Antoni Śliwiński to postać, której biografia jest nierozerwalnie związana z historią Wojska Polskiego oraz dążeniami niepodległościowymi naszej ojczyzny. Urodził się 27 lipca 1897 roku w Lublinie, gdzie kształtowały się jego wczesne zainteresowania i pasje.
Jako major broni pancernych, Ćliwiński odgrywał istotną rolę w strukturach wojskowych, a jego zasługi znalazły odzwierciedlenie w nadaniu mu Orderu Virtuti Militari, co jest najwyższym odznaczeniem wojskowym w Polsce. Jego życie zakończyło się tragicznie wiosną 1940 roku w Charkowie, gdzie stał się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej, będącej bolesnym przypomnieniem o mrocznych kartach naszej historii.
Życiorys
Urodziny Antoniego Śliwińskiego miały miejsce 27 lipca 1897 roku w Lublinie, który wówczas pełnił funkcję stolicy guberni lubelskiej. Pochodził z rodziny Andrzeja, który zmarł w 1942 roku, oraz Marii z Malinowskich, zmarłej w 1920 roku. Otrzymał wykształcenie w gimnazjum filozoficznym znajdującym się w Mińsku Litewskim. W latach 1916–1917 służył w armii rosyjskiej, w pułku balonowym. Po ukończeniu szkoły wojskowej dla chorążych w listopadzie 1917 roku został przydzielony do I Korpusu Polskiego.
W 1918 roku związał swoją przyszłość z Wojskiem Polskim, dołączając do Mińskiego pułku strzelców, z którym brał udział w całej kampanii wojny w 1920 roku. W następnym roku awansował do rangi podporucznika, a w 1920 do stopnia porucznika.
W okresie międzywojennym Śliwiński kontynuował swoją karierę wojskową, zdobywając doświadczenie jako adiutant 86 pułku piechoty. Po zakończeniu przeszkolenia w Szkole Podchorążych w Warszawie w 1923 roku przeniesiony został do 10 pułku piechoty na stanowisko dowódcy kompanii. Następnie podjął pracę w Oddziale Sztabowym Ministerstwa Spraw Wojskowych.
12 kwietnia 1927 roku, na wniosek prezydenta RP, uzyskał stopień kapitana, datowany na 1 stycznia 1927, z 62. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Śliwiński podjął również szkolenie w Szkole Czołgowo-Samochodowej oraz został adiutantem 21 pułku piechoty. Po pomyślnym ukończeniu kursów w Centrum Wyszkolenia Piechoty, pełnił rolę oficera mobilizacyjnego pułku.
W marcu 1930 roku miał zaszczyt być przeniesiony do 1 pułku czołgów, a w 1931 roku obejmował dowództwo kompanii szkolnej w 1 pułku pancernym. W 1933 roku, po kolejnych przeniesieniach, znalazł się w 3 batalionie czołgów i samochodów pancernych, gdzie dowodził kompanią. W tym samym roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Czołgów i Samochodów Pancernych, zajmując stanowisko dowódcy doświadczalnego batalionu pancerno-motorowego.
Na podstawie decyzji prezydenta RP, 27 czerwca 1935 roku, otrzymał awans do rangi majora, z datą od 1 stycznia 1935 i 52. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W 1937 roku, w tym samym stopniu i starszeństwie, przeniesiono go do korpusu oficerów broni pancernych. Na początku marca 1939 roku pełnił funkcję I zastępcy dowódcy batalionu w 4 batalionie pancernym w Brześciu.
Podczas wrześniowej kampanii 1939 roku dowodził 91 dywizjonem pancernym, który wchodził w skład Nowogródzkiej Brygady Kawalerii. Po agresji ZSRR na Polskę, w niejasnych okolicznościach, został wzięty do niewoli i osadzony w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 roku zginął z rąk funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, a jego ciało spoczywa w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, które od 17 czerwca 2000 roku oficjalnie stało się Cmentarzem Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Jego nazwisko widnieje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 3238.
Symboliczny grób Antoniego Śliwińskiego znajduje się na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kw. 28K-2-17).
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło ogłosił pośmiertne mianowanie Antoniego Śliwińskiego na stopień podpułkownika. Uroczystość odbyła się 9 listopada 2007 roku w Warszawie w trakcie wydarzenia upamiętniającego bohaterów Katynia.
W życiu osobistym był mężem Katarzyny z Mączyńskich, zamordowanej przez Niemców na Pawiaku w 1944 roku. Razem doczekali się syna, Władysława Kazimierza (1921–1951), który był porucznikiem pilotem Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii oraz kawalerem Orderu Virtuti Militari, a także tragicznie zginął w więzieniu mokotowskim.
Ordery i odznaczenia
Antoni Śliwiński, wojskowy o bogatej karierze, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które odnoszą się do jego zasług w służbie dla kraju. Wśród jego wyróżnień znajdują się:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6843,
- Medal Niepodległości, przyznany 23 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Medal Zwycięstwa.
Przypisy
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 23 [dostęp 14.10.2024 r.]
- Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
- Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
- Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
- Władysław Śliwiński. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.6044 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 23.05.2024 r.]
- a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 23.05.2024 r.]
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 339.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 232.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 793.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935, s. 70.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 155.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 187.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930, s. 104.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927, s. 122.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 549.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Leon Berbecki | Robert Kozak (pilot) | Bohdan Zieliński | Marian Mokrski | Mieczysław Zajączkowski | Mieczysław Cholewa (żołnierz) | Tadeusz Zieliński (pułkownik WP) | Dariusz Działo | Sergiusz Noss | Bolesław Kopyciński | Włodzimierz Zieliński (major) | Jan Woźniakowski | Karol Ferdynand Lang | Wacław Krupowicz | Tadeusz Galecki | Stanisław Łukasik | Krzysztof Cur | Józef Jurkowski | Michał Hakiel | Aleksandra ZagórskaOceń: Antoni Śliwiński (wojskowy)