Marian Mokrski to postać wybitna i znacząca dla historii polskiej marynarki wojennej. Urodził się 16 stycznia 1915 roku w Lublinie, gdzie spędził swoje wczesne lata. Jako oficer Marynarki Wojennej zdobył wysoką renomę, pełniąc funkcję oficer nawigacyjny na pokładzie ORP „Orzeł”.
Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie w 1940 roku na Morzu Północnym, co zakończyło jego obiecującą karierę wojskową oraz wpływ na losy polskiego wojska. Mokrski pozostaje symbolem poświęcenia i odwagi w obliczu trudnych czasów, w jakich przyszło mu żyć.
Życiorys
Marian Mokrski przyszedł na świat 16 stycznia 1915 roku w Lublinie, jako jedno z pięciorga dzieci Stanisława oraz Michaliny z d. Popielowskiej. Jego ojciec prowadził sklep, co wpłynęło na życie rodzinne oraz przyszłe aspiracje Mokskiego. Po ukończeniu Gimnazjum im. Hetmana Zamoyskiego w Lublinie, rozpoczął naukę na Wydziale Morskim w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej. Niebawem, bo już 15 października 1936 roku, został mianowany podporucznikiem marynarki, zdobywając 2. lokatę w korpusie oficerów morskich.
Po zakończeniu nauki w szkole przeszedł intensywny kurs aplikacyjny dla podporuczników, a w lutym 1937 roku objął funkcję dowódcy plutonu w Kadrze Floty. Już w kwietniu tego samego roku, służył na ORP „Burza”, gdzie pełnił rolę drugiego oficera broni podwodnej. Wkrótce po tym, Mokrski wziął udział w dziewięciomiesięcznym rejsie szkolnym na pokładzie francuskiego krążownika „Jeanne D’Arc”. Następnie, w kwietniu 1938 roku, został przeniesiony na ORP „Wicher”, również jako drugi oficer broni podwodnej.
W pierwszej połowie 1939 roku uczestniczył w kursie pływania podwodnego dla oficerów, a od maja pełnił dodatkowo obowiązki oficera nawigacyjnego na ORP „Orzeł”. W trakcie kampanii wrześniowej był aktywna częścią załogi „Orła”, który zainicjował rejs tuż po rozpoczęciu działań wojennych. Po internowaniu okrętu w porcie Tallin, Mokrski brał udział w dramatycznej ucieczce „Orła” do Wielkiej Brytanii. Dzięki ogromnemu zasobowi wiedzy o nawigacji oraz umiejętnościom, samodzielnie wykonał mapę Bałtyku oraz cieśnin duńskich na podstawie niemieckiego spisu świateł i sygnałów nawigacyjnych, co umożliwiło załodze wydostanie się z Morza Bałtyckiego.
Po sześciotygodniowym rejsie dotarli do Wielkiej Brytanii, a za swoje umiejętności Mokrski został nagrodzony przez dowódcę okrętu, kapitana Jana Grudzińskiego, który wręczył mu dwie ostatnie puszki ananasa oraz wyraził uznanie za wykazane hart ducha i profesjonalizm.
Po przybyciu do Wielkiej Brytanii, Mokrski uczestniczył we wszystkich siedmiu rejsach patrolowych, jednak 8 czerwca 1940 roku został uznany za zaginionego, gdy ORP „Orzeł” nie powrócił z patrolu po Morzu Północnym. W dniu 31 lipca 1940 roku, otrzymał awans na stopień porucznika marynarki ze starszeństwem z 3 maja 1940 roku, gdzie ponownie zdobył 2. lokatę w korpusie oficerów morskich.
Upamiętnienie
W dniu 21 sierpnia 1946 roku brytyjska Admiralicja przyznała Marianowi Mokrskiemu odznaczenia w postaci Atlantic Star Ribbon oraz 1939-45 Star Ribbon. Te wyróżnienia są świadectwem jego zasług i odwagi na morzu podczas II wojny światowej.
W 2002 roku nastąpił wyjątkowy moment w historii edukacji w Lublinie, gdy Mokrski został patronem lokalnego Gimnazjum nr 11. To wyróżnienie podkreśla jego znaczenie dla społeczności oraz rolę, jaką odegrał w historii regionu.
Sława Mokrskiemu przybyła także na drogach Lublina, gdzie jedno z rond, zlokalizowane u zbiegu ulic Filaretów i Zana, zostało nazwane jego imieniem. Jest to również symboliczny gest, który upamiętnia jego wkład w dzieje miasta.
Warto również zaznaczyć, że oryginalne mapy związane z działalnością Mokrskiego są przechowywane w Instytucie Polskim oraz Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Te artefakty stanowią ważne źródło wiedzy na temat jego życiorysu i dokonań.
Przypisy
- Czesław Dyrcz: HISTORYCZNA MAPA WOJENNEGO PRZEJŚCIA ORP „ORZEŁ” Z TALLINA DO ROSYTH WSPÓŁCZEŚNIE ODTWORZONA W PRACY INŻYNIERSKIEJ. [w:] Instytut Nawigacji i Historiografii Morskiej [on-line]. Akademia Marynarki Wojennej, 26.01.2024 r.
- a b c d e f Paweł P. Reszka: Wybitny nawigator z ORP "Orzeł". Z pamięci narysował mapę Bałtyku. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 21.04.2018 r. [dostęp 24.04.2018 r.]
- a b c d Por. mar. Marian Tadeusz Mokrski genialny nawigator ORP „Orzeł”, „Nowa Strategia” [dostęp 24.04.2018 r.]
- Rybka i Stepan, 2003, s. 265.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Mieczysław Zajączkowski | Mieczysław Cholewa (żołnierz) | Tadeusz Zieliński (pułkownik WP) | Dariusz Działo | Sergiusz Noss | Bolesław Kopyciński | Jan Marcińczyk | Marian Domagała (pilot) | Edward Gruszecki | Bolesław Piotrowski | Bohdan Zieliński | Robert Kozak (pilot) | Leon Berbecki | Antoni Śliwiński (wojskowy) | Włodzimierz Zieliński (major) | Jan Woźniakowski | Karol Ferdynand Lang | Wacław Krupowicz | Tadeusz Galecki | Stanisław ŁukasikOceń: Marian Mokrski