---

Życiorys

Alina Scholtz urodziła się jako córka Stanisława Augusta Scholtza oraz Aleksandry Kohler. Pochodziła z rodziny luterańskiej, mającej długą historię w Lublinie. W 1918 roku podjęła naukę w gimnazjum żeńskim w swoim rodzinnym mieście. W 1926 roku uzyskała świadectwo dojrzałości, a następnie spędziła miesiąc na stażu w szkółkach ogrodniczych w pobliżu Lublina. W tym czasie zmieniła swoje plany dotyczące kariery – zrezygnowała z zamiarów studiowania historii sztuki i zdecydowała się na ogrodnictwo. Przeprowadziła się do Warszawy, gdzie rozpoczęła kształcenie na Wydziale Ogrodniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

W 1928 roku odbyła półroczne praktyki w Zakładzie Doświadczalnym w Skierniewicach, gdzie uczestniczyła w zajęciach prowadzonych przez Franciszka Krzywdę-Polkowskiego. Dwa lata później miała okazję wyjechać na staż do Wielkiej Brytanii, gdzie miała możliwość zapoznania się z nowoczesnymi metodami planowania krajobrazu, odwiedzając ogrody takie jak Cator Court, Dawyck Botanic Garden w Peeblesshire, oraz Devonshire i Brocket Hall. W czerwcu 1932 roku obroniła swoją pracę dyplomową w Zakładzie Architektury i Parkoznawstwa, napisaną pod kierunkiem Franciszka Krzywdy-Polkowskiego, zatytułowaną „Projekt parku strojnego przy Zamku Królewskim w Warszawie”, co zaowocowało uzyskaniem tytułu inżyniera ogrodnika.

Od 1933 roku Alina Scholtz pracowała w Zakładzie Architektury i Parkoznawstwa, a od 1938 roku była członkinią Towarzystwa Urbanistów Polskich. Przed wybuchem II wojny światowej zrealizowała wiele projektów ogrodów prywatnych oraz terenów zielonych, w tym dla Tor wyścigów konnych na Służewcu, parku Niebieskie Źródła w Tomaszowie Mazowieckim, a także przy współpracy z Romualdem Guttem, stworzyła zieleń wokół Kopca Piłsudskiego w Krakowie oraz park w Żelazowej Woli, nad którym również czuwał Franciszek Krzywda-Polkowski.

W czasie II wojny światowej Alina aktywnie uczestniczyła w pracy ogrodniczej jako konserwator zieleni w Żelazowej Woli. Po wojnie, w 1945 roku, wróciła do Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego jako adiunkt kontraktowy. W 1946 roku została członkinią Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP), a w kolejnych latach stała się jednym z członków-założycieli Międzynarodowej Federacji Architektów Krajobrazu (IFLA).

Po śmierci Franciszka Krzywdy-Polkowskiego, Alina rozpoczęła pracę w Pracowni Zieleni w Biurze Odbudowy Stolicy, które szybko zmieniło nazwę na Biuro Urbanistyczne Warszawy. Jej pierwszym ważnym projektem było opracowanie terenów zielonych wzdłuż budowanej Trasy W-Z. Następnie, we współpracy z Romualdem Guttem, stworzyła projekt rewaloryzacji Ogrodu Saskiego.

W 1959 roku Alina zaprojektowała park Ludowy, który miał obejmować park Północny na Marymoncie, obszary zielone w sąsiedztwie parku Skaryszewskiego im. I.J. Paderewskiego, Ogrodu Zoologicznego oraz park Centralny poniżej skarpy na Ujazdowie, a także w rejonie zabudowań Sejmu. Mimo ambitnych założeń, został zrealizowany jedynie niewielki fragment tego projektu, którym stał się park na Powiślu, nad którym pracowali także Zygmunt Stępiński oraz Longin Majdecki.

Od 1958 roku Alina Scholtz współpracowała z Kombinatem Budownictwa Miejskiego „Śródmieście”, Warszawską Spółdzielnią Mieszkaniową oraz Inwestprojektem, gdzie tworzyła projekty zieleni dla osiedli zaprojektowanych m.in. przez Halinę Skibniewską, jak na Szwoleżerów, Sadyba oraz Sady Żoliborskie. Dodatkowo, w kooperacji z Romualdem Guttem i Tadeuszem Zielińskim, zaprojektowała ogród Ambasady Chińskiej Republiki Ludowej w Warszawie, a z Jerzym Kowarskim i Zbigniewem Karpińskim zrealizowała projekt Ambasady Polskiej w Pekinie oraz z Romualdem Guttem, Tadeuszem Zielińskim i Wiesławem Nowakiem dla Ambasady Polskiej w Pjongjangu.

Była delegatką SARP do IFLA, a w 1965 roku dołączyła do Komisji Weryfikacyjno-Artystycznej SARP. W lipcu 1979 roku SARP przyznało jej status Twórcy. W 1980 roku przeszła na emeryturę, po czym została pochowana na cmentarzu ewangelicko-augsburskim przy ulicy Młynarskiej (aleja 58a, grób 99).

Upamiętnienie

W dniach od 16 czerwca do 28 listopada 2021 roku w Muzeum Woli odbywała się wystawa zatytułowana Więcej zieleni! Projekty Aliny Scholtz, która została poświęcona jej bogatej twórczości. To wydarzenie miało na celu nie tylko prezentację jej dorobku artystycznego, ale także zwrócenie uwagi na znaczenie zieleni w miejskim krajobrazie.

W 2022 roku nastąpiło kolejne uhonorowanie tej wybitnej artystki. Jej imieniem nazwano skwer położony w dzielnicy Śródmieście w Warszawie, w rejonie ulic Mariensztat, Nowy Zjazd oraz Bocznej. Jest to wspaniała inicjatywa, która podkreśla znaczenie sztuki oraz pamięć o twórcach.

---

Oceń: Alina Scholtz

---