Jerzy Zych

---

Życiorys

W 1950 roku Jerzy Zych ukończył Liceum Ogólnokształcące im. hetmana Jana Zamoyskiego w Zamościu, co zapoczątkowało jego wojskową karierę. Natychmiast po tym, wstąpił do Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie, gdzie rozwijał swoje umiejętności pilotażu. Już w następnym roku został przeniesiony do Oficerskiej Szkoły Lotniczej Nr 5 w Radomiu. W 1952 roku z sukcesem zakończył naukę, uzyskując stopień chorążego, co pozwoliło mu na przydzielenie do garnizonu Malbork, gdzie pilotaż w 26 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego stał się jego codziennością.

W 1953 roku Zych przeszedł do 41 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, gdzie rozpoczął jako starszy pilot. Następnie pełnił rolę pomocnika dowódcy eksadry ds. pilotowania, a od 1955 roku objął dowództwo tej eskadry w stopniu porucznika. Również w 1956 roku awansował na pomocnika dowódcy pułku nawigatora. Rok 1958 przyniósł mu kolejny awans, tym razem na kapitana, co potwierdziło jego zaangażowanie i umiejętności w lotnictwie.

Zych ukończył Kurs Dowódców Pułków w Centrum Szkolenia Lotniczego w Modlinie w 1961 roku. Już w marcu 1962 roku objął stanowisko zastępcy dowódcy pułku do spraw liniowych. Jego kariera w lotnictwie lotniczym rozkwitła, a w październiku 1964 roku objął dowództwo 41 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Malborku. W latach 1966-1969 odbył studia w Akademii Sztabu Generalnego WP w Rembertowie, a w sierpniu 1969 roku został dowódcą 9 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Debrznie.

W latach 1972-1974 kontynuował naukę w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. K. Woroszyłowa w Moskwie, a w 1973 roku awansował na pułkownika. Po powrocie do kraju w sierpniu 1974 roku objął stanowisko szefa sztabu oraz zastępcy dowódcy 4 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego w Malborku. W sierpniu 1975 roku objął dowództwo 2 Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowo-Rozpoznawczego w Pile.

5 października 1978 roku mianowano go generałem brygady na mocy uchwały Rady Państwa, a nominację wręczył mu przewodniczący Rady Państwa PRL prof. Henryk Jabłoński w Belwederze 11 października. W lipcu 1980 roku Jerzy Zych został szefem sztabu – zastępcą dowódcy Wojsk Lotniczych w Poznaniu. Dodatkowo, w listopadzie 1987 roku, pełnił funkcję prezesa Zarządu Głównego Aeroklubu PRL.

Jako pilot wojskowy I klasy, posiadał łącznie 2025 godzin nalotu w latach 1959-1989, przeprowadzając loty na 15 różnych typach samolotów. W 41 pułku lotnictwa myśliwskiego był członkiem 9-osobowego zespołu pilotów, który zdobył tytuł mistrzowski podczas II Zawodów Lotniczych Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej w 1960 roku oraz brał udział w licznych pokazach lotniczych. W dniu 22 lipca 1959 roku uczestniczył w defiladzie lotniczej w Warszawie, pilotując w ugrupowaniu „Tafla”, które składało się z 64 samolotów Lim-2.

Podczas swojego dowodzenia 9 pułkiem lotnictwa myśliwskiego oraz 2 Dywizją Lotnictwa Szturmowo-Rozpoznawczego nie odnotowano żadnych wypadków lotniczych, co jest dowodem na jego umiejętności i odpowiedzialność. Jego dywizja była kilkakrotnie wyróżniana za swoje występy w szkoleniu, w tym w 1977 i 1978 roku.

Po zakończeniu aktywnej służby, od marca 1990 do marca 1993, pełnił funkcję attaché wojskowego i lotniczego przy Ambasadzie RP w Pradze. Na mocy decyzji ministra obrony narodowej z 20 stycznia 1993 roku, przeszedł w stan spoczynku w związku z osiągnięciem ustawowej granicy wieku. Na oficjalnym pożegnaniu, które miało miejsce 30 marca 1993 roku, minister Obrony Narodowej Janusz Onyszkiewicz uhonorował go białą bronią.

Jerzy Zych zmarł 2 października 2016 roku, a jego pogrzeb odbył się 3 listopada 2016 roku na cmentarzu komunalnym Miłostowo w Poznaniu, gdzie spoczął w kwaterze lotników.

Awanse

Podczas wieloletniej służby w Wojsku Polskim Jerzy Zych był świadkiem dynamicznego rozwoju swojej kariery wojskowej. Otrzymywał on awanse na kolejne stopnie, co dowodzi jego zaangażowania i profesjonalizmu.

• chorąży – 1952,
• podporucznik – 1953,
• porucznik – 1955,
• kapitan – 1958,
• major – 1962,
• podpułkownik – 1968,
• pułkownik – 1973,
• generał brygady – 1978.

Życie prywatne

Jerzy Zych był synem Jana, który żył w latach 1905-1941. Jan Zych był pracownikiem państwowym oraz porucznikiem rezerwy Wojska Polskiego. Został zamordowany przez Gestapo w zamojskiej rotundzie z powodu swojej działalności w podziemiu. Jego matka, Kazimiera z Chmielewskich, żyła w latach 1911-1946.

Po zakończeniu służby wojskowej Jerzy Zych osiedlił się w Poznaniu. W 1953 roku zawarł związek małżeński z Anną, z domu Parczyńską, która żyła w latach 1933-2011. Para doczekała się dwójki dzieci: syna i córki.

Odznaczenia

Lista odznaczeń Jerzego Zycha jest bogata i różnorodna. Wśród wyróżnień znajduje się wiele prestiżowych medali i odznaczeń, które podkreślają jego osiągnięcia.

• Order Sztandaru Pracy II klasy (1989),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1980),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970),
• Złoty Krzyż Zasługi (1963),
• Medal 40-lecia Polski Ludowej,
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Srebrny Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny,
• Brązowy Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny,
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Złoty Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” (1982),
• Odznaka Zasłużony Działacz Kultury,
• Odznaka Zasłużony Pilot Wojskowy PRL (1979),
• Odznaka „Za Zasługi dla Województwa Płockiego” (1982),
• Odznaka honorowa „Za zasługi w Rozwoju Województwa Pilskiego” (1976).

---

Oceń: Jerzy Zych

---